PASCAL: ZIEMIA ŚWIĘTA I JORDANIA

W sporej już biblioteczce przewodników i książek w języku polskim na temat Ziemi Świętej, przybył kolejny, wydawnictwa Pascal, jaki ukazał się w „Złotej serii”. Bogato ilustrowany prawie 270 kolorowymi zdjęciami, z mapkami i planami oraz, nie skatalogowanymi niestety, krótkimi informacjami i ciekawostkami w ramkach włamanych w tekst. Jego plusem, podobnie jak całej tej serii, jest także ładna szata graficzna oraz mnóstwo informacji nie tylko ogólnych, ale również o poszczególnych miastach, miejscach, zabytkach, obiektach kultu religijnego itp. Chociaż miejscami zbyt skrótowych. Podstawową wadę, co w przewodnikach turystycznych jest raczej niespotykane, stanowi brak jakichkolwiek informacji o hotelach i innych możliwościach noclegowych na miejscu. Nie mają on znaczenia tylko dla uczestników zorganizowanych wycieczek i pielgrzymek, gdyż gwarantują im je organizatorzy. Ale przecież coraz więcej polskich turystów wybiera się w tamte strony na własną rękę. I jeżeli mają szukać noclegów w Internecie, to dlaczego nie również innych informacji o krajach objętych przewodnikiem? Drugą jego wadą jest ograniczenie „Ziemi Świętej” tylko do Izraela, bo przecież Jordania jest w nim tylko dodatkiem obejmującym zaledwie 10% całej objętości. Dosyć zdumiewające jest pominięcie Autonomii Palestyńskiej, z wyjątkiem propozycji krótkiej wycieczki do Betlejem.

 

A przecież i ona należy do Ziemi Świętej trzech monoteistycznych religii. Przy czym np. biblijne Jerycho jest nie tylko najstarszym w niej miastem istniejącym bez przerwy, ale jednym z najstarszych na świecie. Co więc otrzymuje czytelnik – turysta? Przede wszystkim sporo informacji niezbędnych lub przydatnych we wstępnym „Kalejdoskopie”. Krótkie Izraelskie ABC, zarys historii tej ziemi i kraju od czasów biblijnych, jego charakterystykę z położeniem. A także informacje o przyrodzie, wiele ciekawych o tamtejszym społeczeństwie, religiach i obyczajach, aż 33 trzech używanych językach, chociaż urzędowymi są tylko hebrajski i arabski. Za szczególnie interesujące uważam te na temat m.in. etnicznych grup żydowskich i innych, zwyczajów rodzinnych, świąt, obyczajów i obrzędów. Jest też Kalendarz świąt i wydarzeń kulturalnych. Trochę o zakupach i sugerowanych pamiątkach. Przydatne informacje na temat dokumentów, wjazdu do obu uwzględnionych w przewodniku krajów, komunikacji, o godzinach pracy itp. znajdują się na końcach poświęconych im części. Niestety, potencjalny turysta nie dowie się z nich np. tak ważnego faktu, jak ten, że mając w paszporcie ślady pobytu w Iranie czy Libii, nie pamiętam, czy aktualnie dotyczy to również Syrii, do Izraela  n i e   w j e d z i e !

Także niektóre inne informacje są zbyt skrótowe i dalece niepełne. Np. o Nazarecie czytelnik dowie się m.in., że znany jest w Europie głównie jako miasto, w którym Jezus spędził dzieciństwo. Ale już nie, że mieszkała w nim jego matka Myriam (Miriam), nazywana w świecie Marią, a u nas Maryją Dziewicą, chociaż dodawano do tego imienia „z Nazaretu”. Dla odróżnienia jej od Myriam (Miriam) z Magdali nad Jeziorem Genezaret, której imię przekształcono później w Marię Magdalenę. Bardzo wybiórcze są również niektóre inne informacje. Np. wśród wymienionych 5 „znanych ludzi” Izraela jest Mojżesz, ale brak (poza Ben Gurionem) twórców tego państwa, czy noblistów. Chyba ważniejszych i bardziej znanych, niż wymienieni dwaj pisarze. Przykłady można mnożyć. Najobszerniejsza, a zarazem czysto przewodnikowa część podzielona została na 5 części – rozdziałów. Jerozolimę uważaną przez władze izraelskie za stolicę ich kraju, czego nie uznaje ogromna większość państw świata, gdyż do wschodniej części miasta rości sobie uzasadnione pretensje Autonomia Palestyńska. Ponadto na: Tel Awiw i południowe wybrzeże; Hajfa i północne wybrzeże; Morze Martwe, pustynia Negew i Elat oraz Galilea i Wzgórza Golan.

