Megalityczne budowle na Malcie zostały wzniesione w latach 3500–2500 p.n.e. i zaliczają się do najstarszych budowli kamiennych na świecie (są starsze niż Egipskie Piramidy). Wiele powstało na planie przypominającym trójlistną koniczynę z wielkich bloków skalnych. Sposób ich budowy oraz przeznaczenie nie są do końca znane.
Najstarszym i najlepiej zachowanym kompleksem jest Ġgantija na Gozo, a najbardziej wyszukanym architektonicznie – Tarxien na wyspie Malta. Na listę światowego dziedzictwa UNESCO wpisano sześć najważniejszych megalitycznych maltańskich świątyń: Ġgantija (na Gozo), Ħaġar Qim, Mnajdra, Ta’ Ħaġrat, Skorba i Tarxien (na Malcie). Tyle mówią historycy. A co mówią o nich mieszkańcy? Jakie legendy związane są z niektórymi z nich?
GGANTIJA (ANG. GIANT’S TOWER)
Duży kompleks świątynny w miejscowości Xaghra na Gozo jest najstarszym tego typu obiektem na wyspach. Według miejscowej legendy, świątynie powstały z kamiennych bloków, które nosiła na głowie olbrzymka Sunsuna z odległej o 6 km miejscowości Ta 'Cenc. Świątynie Ggantija są jedną z głównych atrakcji turystycznych na tej wyspie.
Zdobyły nagrodę Quality Assured Seal przyznawaną przez Malta Tourism Authority za wyjątkowo wysoką jakość i zróżnicowanie oferty turystycznej świątyń. W konkursie oceniano między innymi stosunek ceny do jakości oferowanych usług, wyszkolenie personelu, opinie gości, autentyczność prezentowanych treści, stan utrzymania zabytków oraz sposób ich udostępnienia.
Świątynie Ggantija to jedna z ośmiu atrakcji Heritage Malta, która została wyróżniona powyższą nagrodą. Wyróżnienia otrzymały także megalityczne świątynie Hagar Qim, Mnajdra, Tarxien, Hypogeum Hal Saflieni, Katakumby św. Pawła, Fort St Angelo, Fort St Elmo (w tym Narodowe Muzeum Wojny) oraz Narodowe Muzeum Archeologii.
Heritage Malta jest narodową instytucją zajmującą się ochroną, promocją i udostępnianiem zbiorów muzealnych i maltańskiego dziedzictwa kulturowego. Prowadzi również prace związane z konserwacją zabytkowych obiektów.
HAL SAFLIENI HYPOGEUM
Prawdopodobnie Hal Saflieni Hypogeum pełniło kiedyś funkcję sanktuarium, później podziemnej nekropolii. Strop najwyższego poziomu podziemnej budowli został odkryty przypadkowo, w trakcie prac budowlanych w 1902 r. Prace wykopaliskowe prowadził tunezyjski archeolog, który w 1907 r. zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach, a jego notatek nigdy nie odnaleziono.
Zgodnie z miejscową legendą, w jaskiniach Hypogeum zaginęło 30 uczniów wraz z przewodnikiem. Grupy poszukiwawcze nikogo nie znalazły. Przypuszcza się, że uczniowie zostali przysypani głazami w jednej z podziemnych sal. Mieszkańcy pobliskiej Paoli twierdzą, że do dziś w okolicach jaskini słychać płaczące dzieci.
IL-MAQLUBA
Il-Maqluba to lej krasowy o powierzchni ok. 6 000 m² znajdujący się w Qrendi na wyspie Malta. W języku maltańskim znaczy „obrócony” lub „do góry nogami”. Lokalne podania głoszą, że w wiosce nieopodal leju żyli bardzo grzeszni mieszkańcy. Ignorowali ostrzeżenia pobożnego sąsiada przed czekającą ich boską karą.
Sprawiedliwy Bóg ukarał ich, zrównując z ziemią całą okolicę. Pozostała jedynie głęboka dziura w ziemi (dziś przez geologów nazwana lejem krasowym). Z zapadniętej ziemi aniołowie stworzyli wyspę Filfla, będącą obecnie rezerwatem przyrody.
Zdjęcia: Malta Tourism
