W Rydze, stolicy Łotwy, mieszka niemal połowa mieszkańców tego kraju, tam też znajdują się najciekawsze miejsca i zabytki. Nic więc dziwnego, że na 2014 rok właśnie Ryga – wraz z miastem Umeą w północnej Szwecji – ogłoszona została Europejską Stolicą Kultury. Zwiedzanie Rygi warto zacząć od Starówki z domami kupieckimi, a piękną panoramę miasta można zobaczyć z wysokiej wieży kościoła św. Piotra. o którym pierwsze wzmianki pochodzą z 1209 roku. Będąc w stolicy Łotwy warto poznać najciekawsze w niej miejsca. A także – dla malowniczych widoków – znaleźć czas na spacer nad przepływającą przez miasto Dźwiną.
Stare Miasto znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego. Wśród dawnych domów kupieckich największym zainteresowaniem cieszą się Dom Kotów oraz Trzej Bracia. Zamek Ryski – wybudowany w latach 1330-1353 – pierwotnie był siedzibą zakonu Kawalerów Mieczowych, mieści obecnie Łotewskie Muzeum Sztuki Obcej, Muzeum Literatury i Historii Sztuki im. J. Rainisa oraz Muzeum Historii Łotwy.
Katedra w Rydze – położona nad Dźwiną – jest największą w krajach nadbałtyckich świątynią z okresu średniowiecza. Cerkiew pod wezwaniem Narodzenia Pańskiego, to największa prawosławna cerkiew w krajach nadbałtyckich, a Pomnik Wolności ma znaczenie podobne do polskiego Grobu Nieznanego Żołnierza. Ryga, to również budynki secesyjne, tworzące największe skupisko tego rodzaju w Europie.
Wśród ryskich poloniców interesującym może być fakt, że na Politechnice Ryskiej (łot. Rīgas Tehniskā Universitāte) studiował Ignacy Mościcki (prezydent Rzeczypospolitej w latach 1926-1939). Upamiętnia to tablica przy wejściu do budynku dawnego Wydziału Chemii. W 1997 roku na liście UNESCO znalazło się historyczne centrum Rygi (K I, II / 1997), a z kolei w 2005 roku wpisano na tę listę Południk Struve’go.
Centrum Rygi – Ryga była jednym z ważnych miast Ligi Hanzeatyckiej, które swoją znaczącą pozycję zbudowało na handlu ze środkową i wschodnią Europą. Mimo ogromnych zniszczeń wojennych, pozostałości średniowiecznego centrum Rygi do dziś stanowią świadectwo jej architektonicznej świetności.
Miasto stało sie ważnym centrum gospodarczym w XIX wieku, kiedy przedmieścia otaczające średniowieczne stare miasto zostały wyburzone i zastąpione najpierw okazałymi drewnianymi budowlami w stylu neoklasycznym, a następnie w stylu niemieckiej secesji (Jugendstil). Ryga uważana jest za miasto posiadające najlepszą w Europie kolekcję budowli art nouveau.
Południk Struve’go – wpis transgraniczny: Białoruś, Estonia, Finlandia, Litwa, Łotwa, Norwegia, Mołdowa, Rosja, Szwecja, Ukraina. (Kryt. II, IV, VI /2005) – jest to łańcuch punktów triangulacyjnych, ciągnący się od Hammerfest na północy Norwegii aż do Morza Czarnego przez 2820 km i dziesięć krajów.
Punkty zostały wyznaczone w wyniku badań prowadzonych w latach 1830-1855 przez astronoma Friedricha Georga Wilhelma Struve’go, który jako pierwszy dokonał dokładnych pomiarów długiego odcinka południka. Pomogło to w precyzyjnym ustaleniu kształtu i wymiarów naszej planety, stanowiąc także istotny krok w rozwoju nauk o ziemi oraz kartografii.
Dzieło Struve’go stanowi znakomity przykład współpracy naukowców z różnych krajów, jak również współdziałania monarchów w imię dobra nauki. Oryginalny południk Struve’go był krzywą wyznaczoną przez 258 trójkątów, zawierających 265 głównych punktów pomiarowych.
Wpisem objęto 34 oryginalne punkty, zaznaczone w bardzo różny sposób, np. otworem wydrążonym w skale, żelaznym krzyżem, kamiennym kopcem lub specjalnie w tym celu zbudowanym obeliskiem. http://www.unesco.pl Miastem, które – obok Rygi – będzie w 2014 roku nosiło tytuł Europejskiej Stolicy Kultury jest szwedzka Umeå, miasto i port w północnej Szwecji nad rzeką Ume, w pobliżu jej ujścia do Zatoki Botnickiej.
Zdjęcia: Grzegorz Micuła
