W 2021 roku mija 200 rocznica urodzin Sebastiana Kneippa – ważnego pioniera i propagatora nowoczesnych nauk zdrowotnych – żywej spuścizny niemieckich uzdrowisk.
W bawarskiej wiosce rolniczej Wörishofen ksiądz i zwolennik hydroterapii i ziołolecznictwa Sebastian Kneipp opracował w połowie XIX wieku własną metodę leczenia wodą, która nazwana od jego nazwiska terapią Kneippa jest obecnie stosowana na całym świecie. W 2015 roku metoda lecznicza Kneippa została uznana przez UNESCO za niematerialne dziedzictwo kulturowe.
Od leczenia samego siebie do nauki o zdrowiu
Syn ubogich tkaczy z Allgäu podczas studiów teologicznych ciężko chorował na gruźlicę. W poszukiwaniu lekarstwa próbował leczyć się zażywając regularnych kąpieli w lodowatych wodach Dunaju, po których następowały krótkie szybkie przebieżki. Kuracja wodna kończy się sukcesem, Kneipp zdrowieje i od tej pory pogłębia swoją wiedzę na temat uzdrawiających sił natury. Jako młody ksiądz Kneipp awansował na „kapelana cholery” i „wodnego lekarza”. Wbrew oporowi uznanych medyków i farmaceutów pomaga chorym szybko i bezpłatnie. Potrzebującym przepisuje brodzenie w wodzie oraz zimną kąpiel rąk i nóg, polewanie kolan i czoła, okłady i chodzenie boso po mokrej trawie. Jako proboszcz w Wörishofen od 1855 roku rozwija swoje formy terapii i metody uzdrawiania w kierunku holistycznej koncepcji zdrowia ciała i umysłu. Przyjeżdżają do niego zarówno rolnicy z okolicy, jak i arystokraci z dalekich stron. Nawet papież Leon XIII zasięga rady duchow
Nauczanie holistyczne – obowiązujące do dziś
Pięć filarów stanowi fundament filozofii Kneippa. Pierwszym są zabiegi wodne jako prawdopodobnie najbardziej znany i najważniejszy element – obecnie znanych jest około 120 różnych form terapii. Drugim filarem jest ziołolecznictwo. Zbadał on ponad 40 roślin pod kątem ich skuteczności w „…rozpuszczaniu niezdrowych, chorych substancji we wnętrzu, wydalaniu ich, a następnie wzmacnianiu organizmu…”. Regularne ćwiczenia na świeżym powietrzu były kolejnym elementem w doktrynie Kneippa, mającym pobudzić krążenie krwi oraz utrzymać i zwiększyć siłę fizyczną. Pożywna i zrównoważona dieta stanowi czwarty filar nauk Kneippa. Już w XIX wieku naturopata uważał całe ziarna za najczystsze źródło energii, podczas gdy tłuszcze były według niego niezbędne dla metabolizmu, ale powinny być spożywane jedynie w umiarkowanych ilościach. Uzupełnieniem nauk o zdrowiu był apel o umiarkowany, zrównoważony i sensowny sposób życia. Jego teoria to nic innego jak popularny dzisiaj work-life balance, czyli równowaga między życiem zawodowym i prywatnym.
Kneipp dzisiaj w turystyce niemieckiej
Ponad 80 z 350 uznanych przez państwo kurortów i uzdrowisk w Niemczech oferuje zabiegi Kneippa w wielu zakładach leczniczych. Poza działalnością uzdrowiskową metoda Kneippa jest praktykowana na terenie całego kraju w 700 certyfikowanych ośrodkach: przedszkolach, szkołach, przedsiębiorstwach i domach spokojnej starości. W wielu miastach i gminach istnieją publicznie dostępne zakłady Kneippa i ogrody Kneippa. Dziś w Bad Wörishofen znajduje się Akademia Kneippa, która oferuje kursy fizjoterapeutyczne i kursy dokształcające w zakresie metod Kneippa przeznaczone dla różnych zawodów. Muzeum Kneippa znalazło swoją siedzibę w klasztorze sióstr dominikanek. W klasztorze znajduje się również KurOase, oryginalny hotel Kneippa w dawnym miejscu pracy naturopaty.
Foto: DZT/Florian Trykowski
