NIEMCY: PARK NARODOWY EIFEL

Na północnym zachodzie Niemiec, w kraju związkowym Nadrenia Północna – Westfalia, przy granicy z Belgią, znajduje się duży masyw leśny przekształcony w roku 2004 w Park Narodowy – Nationalpark Eifel. Zajmuje obszar 107 km², znajduje się w nim także zbiornik wody Urft oraz dawny poligon wojskowy Vogelsang, co znaczy Śpiew Ptaków.

W NIEMCZECH, POLSCE I EUROPIE

Jest jednym z 16 parków narodowych w Niemczech, z których największym, 4.415 km² jest Szlezwicko – Holsztyński z rezerwatem biosfery utworzony w roku 1985. Najstarszym zaś, od roku 1970, PN Lasu Bawarskiego. Dla porównania: w Polsce mamy 23 parki narodowe, przy czym dwa najstarsze, z tym statusem od roku 1932, to światowej rangi perła (Lista UNESCO) Białowieski PN, a ściślej jego zachodnia część, bo wschodnia, większa, decyzją Stalina, od 1939 roku znajduje się na terytorium Białorusi. I także od 1932 r. Pieniński PN.
Jako pierwszy po II wojnie światowej powstał u nas, w 1954 r., Babiogórski PN. Natomiast pierwszym na naszym kontynencie stał się, 24 maja 1909 r., Sarek Nationalpark w Szwecji. PN Eifel, chociaż zasobny w różnorodną florę i faunę, nie należy do najważniejszych nie tylko w Niemczech. Ale wyróżnia go ciekawa historia oraz współczesność. W roku 1934 na obszernym placu, fragmencie przyszłego poligonu wojskowego, z pięknym widokiem na dolinę i otaczający ją las, hitlerowcy zbudowali ośrodek kształcenia nowych kadr partii NSDAP i nazistowskiej III Rzeszy.

ECHA I DOKUMENTACJA OKRESU NAZIZMU

Formowanie „Elit Nadludzi” (Bestimmung Herrenmenschen) rozpoczęło się w roku 1936, głównie spośród nazistowskiej męskiej organizacji młodzieżowej Hitler Jugend. Zaprzestano go w 1939 r. w związku z wybuchem II wojny światowej, ale w 1942 w obiektach tych działały „Adolf Hitler-Schulen” – Szkoły Adolfa Hitlera. W 1945 r. zajęły je wojska amerykańskie, a w następnym powstał na tym obszarze i okolicznych wsi, brytyjski poligon wojskowy „Camp Vogelsang”. Od roku 1950 użytkowany przez wojska belgijskie, formalnie do końca roku 2005.
Ale już w roku poprzednim lasy te, i poligon, przekształcono w Park Narodowy Eifel, tworząc tu w 2006 r. Międzynarodowe miejsce Vogelsang. A później, szczegóły pomijam, w 2016 r. obecne Forum Vogelsang – Centrum dokumentacyjne NS (Narodowego socjalizmu) i w tym samym kompleksie budynków Centrum Parku Narodowego Eifel oraz stałą wystawę przyrodniczą „Wildnis(t)räume” („Sny o dziczy”). Centrum dokumentacyjne NS gromadzi materiały na temat ideologii nazistowskiej, motywacji jej wyznawców oraz m.in. sprawców i współsprawców Holokaustu. Prezentuje je również na stałej wystawie.

OCHRONA PRZYRODY

Głównym celem naszego tu przyjazdu jest jednak park narodowy, jego flora i fauna oraz ochrona przyrody. W Centrum Informacji zaskakuje mnie obfitość bezpłatnych publikacji, także w językach: angielskim, francuskim i niderlandzkim. Dominują jednak w niemieckim. Znajduję ich, i zabieram aby przeczytać, kilkanaście. W tym 156 stronicową książkę ze szczegółowymi programami, odbywającego się od 16 września do 8 października br. cyklu imprez „Eifel – Landshaft (er)leben” (Przeżywanie krajobrazu Eifel). A także 120 stronicowy przewodnik po PN Eifel na sezon 2023.
Z mnóstwem informacji, z których m.in. korzystam pisząc tę relację, i zdjęć zarówno na temat parku oraz znajdujących się w nim obiektów, jak i przyrody oraz atrakcji turystycznych i przyrodniczych. Aż po odległe niekiedy o kilkadziesiąt kilometrów historyczne miasta, m.in. Akwizgran (Aachen), opactwo Maria Laach, Blankenhaim, Bad Műnstereifel, Stolberg i inne. A także z informacjami o możliwościach aktywnego wypoczynku na terenie parku. Zgodnie bowiem z wymogami IUCN – Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody, głównym zadaniem PN Eifel jest ochrona roślin i ich siedlisk.

