Położone u ujścia rzeki Douro do Atlantyku, drugie pod względem wielkości w Portugalii, niespełna 240 – tysięczne miasto Porto doczekało się, poświeconego mu przewodnika w serii „travelbookov” Bezdroży. To bardzo dobrze, bo mimo bogatej przeszłości, licznych zabytków, ale i nowoczesności, nie leży ono na głównym szlaku turystycznych wyjazdów polskich turystów. Chyba przede wszystkim właśnie ze względu na położenie preferują oni – a także biura podróży organizujące wycieczki na najdalszy zachodni kraniec kontynentalnej Europy – przede wszystkim plaże Algarve oraz Lizbonę i zabytki oraz wybrzeże w jej okolicach. Może więc ten przewodnik zwróci uwagę również na to miasto. Porto wpisane na Listę Dziedzictwa UNESCO warto bowiem poznać nie tylko aby na miejscu skosztować sławnego wina, które od tego miasta wzięło nazwę. Ale przede wszystkim ze względu na jego urodę miasta oraz liczne atrakcje. Przedstawia je polski autor Krzysztof Gierak, z wykształcenia geograf, a z zamiłowania podróżnik, fotograf i organizator turystyki związany od paru lat z Portugalią. A więc człowiek ze wszech miar kompetentny jeżeli chodzi o ten kraj, czemu wyraz daje w tym przewodniku. Zawierającym, poza informacjami w tradycyjnym układzie tej ich serii, niemal 150, głównie kolorowych zdjęć, 8 map i planów części miasta, 6 dużych, 2-4 stronicowych wkładek monotematycznych oraz 37 krótkich informacji w ramkach włamanych w tekst.
W poprzedzających główne części przewodnika „Atrakcjach Porto” autor wymienia co, jego zdaniem, warto w tym mieście przede wszystkim zobaczyć, poznać i przeżyć. A więc 3 najpiękniejsze kościoły, oczywiście z katedrą Sé, 4 charakterystyczne miejsca, 4 budowle o niezwykłej architekturze – w tym jedną nowoczesną, 2 najciekawsze muzea. Jak również po trzy miejscowe specjały warte spróbowania oraz wrażenia, których trzeba doświadczyć. W rozdziałach wstępnych: „Informacje praktyczne”: wybór czasu podróży do tego miasta, dojazd do niego, poruszanie się na miejscu, noclegi i wyżywienie, jak również „Informacje A – Z” zawierają to, o czym turysta i podróżnik wiedzieć powinien przede wszystkim.
Podobnie „Informacje krajoznawcze” z „Krajoznawczym ABC”, historycznym kalendarium miasta, informacjami o jego gospodarce, społeczeństwie, dosyć obszernie omówionej kulturze i sztuce, jak również miejscowej kuchni, której, jak zapewnia wydawca w nocie poświęconej autorowi, jest znawcą. Główna część przewodnika, czyli „Zwiedzanie Porto”, to propozycje poznawania tego miasta, z opisami zabytków, wartych obejrzenia miejsc i innych atrakcji, w podziale na 6 części: Historyczne centrum, Ribeira, Baika, Wieża Kleryków i jej okolice, Miragaia i Foz.
W każdej z tych części miasta znajduje się ich plan, sugestie co zwłaszcza warto zobaczyć, opisy zabytków, muzeów i innych atrakcji oraz informacje kiedy są otwarte i o cenach biletów. Na końcu zaś informacje praktyczne: polecane restauracje, tawerny, cukiernie itp. Osobny rozdział: „Okolice Porto” poświęcony jest jednej miejscowości – Amarante oraz regionowi Alto Douro. Z ich lokalizacją, informacjami jak do nich dojechać, co zwłaszcza zobaczyć – z opisem tych atrakcji, jak również, na końcu, informacjami praktycznymi o transporcie i miejscowej gastronomii.
Jak już wspomniałem, treść przewodnika wzbogacają wkładki tematyczne oraz informacje w ramkach. Te pierwsze, to: „Pamiątki”, czyli co warto przywieźć z tego miasta. „Nie tylko dla dzieci” – o atrakcjach dla najmłodszych, które powinny zainteresować również dorosłych. „Najważniejsze święta i festiwale”; „Najsłynniejsze piwnice”, oczywiście z winem; „Plaże w Porto i okolicach” i „Poza historycznym centrum” – co warto obejrzeć na obrzeżach miasta. Natomiast wśród informacji w ramkach są zarówno tak przydatne, jak np. „Placówki dyplomatyczne”, „Autostrady w okolicach Porto”, „Autobusy turystyczne w Porto”, „Porto Card”, czy „Dni wolne od pracy”.
Jak również wiele ciekawostkowych, m.in.: „Zjadacze flaczków czyli „flakojady” (o żywieniu się mieszkańców miasta podrobami oraz odpadami mięsa i ryb, gdy trzeba było ich zasadnicze części przygotować na wyprawę morską w 1415 roku króla Henryka Żeglarza). „Michał Anioł Porto” (malarz Niccoló Nasoni). „Gdzie można posłuchać fado” – tradycyjnej portugalskiej muzyki. „Ceny wina porto” (od 10 do… kilkudziesięciu tysięcy euro za butelkę w zależności od gatunku i rocznika). „Henryk Żeglarz i Władysław III Warneńczyk” (przypomnienie legendy, że nasz król nie zginął pod Warną, lecz po klęsce dotarł do Portugalii i jako rycerz św. Katarzyny Henrique Allemao osiadł w ofiarowanej mu przez Henryka Żeglarza posiadłości Madalena na wyspie Madera).
Czy: „Café Majestic i Harry Potter” (o kawiarni, w której J.K. Rowling rozpoczęła pisanie, w latach 1991-1993, pierwszych rozdziałów książki „Harry Potter i kamień filozoficzny”). „Najpiękniejszy McDonald’s i słynna Café Guarany” (szczególnie ciekawy ich wystrój). „Księgarnia Lello & Irmāo i Harry Potter” (jej wnętrze stanowiło inspirację dla twórców scenografii filmów o Harrym Potterze). „Targ w nowej formie”. „Życie nocne w Porto”. „Latarnie przy ujściu rzeki Douro”. „Rejsy po rzece Douro”. To tylko przykłady świadczące, że w tym przewodniku można również znaleźć wiele ciekawostek. Na jego końcu jest krótki słowniczek polsko – portugalski z przydatnymi zwrotami oraz Indeks. W sumie książka na pewno warta polecenia.
PORTO. Przewodnik Bezdroży z serii travelbooków. Autor: Krzysztof Gierak. Wydawnictwo Helion, wyd. I, Gliwice 2016, str. 198, cena 24,90 zł. ISBN 978-83-283-2225-7
