W jubileuszowym roku 2020 – 250 rocznicy urodzin genialnego kompozytora Ludwiga van Beethovena, w Wiedniu odbędzie się cały cykl poświęconych mu wystaw.
* Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu we współpracy z Archiwum Towarzystwa Przyjaciół Muzyki w Wiedniu przygotowało wystawę, która oddaje cześć wielkiemu mistrzowi wiedeńskiego klasycyzmu, którego 250 urodziny obchodzone będą w 2020 roku. Na wystawie Beethoven bewegt zaprezentowane, w dialogu i korelacji do osoby kompozytora i jego muzyki, zostały obrazy Caspara Davida Friedricha, szkicowniki Williama Turnera, grafiki Francisco de Goya i Jorinde Voigta, rzeźby Auguste’a Rodina, Rebecca Horn i Johna Baldessariego, performatywna rzeźba Tino Sehgala, wideo Guido van der Wervesa i wiele innych dzieł. Wystawę należy rozumieć jako poetycką refleksję na temat kompozytora i jego twórczości: arcydzieła sztuki łączą się z muzyką i ciszą.
* Muzeum Leopoldów pokazuje wystawę Inspiration Beethoven. Eine Symphonie in Bildern aus Wien 1900. (przyp. tłum. Inspiration Beethoven.
Symfonia zdjęć z Wiednia 1900) VI. symfonia „Pastoralna” Beethovena, zainspirowała w 1899 roku wiedeńskiego malarza secesyjnego i kolegę Klimta, Josefa Marię Auchentallera do stworzenia monumentalnego programu zdjęciowego do pokoju muzycznego producenta biżuterii, jakim był Scheid. Dzieło to zostało zrekonstruowane po raz pierwszy w Muzeum Leopoldów i idealnie oddaje kult Beethovena wśród artystów secesji wiedeńskiej około 1900 roku.
* Austriacka Biblioteka Narodowa prezentuje w Sali paradnej na wystawie Beethoven. Menschenwelt und Götterfunken (przyp. tłum. Beethoven. Świat ludzi i iskra bogów) oryginalne listy i rękopisy wybitnych dzieł Beethovena.
Pokazane są strony z IX Symfonii – pożyczone z Berlina – a także napisany własnoręcznie, jedyny w twórczości Beethovena koncert skrzypcowy (op. 61). Oprócz 130 odręcznie napisanych przez mistrza listów, kolekcja muzyczna Biblioteki Narodowej posiada również „Zbiór Hoboken”, który obejmuje prawie wszystkie pierwsze i wczesne starodruki dzieł Beethovena.
* Podczas wystawy Trójka Klasyków Wiedeńskich: Haydn – Mozart – Beethoven w Domu Mozarta w Wiedniu zostaną zaprezentowane podobieństwa, korelacje oraz przeciwieństwa pomiędzy trzema geniuszami świata muzyki. Mozart i Haydn byli bliskim przyjaciółmi i często tworzyli wspólnie w mieszkaniu Mozarta (obecnie Dom Mozarta w Wiedniu). Natomiast Beethoven prawie stał się uczniem Mozarta, a później pobierał nauki u Haydna.
* Galeria Haus der Musik w centrum Wiednia, która 15 czerwca 2020 roku obchodzi 20. rocznicę działalności, będzie oferowała wiele atrakcji w roku beethovenowskim: Sala Beethovena w Haus der Musik zostanie na nowo zaaranżowana i tymczasowo uzupełniona o oryginalne dokumenty. Na stałe wystawiono tu maskę kompozytora wykonaną za życia oraz maskę pośmiertną, ręcznie sporządzone pisma, projekty scenografii oraz plakat przedstawiający 68 wiedeńskich mieszkań Beethovena.
