Równocześnie z polską wersja przewodnika weekendowego po Pradze francuskiego wydawnictwa Michelin, jego polski partner – krakowskie wydawnictwo Bezdroża wydało obszerniejszy przewodnik po czeskiej stolicy napisany przez grono polskich autorów. Rozszerzony o kilka pięknych i zabytkowych miast, m.in. Czeskie Budziejowice, Czeski Krumlov, Kutną Horę i parę innych miejscowości określonych jako największe atrakcje Czech. To kolejna, bardzo dobra, chociaż nie bez zastrzeżeń, pozycja wydawnicza Bezdroży.
Jest to przede wszystkim przewodnik po Pradze. Pozostałe miejscowości zostały do niej wyraźnie „podczepione”. Świadczy o tym chociazby fakt, że stolicy poświęcono ponad 100 stron, zaś wszystkim pozostałym 12 miastom zaledwie 20. Przy czym pominięto tak ciekawe jak, m.in. Broumov, Litomyszl, Uherské Hradište czy Velehrad. A tylko w tym ostatnim znajduje się znane miejsce pielgrzymkowe: Bazylika p.w. Wniebowzięcia NMP i św. św. Cyryla i Metodego oraz opactwo. A w niej, w jednym z ołtarzy, mało znany obraz Jana Matejki „Apostołowie Słowian” z 1884 roku, nad zabytkowa chrzcielnicą obraz Vlastimila Hofmana „Św. św. Cyryl i Metody” a przy innym ołtarzu polska chorągiew kościelna przyniesiona przez pątników z Wielkopolski na jubileuszowe obchody w 1885 roku, której jedną ze stron – z wyhaftowanym białym orłem – stanowi fragment sztandaru wojsk polskich uczestniczących w Odsieczy Wiedeńskiej 1683 roku. O innych bardzo ciekawych dziełach architektury i sztuki, o ich detalach nie wspominając.
Przewodnik ten, jeżeli chodzi o Pragę, zawiera niezliczone, rzetelne i przystępnie napisane informacje zarówno o mieście i jego dziejach, jak i zabytkach oraz innych obiektach i miejscach wartych poznania. Poprzedza je Zaproszenie do podróży oraz Hity Czech. Z wykazem 12 „Czeskich cudów”, „Przysmaków, których trzeba spróbować” oraz listą „Najwybitniejsi twórcy czescy”. Niestety, z brakiem na niej wielu innych – poza wymienionymi – najwybitniejszych, jak chociażby kompozytor Leoš Janaček, malarze: Josef Mánes i Mikolaš Aleš czy rzeźbiarz Josef Myslbek. W części tej jest też spis popularnych festiwali i wydarzeń kulturalnych, miejsc przyjaznych dzieciom, cudów natury a także 18 map, planów i schematów oraz 25 ciekawostek „ w zielonych ramkach” włamanych w tekst. Ponad 30 stron Informacji praktycznych zawiera chyba wszystko to, co turyście może się przydać w trakcie przygotowania do wyjazdu oraz podróży: o przewodnikach i mapach, słownikach i rozmówkach, zabezpieczeniu medycznym, podróży różnymi środkami komunikacji, poruszaniu się na miejscu, noclegach, gastronomii itp. Kolejne 20 stron przynosi informacje historyczno – krajoznawcze o kraju, w tym o jego kulturze i sztuce.
W części stricte przewodnikowej autorzy przedstawiają krótko dzieje Pragi, a następnie proponują 5 różnych tras zwiedzania miasta i jego zabytków: Stare Miasto, Mała Strana, Hradczany, Nowe Miasto i Wyszehrad. Z informacjami jak do nich dojechać oraz przydatnymi odsyłaczami na linki internetowe w języku czeskim. A następnie z dosyć szczegółowymi opisami zabytków i ciekawych obiektów. Z ich historią i ważnymi wydarzeniami, które tam miały miejsce. Bez punktowej oceny ich rangi i znaczenia, ale wytłuszczonymi nazwami ułatwiającymi czytanie. W tekście rozmieszczno sporo zdjęć, rysunków zabytków wykonanych przez W. Kwietnia – Janikowskiego oraz planów i mapek. W końcowej części „praskiej” tego przewodnika autorzy proponują zwiedzanie Pragi na różne sposoby: najbliższych okolic stolicy, najciekawszych, jak to określają, sanktuariów natury, wyprawy na piękne punkty widokowe. A także sporo informacji praktycznych dotyczących miasta, jego komunikacji – wraz z rodzajami i cenami biletów, opieki medycznej, dostępu do poczty, telekomunikacji, Internetu, o noclegach – z wyborem proponowanych od kempingów po hotele 4*, gastronomii, teatrach, kinach, galeriach sztuki, muzeach i obiektach sportowych. Ponadto indeks, słowniczek polsko – czeski i mini rozmówki. Jest to więc znakomity przewodnik po Pradze, zwłaszcza dla osób które mają więcej czasu, chcą dosyć dokładnie poznać jej zabytki i ciekawe miejsca lub, przed wyjazdem, dokonać ich selekcji i wyboru.
Natomiast pozostałe miasta potraktowane zostały bardzo skrótowo. Tak znaczącym pod względem skali i rangi zabytków jak Czeskie Budziejowice, Czeski Krumlov, Kutna Hora, Pilzno, Ołomuniec, Kromierzyż oraz kompleks Valticko – Lednicki poświęcono po 4 strony ( łącznie z okolicami ) tekstu, plus po 2-3 strony informacji praktycznych. Pozostałym: Hradec Králove, Karlowe Wary, Loket, Slavonice i Telcz – po 1-2 strony plus 1 strona informacji praktycznych. Błędów, pomyłek i niedopowiedzeń znalazłem niewiele. Przy omawianiu Valtic pominięta została istotna informacja, że w piwnicach tamtejszego pałacu Lichtensteinów znajduje się Narodowy Salon Win Republiki Czeskiej, w którym gromadzone są najlepsze wina poszczególnych roczników, można też uczestniczyć, oczywiście odpłatnie, w ich degustacji. O pominięciu istotnych szczegółów dotyczących Pałacu Lucerna w Pradze pisałem już recenzując „Pragę – Udany Weekend” wydawnictwa Michelin. Chociaż w omawianym obecnie przewodniku są przynajmniej podstawowe dane na temat tej budowli. Jako „wypadek przy pracy” traktuję podpisanie na str. 234 pod zdjęciem wieży Zamku Arcybiskupiego w Kromierzyżu, że jest to wieża ratuszowa. Popełniony błąd widać wyraźniej na poprzedniej stronie, na której wieża ta, widziana w tle rozległego, z piękną zabytkową zabudową rynku, dominuje nad masywem zamku. Zdjęcie to zrobiono spod ratusza stojącego po przekątnej kromierzyżskiego rynku. Są to jednak drobiazgi łatwe do poprawienia w następnym wydaniu. A przewodnik zasługuje na polecenie, jako bardzo dobry, czytelnikom.
Cezary Rudziński
PRAGA, CZESKI KRUMLOW, KUTNA HORA ORAZ NAJWIĘKSZE ATRAKCJE CZECH. Przewodnik. Praca zbiorowa. Wydawnictwo Bezdroża, wydanie I, Kraków 2009, str. 252.
