Polacy znów znaleźli się na ustach elit naukowych, społecznych, kulturalnych politycznych i gospodarczych Peru.
Spowodowało to opublikowanie w Limie, stolicy kraju, książki dokumentującej wyniki naukowo-badawczo-odkrywczej wyprawy, jaka w latach 2008-09 miała miejsce w Kanionie Colca.
Książka już stała się naukową sensacją, a jej szeroka promocja ponownie przyciągnęła do Peru nie tylko samych uczestników wyprawy, ale przede wszystkim liczne i opioniotwórcze grono członków Towarzystwa Geograficznego w stolicy Peru.
Pod tytułem na firmowym druku Towarzystwa Geograficznego w Limie znajduje się maksyma: Naukowa Wielodyscyplinarna Akademia w Usługach dla Narodu. Warto dodać, że jak rzadko która podobna instytucja w świecie realizuje ona powyższe hasło z pożytkiem dla własnego kraju. Jednym z założycieli tej najstarszej i prestiżowej organizacji był w 1888 r. nasz rodak, inż. Ernest Malinowski, budowniczy najwyżej przebiegającej, do czasu zbudowania linii Pekin – Lhasa w Tybecie, kolei na świecie.
To właśnie Towarzystwo Geograficzne w Limie wydało 22 września br. książkę pt. Rezultaty Polsko-Amerykańsko-Peruwiańskiej Wyprawy Naukowo-Eksploracyjnej Colca Condor 2008-2009. Ukazała się ona 14 miesięcy po zakończeniu wyprawy, w której łącznie wzięło udział 18 naukowców, badaczy i odkrywców, w tym 5 Peruwiańczyków, pięciu Amerykanów i ośmiu Polaków.
Publikacja zawiera naukowe odpowiedzi na kilka ważnych pytań, m.in. jak uformował się geologicznie Kanion Colca. A także dokładny opis pierwszego, 20-kilometrowego odcinka ekstremalnie trudnego kanionu, zwanego „Cruz del Condor”, który pozostawał dziewiczy od czasu, gdy polscy kajakarze z legendarnej już wyprawy „Canoandes’79” dokonali odkrycia dla turystyki Kanionu Colca i eksploracji a także pomiarów jego 100-kilometrowego, najtrudniejszego odcinka.
Materiały zebrane przez wyprawę w latach 2008-2009, a opublikowane we wspomnianej wyżej książce, uzupełniają wcześniejszą dokumentację naukową zawartą w książce Geologia 2008, która jest rezultatem kilku wypraw naukowych polskich geologów, jakie odbyły się w rejonie Kanionu Colca w latach 2003-08.
Naukowa eksploracja najbardziej niedostępnego odcinka całego kanionu zakończyła proces przygotowania dokumentacji naukowej, którą Polacy przekazali odpowiednim organom w Peru w celu przystąpienia do rozpoczęcia procesu ogłoszenia Kanionu Colca i okolicznych rejonów parkiem narodowym.
A potrzeba założenia tego parku jest ogromna, głównie ze względu na postępujące budowy dróg i mostów wewnątrz kanionu, zagrażające eko-systemowi całego rejonu.
Książka Colca Condor 2008 – 2009 przynosi m.in. alarmujące informacje o tych budowach, rozpoczętych bez jakichkolwiek studiów ochrony środowiska, a ich jedynym uzasadnieniem jest połączenie malutkich wiosek leżących na zboczach kanionu. Polscy naukowcy rozpoczęli więc wyścig z czasem, aby przepłynięty po raz pierwszy w dziejach przez polskich kajakarzy przed blisko 30 laty kanion ochronić przed poważnym zniszczeniem.
Czy to się uda? Zapewne wydanie tej książki i ogromne już nią zainteresowanie oraz jej medialna promocja mogą przyczynić się do uświadomienia lokalnym władzom i ludności konieczność pójścia inną drogą niż niszczenie środowiska naturalnego wewnątrz najgłębszego kanionu na Ziemi, w którym znajduje się największa w Ameryce Południowej koncentracja świętych ptaków Inków – kondorów.
Wydanie książki Colca Condor 2008-2009 miało bardzo uroczystą oprawę połączoną z konferencjami prasowymi w Limie i w Arequipie. W Limie, konferencja odbyła się w siedzibie Towarzystwa Geograficznego w historycznym centrum miasta i była skierowana do elity intelektualnej kraju, której znaczna część jest członkami tej szanowanej organizacji. W Arequipie zaś – na Uniwersytecie Technologicznym Peru, a jej uczestnikami byli w ogromnej większości dziennikarze krajowych mediów.
Oba spotkania prowadził osobiście inż. Zaniel Novoa Goicochea, prezes Towarzystwa. W Limie towarzyszyli mu kontradmirałowie Floty Wojennej Peru: Raul Parra Maza, emerytowany prezes Towarzystwa, i Eduardo Reategui Guzman, członek zarządu. Natomiast w Arequipie – prof. Jame Mujica Calderon, rektor miejscowego uniwersytetu. O ogromnym zainteresowaniu publikacją niech świadczy lista uczestników konferencji.
W Limie na sali znajdowali się sekretarze stanu z Ministerstw: Obrony Narodowej, Spraw Zagranicznych, Turystyki, Budownictwa i Rozwoju, a także profesorowie z: uniwersytetów: Universidad Nacional San Marcos, Alas Peruanas, Pontificia Católica del Perú, Nacional de Ingenieria (p. Katarzyna Gołuchowska), Nacional Emilio Valdizan w Huanuco, Nacional Federico, Instituto Geofísico del Perú, Instituto Geológico Minero Metalúrgico del Perú, Colegio de Geógrafos del Perú.
