POLSKA TURYSTYCZNA: KAJAKIEM PO BUGU

Rzeki skute są jeszcze lodem. Ale to najlepsza pora, aby myśleć o letnich spływach kajakowych. Przygotowywać do nich sprzęt oraz programy.

Bardzo interesujące propozycje tych drugich znaleźć można w wydanym właśnie przez Amistad w serii „Polska Turystyczna” obszernym, bezpłatnym, a co najważniejsze świetnym przewodniku Józefa Tworka „Kajakiem po Bugu”.

Rzece na większości jej nurtu granicznej, i to stanowiącej zarazem fragment wschodniej granicy Unii Europejskiej. A więc z obowiązującymi na niej innymi przepisami niż na wewnętrznych wodach krajowych.

Autor jest jednak znawcą nie tylko tej rzeki, ale i jej lewobrzeżnych – po polskiej stronie – dopływów, nadbrzeżnej infrastruktury, tamtejszych zabytków, przyrody i innych ciekawych obiektów i miejsc. Jak również warunków poruszania się po wodzie na odcinkach granicznych. Przewodnik ten jest więc, jak pisze we Wprowadzeniu, efektem jego wieloletnich zainteresowań turystyką oraz fascynacji pięknem tej rzeki.

I osobiście zebranych materiałów w terenie, chociaż nie bez pomocy – co podkreśla – ludzi z grona organizatorów spływów, samorządów, funkcjonariuszy Straży Granicznej oraz pasjonatów i krajoznawców zakochanych w tej części naszego kraju. Powstała więc książka rzetelna, przy czym dobrze napisana. Zawierająca chyba wszystkie informacje potrzebne wodniakom, ale przydatne również dla turystów poruszających się tylko po lądzie.

Dowiedzieć się z niej można o walorach krajoznawczych doliny środkowego Bugu. Charakterystyce tej rzeki i jej dostępności brzegowej oraz jej ograniczeniach. Zasadach poruszania się na wodach granicznych. Poznać ten szlak wodny i nawigację po nim ze szczegółowym kilometrażem. A także – i to są właśnie informacje interesujące nie tylko dla wodniaków – o położonych nad Bugiem miejscowościach, zabytkach, parkach krajobrazowych i obszarach chronionego krajobrazu itp.

Ponadto poznać wiele, także mało znanych, faktów z przeszłości. Gdy cały nurt tej, od końca II wojny światowej, rzeki granicznej, znajdował się na obszarze Rzeczypospolitej. Np. że w XVI wieku i później pływały nim statki zwane szkutami wożąc aż do Gdańska zboże, miód i inne płody rolne Podola i Wołynia, a w drodze powrotnej tkaniny, artykuły kolonialne, wyroby rzemiosła i zbytku.

Czy, że w latach II RP, od jej zarania aż do września 1939 roku, na trasie Dorohusk – Włodawa – Brześć kursowały statki pasażerskie białej „Bug Flotylli”, która powstała w Dorohusku jeszcze w XIX wieku. Gdyż rzeka ta była spławna od Buska, żeglowna zaś od ujścia Raty. Czy wreszcie, że wbrew ciągle dosyć powszechnemu nadal przekonaniu, potwierdzanemu urzędowo jeszcze w latach 60-tych XX wieku, to nie Bug wpada do Wisły, lecz Bugo-Narew. Gdyż ta druga duża rzeka tego regionu nie jest jego dopływem, lecz łączy się z nim.

Bardzo ciekawe są informacje na temat 64 miejscowości położonych nad Bugiem oraz obiektów i miejsc w nich wartych bliższego poznania. A także kilku jego dopływów. Wręcz bezcenne o odcinku granicznym. Ile osób w Polsce, poza wodniakami, którzy tam pływali oraz nadgranicznymi mieszkańcami wie np., że przez ponad 2 km w okolicach Terespola cały nurt Bugu płynie przez terytorium Białorusi, a jej granica z Polską biegnie niedrożnym kanałem? W związku z czym kajaki trzeba transportować drogą lądową praktycznie aż 20 km.

Takich ważnych informacji jest w tym przewodniku mnóstwo. Są w nim również ciekawie przedstawione walory przyrodnicze tego regionu kraju, tamtejsza flora i fauna. M.in. rezerwat biosfery, charakterystyka parków krajobrazowych po obu stronach granicy, z mapką terenów objętych ochroną itp. Mapek jest zresztą sporo – także 14 szczegółowo przedstawiających poszczególne odcinki szlaku wodnego.

Nie brak również jego charakterystyki: nawigacji po nim, informacji o znakach ostrzegawczych, szczegółowego kilometrażu . Ponadto informacji o Nadbużańskim Oddziale Straży Granicznej i jego placówkach granicznych, bezpieczeństwie na spływach. A także praktycznych: adresów samorządów, ośrodków i punktów Informacji Turystycznej. O kwaterach agroturystycznych, spływach kajakowych i ich organizatorach itd.

Jest to więc bardzo dobry przewodnik, ilustrowany niezłymi zdjęciami, mapkami i planami. Jego wydanie powinno przyczynić się – i taki chyba cel postawił sobie wydawca – Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, korzystając z dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. To naprawdę sensownie wydane unijne pieniądze.

KAJAKIEM PO BUGU. Przewodnik turystyczny. Autor: Józef Tworek. Wydawnictwo Amistad, Kraków 2011, str. 132. Egzemplarze bezpłatne.