I osobno propozycję dwudniowej wycieczki do Tel Awiwu i Jerozolimy z jej ramowym, ale bardzo napiętym programem. Każda z tych części poprzedzona jest spisem uwzględnionych w niej miejsc i obiektów z odsyłaczami na konkretne strony. W przypadku Jerozolimy są to: Stare Miasto, Via Dolorosa, Dolina Jozafata, Góra Oliwna, Góra Syjon i Miasto Dawida, Nowe Miasto, Na zachód od Starego Miasta, Mea Szearim – dzielnica ortodoksów, Giwat Ram – dzielnica rządowa oraz Jerozolima Wschodnia. Ponadto Okolice Jerozolimy. Opisy wartych zobaczenia w nich miejsc i atrakcji poprzedza wykaz kilku uznanych przez autorów za najważniejsze. Na ile znam to miasto i kraj z kilku w nim pobytów, bardzo trafnie wybranych. Jest też plan miasta lub regionu oraz osobno luźna mapa. Opisy poprzedza krótka historie i charakterystyka Jerozolimy. Następnie zaś prezentacja poszczególnych dzielnic lub miejsc, w nich zaś, również najważniejszych budowli, obiektów i atrakcji. Poza niektórymi omówionymi nieco obszerniej, o każdej jest tylko po kilkanaście lub niewiele więcej słów w jednowierszowych szpaltach. Zawierają jednak to, co w trakcie zwiedzania jest istotne i na ogół powinno turyście wystarczyć, o ile nie ma czasu i chęci, aby temat pogłębić.

Na końcu każdego rozdziału są propozycje dla osób z dziećmi, a w przypadku innych części kraju również dla aktywnych oraz informacje praktyczne. Jak już wspomniałem, Jordania stanowi w tym przewodniku tylko dodatek. Kalejdoskop uwzględnia króciutką historię i charakterystykę tego kraju, z jego przyrodą, społeczeństwem, religią i obyczajami. A także sztukę i kuchnię. Proponuje konkretne zakupy pamiątek, na końcu zawiera, również krótkie, rozmówki polsko – arabskie z podstawowymi zwrotami. Podstawowa część, czyli „Zwiedzanie”, uwzględnia, co prawda, 10 najważniejszych miast, obiektów i miejsc, z pięcioma szczególnie polecanymi oraz mapką kraju, ale większości z nich, poza Petrą poświecono tylko po 2 strony, zawierające również zdjęcia. Są więc w nich informacje naprawdę „w pigułce” i tylko podstawowe. Raczej z myślą tych turystach, którzy w trakcie pobytu w Izraelu zechcą jeszcze „wyskoczyć” na krótko do Jordanii, niż poznać ją trochę gruntowniej. Na końcu tej części są informacje praktyczne na temat gastronomii z przykładami z Ammanu.

A także o wypożyczalniach samochodów, punktach informacji turystycznej, której praktycznie tam nie ma poza Ammanem. Oraz o lokalnej komunikacji i podróżowaniu w czasie ramadanu. Jest też propozycja wycieczki do 5 najpiękniejszych miejsc Jordanii, na co potrzeba minimum 4 dni. Część jordańską zamykają przydatne informacje o przekraczaniau granicy tego kraju i miejscach, w których jest to możliwe. Ponadto o korzystnym Jordan Pass, który obejmuje koszt wizy i bezpłatny wstęp do ponad 40 atrakcji, w tym do Petry. Są też informacje o miejscowych pieniądzach, bezpieczeństwie, telefonach, nielicznych ułatwieniach dla niepełnosprawnych, poczcie, godzinach pracy, komunikacji, ubezpieczeniach i placówkach dyplomatycznych. 

ZIEMIA ŚWIĘTA I JORDANIA. Przewodnik Pascala ze Złotej Serii. Autorzy: Adam Dylewski, Krzysztof Bzowski, Katarzyna Bobola, Piotr Kersz. Wyd. I, Bielsko-Biała 2019, str. 319, cena 54,90 zl. ISBN 978-83-8103-496-8

Komentarze

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top