Ukazało się siódme już wydane znakomitego przewodnika „Bezdroży” po Ukrainie Zachodniej. W porównaniu z pierwszym tych samych trzech autorów, z roku 2004, rozszerzone o jedną piątą objętości – do niemal 500 stron, wzbogacone o nowe informacje i kolejne propozycje poznawania turystycznych atrakcji kraju naszego wschodniego sąsiada przeżywającego obecnie trudne, a chwilami dramatyczne momenty w swojej historii. Tytuł, muszę to niestety podkreślić, jest trochę mylący, chociaż zakres terytorialny tego przewodnika trochę uściśla podtytuł: „Tam szum Prutu Czeremoszu…”. Autorzy ograniczyli go bowiem w zasadzie tylko do ziem dawnego zaboru austriackiego, z niewielkimi odstępstwami w kierunku południowo – wschodnim obejmując także fragment terenów I Rzeczypospolitej, które po jej upadku nigdy już, jak np. Chocim czy Kamieniec Podolski, do niej nie wróciły. A więc skoncentrowali się na najpopularniejszym fragmencie naszych dawnych kresów wschodnich.
Wydawca podkreśla to zresztą na tylnej okładce, pisząc m.in.: „… Szukanie pamiątek kresowej legendy, podróż w jary Dniestru i Zbrucza, na karpackie połoniny, pomiędzy kościoły i synagogi pamiętające czasy I Rzeczypospolitej, ruiny zamków i pałaców, podolskie twierdze, magnackie rezydencje i huculskie cerkwie – gwarantują niezapomniane przeżycia…”.
Ale równocześnie uwzględnili Ruś Zakarpacką, która nigdy do nas nie należała i do Kresów nie jest zaliczana, chociaż stanowi też bardzo atrakcyjny region. Pominęli natomiast – i tego nie rozumiem, bo to przecież jest również Ukraina zachodnia – całkowicie Wołyń (najdalej na północ z uwzględnionych miast leży Sokal, brak m.in. Łucka, Kowla, Równego, Włodzimierza Wołyńskiego itd.) graniczący przecież z nami przez miedzę i też wart poznawania.
To co znalazło się w tym przewodniku, przedstawione i opisane zostało jednak świetnie. W trzech obszernych rozdziałach wstępnych czytelnik otrzymuje niezliczone przydatne informacje, ale także propozycje na co przede wszystkim powinien zwrócić uwagę, lub jakimi trasami podróżować. W „Zaproszeniu na Ukrainę” znajdują się propozycje 8 konkretnych tras uwzględniających – a byłem tam już niemal wszędzie, wiem więc o czym piszę – chyba wszystko, co dla polskiego turysty powinno być najciekawsze.
Zaś w „Informacjach praktycznych” chyba też wszystko na temat dojazdu i poruszania się ma miejscu, noclegów, wyżywienia, turystki górskiej oraz możliwości aktywnego wypoczynku. Wreszcie „Informacja krajoznawcza” zawierają nie tylko to, co jest najważniejsze w zakresie klimatu, przyrody – z ochroną dziedzictwa także kulturowego, ale również skrót historii tego obszaru, informacje o polityce i gospodarce, społeczeństwie, języku, religii, kulturze i sztuce oraz lokalnej kuchni.
Natomiast najobszerniejszy (blisko 400 stron !) rozdział IV ”Zwiedzanie Ukrainy Zachodniej” jest właściwym przewodnikiem po Lwowie oraz 7 regionach: „Kresy, prowincja i sklepy cynamonowe”, „Zakarpacie”, „Pokucie, Huculszczyzna i Bukowina”, „Stanisławów i Halicz”, „Kraina wielkich twierdz”, „W sercu Ukrainy zachodniej” i „Ze Lwowa na północ”. W pierwszych trzech tych regionów osobno potraktowano i opisano, w sumie 28 !, trasy górskie, a w opisie poszczególnych miejscowości uwzględniono ich dzieje, główne zabytki, ciekawe miejsca i inne atrakcje.
Nie zapominając oczywiście o okolicach i wiadomościach praktycznych na temat m.in. transportu, noclegów, wyżywienia, muzeów itp. Przewodnik wzbogacają dwie kolorowe wkładki zawierające ponad 30 dobrych zdjęć przedstawiających głównie najważniejsze zabytki, miejsca i krajobrazy. A także mapki i plany miast oraz ciekawe informacje monotematyczne – w sumie ponad 70, także o charakterze ciekawostkowym lub anegdotycznym.
Na końcu przewodnika znajdują się mini słowniczek i mini rozmówki polsko – ukraińskie, spis informacji ramkach oraz indeks nazw geograficznych. W sumie jest to więc pozycja interesująca nie tylko dla turystów, którym znakomicie ułatwi i pomoże w poznawaniu kraju, jego przeszłości oraz współczesności. Ale warta przeczytania także przez wszystkich interesujących się Ukrainą, nawet jeżeli w najbliższym czasie nie zamierzają wybrać się w tamte strony. Uważam zresztą, że lektura tego przewodnika może pomóc podjąć decyzję o takim wyjeździe.
UKRAINA ZACHODNIA. TAM SZUM PRUTU, CZEREMOSZU… Przewodnik Bezdroży. Autorzy: Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman. Wydawnictwo Helion, wyd. VII, Gliwice 2014, str. 495, cena 44,90 zł. ISBN: 978-83-246-8524-0