W instalacji dźwiękowej Inside Beethoven odwiedzający doświadczają dzięki najnowszej muzyce elektronicznej i wyrafinowanemu wystrojowi wnętrz, jak to jest być częścią zespołu muzycznego (10 czerwca – 10 sierpnia 2020 r.). Od października 2020 roku specjalny pokaz Bernstein’s Beethoven na dziedzińcu muzeum we współpracy z Beethoven-Haus Bonn będzie poświęcony interpretacji dzieł Beethovena przez słynnego amerykańskiego dyrygenta.
* Wiedeńskim celem pielgrzymek par excellence dla wszystkich fanów Beethovena jest Beethoven Museum, które zostało otwarte w 2017 roku w 19. dzielnicy. Znajdują się tu liczne eksponaty z wiedeńskiego okresu życia mistrza. W tym domu skomponował utwory fortepianowe i sonaty skrzypcowe, a także oratorium „Chrystus na Górze Oliwnej” i pracował nad symfonią „Eroica”. I tu narodził się ten słynny, nigdy nie wysłany list do swoich braci: „Testament heiligenstadzki”, w którym wielki muzyk mówił o postępującej głuchocie.
* W Pasqualatihaus na Mölker Bastei w centrum Wiednia Beethoven mieszkał z przerwami w sumie przez osiem lat – w mieszkaniu udostępnionym mu przez jego patrona Johanna Baptist Barona von Pasqualati. Tutaj napisał operę „Fidelio” i kilka symfonii, a także słynne dzieło fortepianowe „Dla Elizy”, dziś mieszkanie jest miejscem pamięci mistrza. W galerii Secesja, która w 1902 roku poświęciła cały program genialnemu kompozytorowi, jakim był Ludwig van Beethoven, można zobaczyć słynny fryz Beethovena autorstwa Gustava Klimta.
Malowidło ścienne o długości 34 metrów i wysokości dwóch metrów, które odnosi się do „Dziewiątej” Beethovena i jej interpretacji autorstwa Richarda Wagnera, jest uważane za jedno z głównych dzieł secesji wiedeńskiej. W 2020 r., postrzegając arcydzieło Klimta przez słuchawki, goście będą mogli posłuchać czwartego fragmentu IX Symfonii Beethovena op. 125 w nowym wydaniu.
* Kolekcja starych instrumentów muzycznych w Hofburgu poświęca wspaniałą marmurową salę epoce Beethovena. Można tam również zobaczyć popiersie Beethovena i dwa jego portrety.
Oto kalendarz tych wystaw:
• Beethoven bewegt, 25.03.-5.07.2020, Muzeum Historii Sztuki, Maria-Theresien-Platz, 1010 Wiedeń, www.khm.at
• Inspiration Beethoven. Eine Symphonie in Bildern aus Wien 1900, 30.05.-21.09.2020, Muzeum Leopoldów, dzielnica muzeów MuseumsQuartier, Museumsplatz 1, 1070 Wiedeń, www.leopoldmuseum.org • Beethoven. Menschenwelt und Götterfunken, 19.12.2019-19.04.20020, Austriacka Biblioteka Narodowa, Sala Paradna, Josefsplatz 1, 1010 Wiedeń, www.onb.ac.at
• Haus der Musik. Muzeum dźwięków, Seilerstätte 30, 1010 Wiedeń, www.hdm.at • Trójka Klasyków Wiedeńskich: Haydn – Mozart – Beethoven. Podobieństwa – korelacje – przeciwieństwa, 13.02.2019-27.12.2021. Dom Mozarta w Wiedniu, Domgasse 5, 1010 Wiedeń, www.mozarthausvienna.at • Beethoven Museum, Probusgasse 6, 1190 Wien, www.wienmuseum.at
• Pasqualatihaus, Mölker Bastei 8, 1010 Wien, www.wienmuseum.at • Pawilon Secesji, Friedrichstraße 12, 1010 Wiedeń, www.secession.at • Kolekcja starych instrumentów muzycznych, zamek Hofburg, Neue Burg, Heldenplatz (Muzeum Świata), 1010 Wiedeń, www.khm.at
Zdjęcia: Wien Tourismus
