Polska Izba Turystyki zorganizowała konferencję prasową poświęconą propozycjom nowej dyrektywy Komisji Europejskiej dla krajów – członków UE, w sprawie lepszego zabezpieczenia interesów konsumentów różnych usług w sektorze turystycznym oraz pracom, których sfinalizowanie i wdrożenie przez kraje członkowskie powinno poprawić bezpieczeństwo dzieci i młodzieży podczas wakacji, a także wycieczek turystycznych niezależnie od tego, kto takie imprezy organizuje. Konferencję otworzył Prezes PIT Paweł Niewiadomski, który przedstawił problemy, nad którymi pracują specjaliści unijni, a dotyczące lepszego zabezpieczenia interesów turystów.
Generalne zasady ochrony klientów mają zostać utrzymane, ale ma też nastąpić istotna zmiana. Projekt nowej dyrektywy w sprawie organizacji imprez turystycznych nie będzie dotyczył wycieczek oferowanych na zasadzie „non profit” ograniczonej liczbie osób, a także imprez organizowanych sporadycznie. Nie sprecyzowano jednak, co to oznacza. Spod działania dyrektywy wyłączono też podróże służbowe i trwające krócej niż 24 godziny, które nie obejmują usługi hotelowej.
Jako usługa w trakcie imprezy nie będzie też traktowana wycieczka fakultatywna, wykupywana w miejscu wakacyjnego pobytu. Nowe przepisy mają zostać przyjęte przez Parlament Europejski jesienią tego roku, a następnie państwa członkowskie UE będą miały dwa lata na ich wprowadzenie do własnego systemu prawnego. W drugiej części konferencji propozycje rozwiązań w celu poprawy bezpieczeństwa dzieci i młodzieży przedstawiła Małgorzata Karwat z Rady Naczelnej PIT.
Przypomniała najważniejsze zasady, od spełnienia, których zależy bezpieczeństwo imprez, których uczestnikami są dzieci i młodzież. Nie szczędziła słów krytycznych na temat zmian proponowanych przez polskiego ustawodawcę w przepisach. Zdaniem PIT, trwające aktualnie prace legislacyjne nie zwiększą tego bezpieczeństwa. Dlatego też branża turystyczna działa na rzecz zmiany rządowego projektu ustawy oświatowej.
Zanim wybierzemy dla dziecka wakacyjną ofertę za pośrednictwem internetu, biura podróży, szkoły lub klubu sportowego, warto sprawdzić, czy zawiera ona dane teleadresowe organizatora, cenę wraz z informacją, jakie obejmuje ona świadczenia, program, opłaty dodatkowe obowiązkowe i fakultatywne, a także nazwę miejsca pobytu i zakwaterowania. Organizatorami wypoczynku mogą być szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
Organizatora można sprawdzić w Urzędzie Marszałkowskim, Centralnym rejestrze organizatorów i pośredników turystycznych oraz Kuratorium Oświaty, na 21 przed datą rozpoczęcia wypoczynku. Zgodnie z ustawą o usługach turystycznych, organizator imprez turystycznych zobowiązany jest do podpisania z rodzicem lub opiekunem prawnym uczestnika wypoczynku Umowy- Zgłoszenia Udziału w Imprezie Turystycznej.
W przypadku imprez organizowanych przez szkoły, lub inne podmioty działające na zasadach non profit, również zalecane jest zawarcie z organizatorem umowy na wykonanie usługi, co stanowi m.in. ewentualne prawo do roszczeń, jeżeli zostanie ona wykonana wadliwie. W przypadku, gdy wypoczynek organizowany jest na zasadach komercyjnych, osoba zawierająca Umowę z organizatorem, powinna po dokonaniu wpłaty otrzymać rachunek, paragon fiskalny lub fakturę VAT.
