Powiat Tomaszowski i jego atrakcje
Gośćmi na naszym drugim kwietniowym spotkaniu była „mocna grupa” przedstawicieli powiatu tomaszowskiego ( mazowieckiego ) oraz Spały. Spore grono koleżanek i kolegów „globtroterowców” było tam w czerwcu ub. r., wróciliśmy bardzo zadowoleni, a obszerna relacja z tamtej wizyty „ Dolina Pilicy 2007” nadal jest do przeczytania na naszych łamach w dziale „Podróże „Globtrotera”. Spotkanie w Warszawie pozwoliło jednak odnowić tamte wspomnienia, spotkać się ze znanymi już ludźmi, dowiedzieć o nowościach.
Grupa przedstawicieli tomaszowskich i spalskich była rzeczywiście reprezentatywna. Przewodził jej dr Michał Słoniewski, prezes zarządu Lokalnej Organizacji Turystycznej w Spale a zarazem dyrektor tamtejszego, 4* hotelu „Mościcki”. Przyjechali z nim również: Barbara Robak – odpowiadająca za informację i turystykę w Urzędzie Miasta Tomaszowa Mazowieckiego, Jacek Kowalewski – członek zarządu tomaszowskiego starostwa powiatowego, Juliusz Szymański – dzierżawca bunkrów w Konewce oraz Robert Papis – organizator Spalskich Jarmarków Antyków i Rękodzieła Ludowego.
Prezes – dyrektor M. Słoniewski przypomniał, czym jest Spała – miejsce magiczne w byłej Puszczy Pilickiej, w latach międzywojennych nie tylko letnia rezydencja prezydenta RP prof. dr Ignacego Mościckiego. Miejscowość z zaledwie 440 stałymi mieszkańcami, ale goszcząca co roku dziesiątki tysięcy wczasowiczów, urlopowiczów, turystów jednodniowych, sportowców w tamtejszym, najnowocześniejszym w kraju Centralnym Ośrodku Sportu – centrum przygotowań olimpijskich.
W lepszym poznaniu miasta i atrakcji powiatu tomaszowskiego pomogła prezentacja filmu. Tym, którzy nie znają tego fragmentu Polski przypomnę tylko, odsyłając zainteresowanych do licznych publikacji i materiałów drukowanych, których sporą porcję przywieźli również nasi goście, że na obrzeżach Tomaszowa Mazowieckiego wypływają słynne Niebieskie Źródła, w mieście jest też wart polecenia Skansen rzeki Pilicy oraz co najmniej parę innych wartych zobaczenia miejsc i obiektów. Na terenie powiatu m.in. działający od 1930 roku Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicach, w którym aktualnie znajduje się około 20 sztuk tych zwierząt ze stada podstawowego.
Najcenniejszym, nie tylko o lokalnym znaczeniu zabytkiem, jest romańska perła – kamienny kościół św. Idziego w Inowłodzu z X w. na wysokim brzegu Pilicy, a w jego pobliży w tej samej miejscowości ruiny zamku Kazimierza Wielkiego z I połowy XIV wieku. Niedawne dzieje przypominają natomiast – mówił o nich szerzej Juliusz Szymański – bunkry i nadpilickie fortyfikacje z lat II Wojny Światowej, wśród nich wielkie, kolejowe w Konewce. Można je zwiedzać, zapoznawać się z ekspozycją militariów wewnątrz, uczestniczyć lub obserwować rekonstrukcje wydarzeń historycznych z zimy 1945 roku. Na terenie powiatu organizowane są też różne imprezy sportowe i turystyczne, m.in. ogólnopolskie spływy kajakowe „Pilica zachwyca”.
Atrakcją turystyczną jest również Zalew Sulejowski wybudowany w latach 1969 – 1974 z tamą koło Smardzewic, o pow. 2117 ha powierzchni. Miejsce uprawiania sportów wodnych, kąpieli i wypoczynku, zwłaszcza w lecie. Nad zalew i dookoła niego, chociaż oczywiście nie tylko, prowadzą oznakowane ścieżki rowerowe. No i najbardziej znana, o sławie daleko przekraczającej ramy powiatu miejscowość: Spała. Poza przypomnianymi już jej atrakcjami turystycznymi jest w niej również park w stylu angielskim, zabudowania gospodarcze nieistniejącego już pałacyku Prezydenta RP, drewniany kościół, a także ośrodki wypoczynkowe, domy wczasowe i hotele. Spała, zwłaszcza po roku 2000, rozbudowuje swoją bazę noclegową. Powstają nowe hoteliki i hotele z centrami konferencyjnymi, gdyż turystyka biznesowa stanowi najbardziej opłacalną jej część. Dobra jest już też baza gastronomiczna, zarówno całoroczna jak i sezonowa.
Spała jest miejscem organizowania kilku liczących się imprez. Dorocznych Dożynek Prezydenckich, które, niestety straciły tę rangę przed dwoma laty, gdyż prezydent RP już na nie przyjeżdża na nie. Znaną wśród myśliwych imprezą jest Hubertus Spalski. Organizowane są m.in. wyścigi psich zaprzęgów itp. Do stałego kalendarza spotkań miłośników staroci i rękodzieła ludowego wszedł już ich Spalski Jarmark. Byliśmy na jednym z nich w ub. roku, z tym większym zainteresowaniem wysłuchaliśmy informacji Roberta Papisa o nowościach na nim. Przed 3 laty przyjeżdżało na tę imprezę po 60 wystawców. Obecnie ponad 200. W jedną niedzielę w miesiącu, od godziny 9.00 do 18.00, staje się on rodzajem pikniku przyciągającego coraz więcej zainteresowanych nim gości.
Można bowiem zwiedzić stoiska – wstęp dla zwiedzających jest bezpłatny, kupić ( lub sprzedać ) coś z antyków i staroci lub wyrobów rzemiosła artystycznego, a także poznać Spałę, a nawet wybrać się do bunkrów w Konewce, czy również niezbyt odległego Inowłodza do kościoła św. Idziego. Jest, oczywiście, także gdzie i co zjeść. Imprezie towarzyszą liczne atrakcje: program estradowy, wykonywanie na oczach publiczności wyrobów przez znanych twórców ludowych, gry i zabawy dla dzieci, przejażdżki bryczkami. Przyjeżdża również grupa tomaszowskich miłośników starych motocykli.
W ub. r. Spalski Jarmark otrzymał certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej za Najlepszy Produkt Turystyczny Roku. Warto więc zapamiętać daty tej cyklicznej imprezy. Pierwsza w 2008 roku odbyła się 11 maja. Następne będą: 8 czerwca, 13 lipca, 10 sierpnia, 21 września i 5 października. Na jedną z nich pojedzie kolejna grupa dziennikarzy – członków naszego stowarzyszenia. Nasi goście bowiem ponownie zaprosili nas na któryś z weekendów. Który – ustalone zostanie w najbliższym czasie. Będzie to więc kolejna okazja odwiedzenia znanych już, lub dla niektórych poznanie zupełnie nowych miejsc. A zapewniam, że w pełni zasługujących na to.
Cezary Rudziński
Zdjęcia autora
