Krakowskie wydawnictwo „Bezdroża” rozpoczęło edycję serii przewodników nazwanych celownikami. „Przygotowując nową serię – zapowiedziało – chcieliśmy, by powstały publikacje, z którymi poruszanie się i zwiedzanie w żadnej mierze nie ogranicza swobody turysty, a jednocześnie da mu rzetelną informację na temat miejsc i obiektów, na które koniecznie trzeba zwrócić uwagę…
Mapa, tekst i zdjęcia uzupełniają się i tworzą wzajemnie powiązaną całość, która sprawi, że samodzielna wędrówka po mieście staje się prawdziwą przyjemnością.” W serii tej ukazały się już przewodniki po Budapeszcie, Pradze i Rzymie, a więc miastach, którym już wcześniej różne wydawnictwa poświęciły sporo publikacji w języku polskim. Zarówno w przewodnikach po krajach, którymi są stolicami, jak tylko tym miastom.
Wydawnictwo zapowiada jeszcze w kwietniu dalsze przewodniki z tej serii: Po Barcelonie, Paryżu oraz Wybrzeżu Chorwacji, Słowenii i Czarnogóry. Będziemy je kolejno omawiać w miarę otrzymywania ich do recenzji. Zaczynając od Budapesztu. Kartonowe, składane okładki z planem miasta oraz opisem elementów przewodnika na jego wewnętrznych stronach oraz treść spięta spiralą ułatwiającą korzystanie z poszczególnych stron powodują, że jest on wygodny w użyciu.
Wewnątrz znajduje się przejrzysty spis treści, indeksy: atrakcji turystycznych i pozostałych obiektów, 9-stronicowy atlas Budapesztu oraz spis ulic. Zaś w części głównej historia miasta i prezentacja, w formie ilustrowanego leksykonu, atrakcji węgierskiej stolicy. Na końcu zaś Informacje praktyczne o noclegach w różnych obiektach – od kempingów, schronisk młodzieżowych, kwater prywatnych – po hotele i pensjonaty. Podobnie na temat wyżywienia, zakupów, komunikacji i rozrywek oraz mini słowniczek polsko – węgierski.
Autorka proponuje poznać 162 budapeszteńskie atrakcje turystyczne. W układzie alfabetycznym, z odnośnikami do odpowiedniego miejsca na planie miasta. Są wśród nich zabytki, świątynie różnych religii i wyznań, muzea – także liczne rzadziej odwiedzane, jak np. Etnograficzne, Farmacji, Liszta, Handlu Hotelarstwa i Gastronomii, Medycyny, Kolejki Podziemnej, Poczty, Telefonii. A także Domy, np. Mody, Terroru, Win.
Ponadto grobowce, jaskinie ( tak! w Budzie są jaskinie stalaktytowe! ), mosty, place i ulice, kąpieliska itp. Uzupełnienie tych głównych atrakcji miasta stanowi indeks pozostałych obiektów: kolejnych kościołów, pomników, obiektów i miejsc – często tylko z ich węgierskimi nazwami. Oczywiście również z odsyłaczami na właściwe miejsca planu miasta.
Przewodnik ten uwzględnia niemal wszystko, co w Budapeszcie warto zobaczyć i poznać, nawet dysponując dużą ilością czasu. Chociaż nie do końca. Nie znalazłem np. żadnej informacji na temat chyba interesującego Polaków pomników: Stefana Batorego, czy zamordowanego przywódcy Rewolucji 1956 roku Imre Nagy’a, a także innych obiektów – o czym niżej.
W krótkiej – na 7 stronach – Historii Budapesztu znajdują się najważniejsze fakty z dziejów miasta od okresu rzymskiego, poprzez początki państwa węgierskiego, średniowiecze, panowanie tureckie, rządy Habsburgów, okres reform i Rewolucji 1848-49 oraz czasy monarchii austrowęgierskiej – po okres wojen światowych, lata powojenne i współczesność. Jak bardzo to skrótowe dzieje, można sobie wyobrazić uwzględniając fakt, że na okres minionego stulecia znalazła się tylko jedna strona.
Rozwinięcie indeksu Atrakcje Budapesztu stanowi podstawową część przewodnika pod tym właśnie tytułem. W porządku alfabetycznym i zgodnie z jego numeracją. W przejrzystym układzie: na rozkładanych stronach na lewej są krótkie informacje encyklopedyczne o obiekcie czy miejscu, na prawej zaś jego zdjęcia lub ważniejsze detale.
Chociaż, moim zdaniem, pisząc np. o Placu Bema i sławnym pomniku naszego wspólnego bohatera narodowego, wypadało zamieścić jego fotografię, chociażby zamiast rzeźby z elewacji kościoła św. Anny. Czy w informacji o gmachu Ministerstwa Rolnictwa i znajdującej się na jego bocznej ścianie tablicy pamiątkowej poświęconej rozstrzelanemu w tym miejscu przez Austriaków w 1849 uczestnikowi węgierskiej Wiosny Ludów Mieczysławowi Woronieckiemu, wspomnieć o sąsiadującej z nim tablicy upamiętniającej innego Polaka: Konrada Kazimierza Rulikowskiego.
Warto chyba uzupełnić to w następnym wydaniu. W tekst Atrakcji Budapesztu włamano również obszerniejsze, 4 – stronicowe, oczywiście także ilustrowane informacje: Zabytkowe restauracje i hotele, Wzgórza Budańskie, Baseny i kąpieliska oraz Domy tańca. Jest to przewodnik przeznaczony przede wszystkim dla turystów zwiedzających to przepiękne miasto według własnego programu.
I przygotowanie go znakomicie ułatwia. Zwalnia również od konieczności posiadania odrębnego planu miasta. Te i inne wymienione walory oraz przystępna cena pozwalają oczekiwać, że będzie się on cieszyć powodzeniem.
BUDAPESZT. Monika Chojnacka. Przewodnik z serii Przewodniki – celowniki. Wydawnictwo Bezdroża, wyd. I, Kraków 2010, str. 190, cena 29,90 zł.