Na sali byli również wydawcy publikacji o charakterze geograficzno-naukowym, oraz pracownicy naukowi i studenci z wielu uczelni Limy. Sylwetkę Ernesta Malinowskiego oraz innych polskich inżynierów przypomniała zgromadzonym Konsul Generalna RP w Limie Pani Beata Krzyżanowska. Natomiast szczegółowej prezentacji książki Colca Condor 2008-2009 dokonała dr. Miriam Nagata S.
Wspomniała ona, że książka składa się z 19 rozdziałów, z których najważniejsze to: „Rezultaty badań geologicznych i hydrogeologicznych” z 44 zdjęciami laboratoryjnymi pobranych próbek skał, autorstwa prof. Marka Pozzi z Politechniki Śląskiej, oraz „Analiza geograficzna” z 57 zdjęciami obrazującymi każdy fragment kanionu, wspartymi tabelami pomiarów inklinacji rzeki dokonywanych za pomocą urządzeń laserowym i GPS autorstwa inż. Pawła Majcherczyka z Cooper Union University z Nowego Jorku.
Książka zawiera też informacje o codziennych postępach wyprawy, wyposażeniu, wyżywieniu oraz stanie zdrowia i zagrożeniach, jakim poddani byli uczestnicy wyprawy w czasie przeprawy dnem kanionu w ekstremalnie trudnych warunkach, stosując technikę „canyoning”. Łącznie publikacja zawiera 165 zdjęć, 14 map, 13 diagramów, 4 plansze i 4 tabele z wynikami badan i pomiarami wysokości i odległości.
Ogromne wrażenie na zebranych wywarło wystąpienie Jerzego Majcherczyka, kierownika i organizatora wyprawy Colca Condor 2008-09, który jednocześnie jest jednym z odkrywców Kanionu Colca z 1981 r. W swojej multimedialnej prezentacji. Majcherczyk ze sporą dozą emocji, jaką obdarza Kanion Colca od blisko 30 lat, pokazał kilkadziesiąt unikalnych zdjęć zrobionych w czasie wyprawy, a także fragmenty filmu.
Podkreślił też, że w swoich archiwach ma jeszcze ogromną ilość materiałów fotograficzno-filmowych, które mogą posłużyć do dalszej promocji Kanionu Colca, a także do opracowania planu ochrony i rozwoju turystyki na jego terenie. Przy okazji porównał Kanion Colca z Wielkim Kanionem Colorado, wskazując, że choć ten drugi jest czterokrotnie dłuższy od Kanionu Colca, to na całej długości nie przecina go żadna droga z mostem. Tymczasem w kanionie Colca buduje się obecnie aż 4 mosty.
Jerzy Majcherczyk jest obecnie jedynym w świecie człowiekiem, który przemierzył Kanion Colca na jego całej, 120-kilometrowej długości. Nic zatem dziwnego, że jego wyczyn – wciąż dość jeszcze mało znany w Polsce, mimo że opisany w książce pt. Kanion Colca – najgłębszy na świecie (kolejne wydanie ukaże się niebawem) – doceniają peruwiańscy działacze i naukowcy.
W liście, skierowanyn do niego przez Prezydenta Towarzystwa Geograficznego inż. Zaniela Novoa, czytamy m.in:
„Szanowny Panie,
Miło mi zwrócić się do Pana, aby wyrazić pozdrowienia i gratulacje w imieniu Towarzystwa Geograficznego w Limie za doniosły wkład pracy Ekspedycji Naukowo-Badawczej Polsko- Amerykańsko-Peruwiańskiej Colca-Cóndor 2008-2009, co pozwoliło na lepsze poznanie środowiska geograficznego, które poprzez Kanion Colca uwydatnia bogatą georóżnorodność naszego terytorium…
… Chcemy wyróżnić Pana, jako lidera, który wziął pod uwagę uczestnictwo fachowców i badaczy peruwiańskich w tak ważnych ekspedycjach, jak również dotrzymał zobowiązania formalnego i moralnego dostarczając Towarzystwu Geograficznemu w Limie raport wyników naukowego programu Ekspedycji, który stanowi najbardziej wartościową naukową informację o kanionie Colca uzyskaną przez nasze Towarzystwo i która została opublikowana w naszym biuletynie…
… Inicjatywy te mają poparcie Zarządu naszego towarzystwa naukowego, które mogło liczyć swego czasu na cenną współpracę znanego uczonego i wielkiego Polaka inż. Ernesta Malinowskiego. Z poważaniem, inż. Zaniel Novoa Goicochea Prezydent Towarzystwo Geograficzne w Limie”.
W historii Peru zapisały się nazwiska wielu Polaków. Z pewnością członkowie wspomnianej wyprawy Kanion Colca 2008-09 dołaczą do tej listy. Warto dodać, że doszła ona do skutku dzięki sponsorowaniu m.in. przez Warszawską Giełdę Papierów Wartościowych, zaś patronat nad nią sprawował The Explorers Club w Nowym Jorku.
Zdjęcia: Uroczystości w Peru – Marek Zakrzewski.
Kanion Colca z góry, spod Cruz del Condor – Krzyża Kondorów – Cezary Rudziński