Jeżeli organizatorem kolonii lub obozu jest osoba fizyczna lub inny podmiot, działający na zasadach „non profit”, również należy żądać dowodu wpłaty. Warunki, które muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży określa kilka aktów prawnych: Rozporządzenie MEN z dnia 9 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie MEN z dnia 21 stycznia 1997 r., Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (z późniejszymi zmianami), a także Ustawa o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (z późniejszymi zmianami).
W roku 2012 r. Polska Izba Turystyki i inne samorządy branżowe podjęły działania, mające na celu zmianę zapisów w aktach prawnych, odnoszących się do organizacji i nadzoru nad wypoczynkiem dzieci i młodzieży oraz – odniesienie zapisów oświatowych do ustawy o usługach turystycznych. Celem tych działań było przede wszystkim zwiększenie bezpieczeństwa uczestników, ujednolicenie aktów prawnych i wprowadzenie w nich jednoznacznych zapisów, a także ograniczenie działań „szarej strefy”.
Branża turystyczna zaproponowała m. in. zmianę zapisu Art. 92b w ustawie o systemie oświaty. Chciała usunąć z niego przede wszystkim niejasny zapis mówiący, że organizatorami turystyki dzieci i młodzieży mogą być osoby fizyczne, nieprowadzące działalności gospodarczej. Utrzymanie tego zapisu stwarzałoby, bowiem niebezpieczeństwo, że turystyką dzieci i młodzieży zajmować mogą się osoby nieodpowiednie, o niemożliwych do oceny kompetencjach, a nawet wcześniej karane (na przykład za przestępstwo pedofilii).
Dodatkowo zaproponowano wprowadzenie m.in. obowiązku przedstawienia oświadczenia, że wypoczynek nie jest organizowany w celach zarobkowych, aby przeciwdziałać działaniu „szarej strefy” i nieuczciwej konkurencji na rynku. W efekcie działań Zespołu ds. turystyki młodzieżowej, uzgodniono, że zmieniony zostanie Art.92b. Według projektu, pozytywnie ocenionego przez branżę,
Organizatorami wypoczynku mogłyby być : 1) szkoły i placówki oświatowe, 2) organizator turystyki lub pośrednik turystyczny, o którym mowa w art.3 pkt. 5 i 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2014r. poz. 196 i 822) 3) Osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. 4) Organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 oraz podmioty wymienione w art.3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. ( Dz. U. z 2014 r. poz. 1118,1138,1146).
Niestety, propozycje te zostały zakwestionowane przez Rządowe Centrum Legislacyjne. W najnowszej wersji nowelizacji utrzymany został zapis, mówiący o tym, że organizatorami wypoczynku dzieci i młodzieży mogą być osoby fizyczne, jeżeli robią to na zasadzie „non profit”, na przykład w ramach wyjazdów rodzinnych, towarzyskich lub prywatnych. Dodano jedynie wymóg, że osoby takie muszą złożyć oświadczenie, iż nie muszą posiadać wpisu do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, ponieważ nie podlegają przepisom ustawy o usługach turystycznych.
Jeśli, zatem, implementacja unijnej dyrektywy do polskiego prawa nie określi, ile osób może liczyć taka grupa i jak częste wyjazdy można uznać za okazjonalne, to będzie to stanowić zachętę do omijania przepisów. Taki zapis niemożliwy do zweryfikowania i egzekwowania usankcjonuje „legalną” działalność turystyki nieformalnej, czyli tzw. „szarej strefy” oraz będzie skutkować wymiernymi stratami dla Skarbu Państwa.
Przede wszystkim jednak utrudni zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom wypoczynku, chociażby przez niemożność weryfikowania, jakie kwalifikacje mieć będzie kadra opiekująca się dziećmi i czy opiekunowie nie byli wcześniej karani za przestępstwa wobec nieletnich. Ponadto, uczestnicy tego rodzaju imprez nie byliby zabezpieczeni na wypadek nierzetelności organizatora.
Zdjęcia autora
