„Województwo Łódzkie” jest najnowszym, a zarazem ostatnim, 14-tym tomem ( w poprzednich dwukrotnie połączono po dwa województwa ) przewodników turystycznych z cyklu „Polska Niezwykła” – serii „wojewódzkiej”, warszawskiego wydawnictwa DEMART.
Pisaliśmy o niej szerzej, podobnie jak o wcześniejszej serii pod tym samym tytułem w układzie regionalnym, w ubiegłych latach.
Przypomnę więc tylko, że stanowi on połączenie atlasu samochodowego w skali 1 : 300 000, dodatkowo mapy przeglądowej w skali 1 : 750 000 i przewodnika turystycznego z opisami 189 niezwykłych, zdaniem autorów, miejsc i historii.
Prezentację atrakcji województwa podzielono na 9 regionów i tematów: Ziemia kutnowska; Termy, święta i kwietne kobierce; Łódzka Ziemia Obiecana; Księstwo Łowickie; Kraina drewnianych kościołów; Wielki Łuk Warty; Miasto trybunałów i Góra Kamieńsk; Z biegiem Czarnej i Pilicy oraz Rubieże Ziemi Radomszczańskiej.
W części informacyjnej uwzględniono natomiast 8 szlaków turystycznych: Budowli romańskich, Kolei Warszawsko – Wiedeńskiej, XIX – wiecznego przemysłu włókienniczego, Jury Wieluńskiej, Zabytkowych Dworków Ziemi Sieradzkiej, Rzeki Pilicy i Młynów nad Grabią. Podobnie jak w poprzednich tomach, do atrakcji turystycznych – z ich mapkami – zaliczono przyrodę, kulturę ludową, zabytki architektury i obiekty inżynieryjne.
Są oczywiście także informacje o blisko 100 imprezach cyklicznych, regionalnej kuchni, 775 adresów bazy noclegowej oraz inne przydatne adresy. Ponadto plany 10 miast: Bełchatowa, Kutna i Rawy Mazowieckiej, Łodzi, Pabianic, Piotrkowa Trybunalskiego, Radomska, Skierniewic, Tomaszowa Mazowieckiego i Zgierza oraz skorowidz miejscowości.
W każdym z regionów zaprezentowano od kilku do kilkunastu miejscowości, obiektów i miejsc uznanych przez autorów za niezwykłe, z ich opisami i ciekawostkami. Jak również po kilkadziesiąt innych z krótkimi informacjami o nich. Bardzo często także z kolorowymi zdjęciami lub ilustracjami. Oto kilka przykładów opisów takich miejsc:
* Częstochowa ( Rubieże ziemi radomszczańskiej ) – Hodegetria, czyli Ta, która wskazuje drogę: „Nie wszyscy wiedzą, że oblicze Matki Bożej oglądane dziś, różni się od tego, które Polacy poznali w XIV w. 16 kwietnia 1430 roku klasztor jasnogórski padł ofiarą napadu.
Zazwyczaj mówi się o husytach jako sprawcach profanacji świętego miejsca… ale faktycznymi sprawcami byli Fiodor Ostrogski, możnowładca skłócony z Jagiellonami oraz rodzimi rycerze, Jakub Nadolny z Rogowa i Jan Kuropatwa z Łańcuchowa, którzy…porąbali i przebili obraz. Razy zadane przez nich widać do dziś, mimo że król Władysław Jagiełło nakazał staranną renowację świętego wizerunku.
Niestety artyści, którym powierzono to zadanie, nie potrafili naprawić płótna malowanego farbami woskowymi… Znany dziś obraz Matki Boskiej Jasnogórskiej jest więc XV-wiecznym dziełem powstałym na pochodzącej z XIII w. desce noszącej ślady pierwotnej ikony.”
* Kalinowa – Dwór straszny…pięknymi pannami: „ Tytułowy Straszny Dwór z opery Stanisława Moniuszki istnieje naprawdę. Zbudowali go ok. 1630 r. Łubieńscy, w formie późnorenesansowego dworu obronnego ulokowanego na wyspie otoczonej fosą. W XIX w. ta archaiczna budowla o grubych murach i niewielkich oknach wydawała się ponura, tajemnicza i nieco straszna…”
* Piotrków Trybunalski – Grób księdza mordercy: „Pośrodku cmentarza położnego na północ od śródmieścia Piotrkowa znajduje się osobliwy grób – stara płyta z piaskowca z nałożona nań niedawno mała tablicą. Można na nich przeczytać: „śp. ksiądz Damazy Macoch wielki grzesznik i wielki pokutnik prosi o modlitwę”.
Postać księdza Damazego Macocha, paulina z częstochowskiego sanktuarium na Jasnej Górze, na początku XX w. była znana wszystkim Polakom za sprawą niezwykle poważniej, wręcz wstrząsającej afery kryminalnej. Ksiądz Damazy z dwoma innymi paulinami regularnie okradał jasnogórskie ołtarze. Wiódł hulaszcze życie poza murami, za kradzione pieniądze utrzymywał też kochankę, Helenę Krzyżanowską.
Zacierając ślady swoich postępków, ponoć sam udzielił utrzymance ślubu z własnym bratem stryjecznym, fałszując przy tym odpisy metrykalne…” I dalej szczegóły przestępstw księdza, który zmarł w więzieniu jako pokutnik.
WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE. Atlas – przewodnik turystyczny z serii „Polska Niezwykła – województwa”. Praca zbiorowa. Wydawnictwo DEMART SA, Warszawa 2010, str. 183.