DLA NATURY I LUDZI

W związku z tym 75% powierzchni parku przez 30 lat od dnia jego ustanowienia, a więc do roku 2034, nie może być naruszana przez człowieka. Ale pozostała, w tym przypadku obszar około 33 km², udostępniona została ludziom w 2006 roku. Powstały trasy: autobusowa, a nawet kolejowa, 240 km tras na wędrówki piesze, 110 km rowerowych, 65 km km dla jazdy konnej, a nawet, gdy jest śnieg, 5 km dla biegów narciarskich. Ale z wytyczonych i dobrze oznakowanych nie wolno zbaczać, gdyż grozi to m.in. natknięciem się na niewypały i niewybuchy – pozostałości po wojnie i poligonie.
Są w tej części miejsca aktywnego wypoczynku, ale również obserwacji ptaków i zwierząt. Do parku prowadzi 5 bram z wystawami tematycznymi. Np. w Rurberg poświęcona wodzie. W Geműnd w parku zdrojowym można posłuchać o tutejszych lasach. W Heimbach, w starym budynku dworca, jest wystawa o tajemnicach lasu. W Hőfen głównym tematem wystawy są łąki dzikich narcyzów. Jest to bowiem jedno z dwu miejsc w Niemczech, gdzie one rosną. A brama w Nideggen posiada wystawę na temat logistyki przyrody. Jest też 6 punktów informacyjnych. Jeżeli chodzi o bogactwo przyrodnicze PN Eifel, to jest ono spore.

IMPONUJĄCA LICZBA GATUNKÓW

Mieszka tu, lub rośnie, ponad 900 gatunków zwierząt i roślin zagrożonych, znajdujących się na czerwonej liście. Ale jest w parku także ponad 1300 gatunków chrząszczy, 15 gatunków nietoperzy. Ponadto wiewiórki, żaby, jaszczurki, salamandry, czaple i rzadkie czarne bociany oraz inne ptaki. Żyje około tysiąca jeleni, ok. 50 żbików, pojawiają się rysie. Ciekawa jest historia tutejszych bobrów. Miejscowe wymarły w latach 80-tych, ale na ich miejsce sprowadzono nowe w Polski, które świetnie się zadomowiły i obecne spotkać je można na terenie całego parku.
Jeżeli chodzi o drzewostan, to dominują buki, graby i brzozy. Tutejszą florę i faunę najlepiej można poznać na wspomnianej stałej wystawie „Wildnis(t)räume” („Sny o dziczy”). Zajmuje dwa poziomy dawnego hitlerowskiego ośrodka a później koszar NATO, jest świetnym przeglądem miejscowej przyrody, przy czym w pełni dostępnym dla ludzi niepełnosprawnych.

Wszędzie mogą oni wjechać na wózkach inwalidzkich, niewidomi przeczytać informacje napisane alfabetem Braill’a i dotykać wielu eksponatów. Ta interaktywna ekspozycja obejmuje zdjęcia i rysunki, także w dużych powiększeniach, ale także przykłady wypchanych zwierząt.

POWIĘKSZONE REPLIKI ZWIERZĄT, PTAKÓW, RYB I OWADÓW

Świetnym pomysłem, nie tylko dla niewidomych, którzy mogą ich dotykać rękoma i czytać ich opisy, są odlane w metalu, duże i małe repliki zwierząt, gadów i płazów. Zaś owady zatopione w przezroczystym plastyku, zwiedzający oglądać przez umieszczone przy nich szkła powiększające. Wystawę otwiera część poświęcona ochronie środowiska. Z prezentacją szkodliwości dla niego preparatów chemicznych, m.in. środków czystości, zbyt małych oczek sieci rybackich powodujących odłów, a często niepotrzebną śmierć małych ryb. Poruszający jest np. widok plastykowej torby na zakupy.
Z informacją, że obywatele Unii Europejskiej zużywają ich rocznie 100.000.000.000.sztuk! I jak negatywnie wpływa to na środowisko. Podobnie jak prezentowane obok plansze na temat szkodliwości spalin samochodów i samolotów, inwazji obcych gatunków flory i fauny. Czy niepotrzebnego betonowanie ziemi w miejscach, w których pożytecznym byłoby wsiąkanie w nią wody. To bardzo pouczająca, przejrzysta i szalenie ciekawa wystawa. W kompleksie budynków Centrum PN Eifel jest również samoobsługowa restauracja z pięknym widokiem na dolinę i lasy. W parku mieści się ponadto Sternenpark – Astronomiczne obserwatorium gwiazd i planet oraz placówka ich poznawania. Ale to już osobny temat, napiszę o nim wkrótce.

Zdjęcia © autora
Autor uczestniczył w międzynarodowym studyjnym wyjeździe prasowym do Nadrenii Północnej – Westfalii na zaproszenie DZT – Niemieckiej Centrali Turystyki.

Komentarze

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top