IZRAEL: JEZIORO GENAZARET, KOLEBKA CHRZEŚCIJAŃSTWA

 

 

Chociaż próby znalezienie niektórych z nich bywają niekiedy zaskakujące.

W największym mieście nad jeziorem, ponad 40-tysięcznej Tyberiadzie, starej stolicy Galilei założonej w latach 19-22 n.e. przez króla Heroda Antypasa, a współcześnie popularniej miejscowości wypoczynkowej, pytam o polski ołtarz wojskowy. 

A następnie, gdy okazuje się, że nikt o nim nie słyszał, o kościół św. Piotra, w którym znajduje się ten ołtarz.

 

 

Tu nie ma czegoś takiego ! – zapewniali mnie spotykani pzrechodnie. Tymczasem, jak okazało się po chwili, wystarczyło skręcić z promenady nad jeziorem w jeden z zaułków, aby natrafić na kamienną absydę w kształcie dzioba łodzi. Świątynię tę wznieśli krzyżowcy w XII w. nawiązując do biblijnej Łodzi Piotrowej, z dziobem dotykającym wód jeziora. W ciągu wieków oddaliły się one nieco od zabytku.

 

Ostatecznie oddzieliła je usypana w 1936 roku nadbrzeżna promenada. Od 1187 r. do połowy XVI w. był to meczet. Dziś kościół należy do franciszkanów, którzy mają tu również mały klasztor i schronisko. Dla nas, Polaków, szczególne znaczenie ma postawiony w latach 40-tych XX w. w kościelnym patio ołtarz – kaplica.

 

Zbudowali go stacjonujący tu polscy żołnierze II Korpusu wg projektu architekta – por. Tadeusza Zielińskiego. Byłego więźnia tzw. II rzutu (po zbrodni katyńskiej) obozu w Kozielsku. Autora także III i IV stacji drogi krzyżowej na Via Dolorosa w Jerozolimie. Tu centralne miejsce w ołtarzu zajmuje płaskorzeźba Madonny Jasnogórskiej.

 

Obok niej są postacie św. św. Krzysztofa i Michała oraz herby sześciu miast polskich znajdujących się wówczas pod okupacją niemiecką lub bolszewicką: Warszawy, Krakowa, Poznania, Gdańska, Lwowa i Wilna. Na tym samym patio stoi, twarzą do polskiego ołtarza, przeniesiona w to miejsce w 1863 r. z wnętrza świątyni brązowa kopia słynnego posągu św. Piotra z XIII w. z bazyliki watykańskiej.

 

Zabytków w Tyberiadzie leżącej na zachodnim brzegu długiego na 21 i szerokiego na 9 km jeziora położonego 212 m poniżej poziomu morza, poza tą świątynią praktycznie nie ma. Można jeszcze wspomnieć o ważnym dla wyznawców judaizmu grobie wielkiego średniowiecznego, żydowskiego filozofa Majmonidesa. Są natomiast atrakcje turystyczne, m.in. gorące źródła wód leczniczych.

 

 

Ale już w okolicach tego miasta co krok, to obiekt z kart Biblii. Tuż obok leży Magdala, miejscowość z której pochodziła Myriam z Magdali. Zwana tak dla odróżnienia od Myriam z Nazaretu – matki Jezusa. U nas i wielu innych krajach nazywana Marią Magdaleną. Godnych uwagi obiektów tu jednak nie ma.

 

Natomiast w pobliskiej, położonej bardziej na północ, również biblijnej miejscowości Tabgha, stoi w ogrodzie na brzegu nad jeziorem kościół franciszkanów p.w. Prymatu św. Piotra. Wewnątrz znajdują się ruiny wcześniejszych budowli, m.in. kaplicy z IV w. W jego pobliżu stoi kościół Rozmnożenia Chleba i Ryb. Zbudowany w latach 80-tych XX w. 

 

W jego wnętrzu są resztki kościoła bizantyjskiego z V wieku, z fragmentami mozaik. Zbudowanego w domniemanym miejscu jednej z biblijnych opowieści o nakarmieniu przez Jezusa 5-tysięcy ludzi 5 bochenkami chleba i 2 rybami. Zaś w pobliskim, również leżącym na północnym brzegu jeziora Kafarnaum (Capernaum) jest sporo zabytków z okresu biblijnego.

 

Przede wszystkim dosyć duże i ładnie uporządkowane wykopaliska na terenie należącym do franciszkanów. Uwagę zwracają zwłaszcza zachowane, ciekawie zdobione kamienne detale architektoniczne sprzed wielu wieków. Obok znajdują się duże ruiny „Białej synagogi” w której według legendy modlił się Jezus. Tyle, że archeolodzy datują te ruiny na IV w n.e. …

 

 

Stoi także nowoczesny kościół zbudowany na początku XX w. przez A. Barluzziego. Między Tabghą i Kafarnaum wznosi się, trochę odsunięte od brzegu jeziora, wzgórze nazywane Górą Błogosławieństw. Według Biblii to w tym miejscu Jezus wygłosił słynne Kazanie na Górze, które rozpoczął od ośmiu błogosławieństw.

 

Stojący na niej kościół Błogosławieństw zwany także, ze względu na jej 8-boczny kształt, Heptagonem zbudowany został w roku 1938 w rozległym ogrodzie. Początki jego poprzedników sięgają jednak lat 22 – 350 n.e. Jest to również popularne miejsce pielgrzymkowe i cel przyjazdów turystycznych. Spod kościoła roztacza się rozległy widok na jezioro.

 

Na jego sąsiednim, północno – wschodnim brzegu znajdowały się kolejne miejscowości wspomniane w Biblii: Betsaida i Gergesa. Ale nie zachowały się dawne ich ślady. Natomiast w pobliżu najwęższego krańca jeziora stoi potężny gmach Muzeum Jeziora Galilejskiego. Jednym z jego cennych eksponatów są szczątki łodzi sprzed 2 tys. lat oraz wiele innych pamiątek przeszłości.

 

Głównym jednak tematem ekspozycji jest oczywiście, zgodnie z nazwą tego muzeum, jezioro widziane w różnych aspektach. Dodam, że po jeziorze pływają łodzie turystyczne. Stanowią nie tylko atrakcję, ale także dosyć szybki środek transportu. A gdy płynie duża polska grupa pielgrzymów lub turystów, na maszt wciągana jest, obok izraelskiej, także polska flaga. Co stanowi oczywiście miły gest i kolejny temat dla fotografujących.