Pandemia Covid-19 i wynikające z niej ograniczenia w podróżowaniu, zwłaszcza zagranicę, wpłynęła na dosyć istotne zmiany w turystyce i wypoczynku. Wiele osób, także w Polsce, ogranicza się do poznawania własnego kraju. W różny sposób, również w trakcie wędrówek pieszych. Wybór regionów, miejsc i tras, jak również sposoby przemieszczania się, ułatwiają wydawane w br. przewodniki. Dla tych, którzy zainteresują się takimi wyprawami i są w stanie zdecydować na długie, wielodniowe i wielokilometrowe trasy, cenną pomocą w ich wyborze jest przewodnik „Szlaki Polski – 30 najpiękniejszych tras długodystansowych” napisany przez doświadczonego w tym rodzaju poznawania kraju i świata globtrotera, ze znaczącym już dorobkiem. Ponad 380 stronicowy tom jest dosyć ciężki, gdyż wydrukowany został na dobrym papierze, na którym świetnie widoczne są zarówno kolorowe zdjęcia – blisko 130, jak i mapki wszystkich proponowanych tras oraz, umieszczona na wewnętrznych stronach przedniej okładki całej Polski z ich lokalizacją. Szkoda, że bez legendy oraz informacji, dlaczego numery tych tras umieszczono na „kropkach” w różnych kolorach. Większość czerwonym, ale część zielonym lub niebieskim.
Świetnie widać na tej mapce, które regiony kraju autor preferuje, a także „białe plamy” – obszary pominięte, na których też jest mnóstwo ciekawych i wartych poznania miejsc oraz można wytyczyć kolejne szlaki długodystansowych wędrówek pieszych. To przede wszystkim Kujawy i południowa Wielkopolska, a ściślej obszar kraju leżący między Warszawą i Bydgoszczą na jego północnym zachodzie i na południe, z okolicami Łodzi i Kalisza, aż po Wrocław i Częstochowę. Z mniejszych, w których również można zaproponować przynajmniej kilkudniowe trasy przez atrakcyjne miejscowości i miejsca, warto wspomnieć o południowej Kielecczyźnie z sąsiadującymi z nią terenami północnymi Małopolski i Podkarpacia. Autor miał jednak prawo dokonać wyboru, jakie trasy uznaje za najpiękniejsze i z zadania ich prezentacji wywiązał się znakomicie. Już zresztą w nazwach tras podkreślając, dlaczego właśnie je opisuje i zachęca do poznawania.
Przykładowo: Szlak im. hetmana Stefana Czarnieckiego – Spotkania z historią i przyrodą. Szlak Solny – Przez Pomorze Zachodnie śladem kupców solnych. Szlak Brdy – Przez puszcze Kujaw i Pomorza. Suwalski Gigant: Szlak Gołdap – Jastrzębna – Przez Puszczę Romnicką i Augustowską nad Biebrzę. Szlak prawosławnych świątyń – Cerkwie, krzyże i pamiątki Podlasia. Główny szlak Puszczy Kampinoskiej – Przez bory i bagna Mazowsza. Przykłady można mnożyć. Większość tras prowadzi przez obszary ciekawe przyrodniczo, chociaż z uwzględnieniem innych na nich atrakcji. Są jednak i koncentrujące się na historii, gospodarce, przyrodzie czy religii. Każda trasa przedstawiona jest na odrębnej mapce, opisana najpierw ogólnie, a następnie zwięźle najważniejsze na niej miejscowości i miejsca warte poznania. Z komentarzem autora w ramce „Moje wrażenia”. Zacytuję fragment jednego:
„Szlak Nadbużański wymaga wytrwałości. Choć jest to jeden z najdłuższych szlaków polskich nizin, informacji o nim znajdziemy niewiele. Turystyczne mapy Lubelszczyzny i Polesia wskazują jego przebieg, jednak przewodników czy stron internetowych o nim praktycznie nie ma. Wędrując jego fragmentami, przekonałem się, że nawet z mapą i kompasem nawigacja na nim potrafi być wyzwaniem, gdyż znaki nie raz prowadzą w ślepe ścieżki lub bezdroża. W wielu miejscach brakuje znaków. Nadrzeczne krajobrazy i dzika przyroda wynagradzają jednak wysiłek…”. Informacja ta jest niezbyt ścisła. Rzeczywiście, nie znam innego przewodnika, który opisywałby trasę wytyczoną i opisaną przez autora. Ale mnóstwo, w sumie w skali kraju tysiące, ciekawych informacji i faktów o znajdujących się na niej, i innych trasach opisanych w tym przewodniku miejscowościach, zabytkach i interesujących miejscach, znaleźć można chociażby w wydanej kilka – kilkanaście lat temu przez Demart dużej, 9-tomowej serii atlasów „Polska niezwykła”.
A także przewodnikach tego wydawnictwa. Każda wyprawa, nie tylko na trasę długodystansową, wymaga, o czym autor napisał ciekawie i fachowo w recenzowanym przewodniku, solidnych przygotowań. Z sięganiem do wielu źródeł, map itp. „Szlaki Polski” bardzo to ułatwiają, ale nie powinny być jedynym przewodnikiem. Mimo, iż poza dobrymi opisami tras, zawiera on na końcu każdej także ważne informacje praktyczne. O dojeździe oraz noclegach, ze wskazaniem po kilkanaście obiektów noclegowych w różnych miejscowościach, sugerowanych jako miejsca postojów, Z ich nazwami, charakterystyką, adresami, nr telefonów i, o ile mają, również stron www. Dodam, że najdłuższa z opisanych i sugerowanych tras, „Via Regia” – Królewską drogą do Świętego Jakuba”, zarazem pielgrzymkowa, od Medyki do Zgorzelca, liczy w sumie 925 km do pokonania w 35-40 dni,
Chociaż opisywane są trasy piesze, autor w niektórych przypadkach zaznacza, że niektóre z nich, przynajmniej częściowo, mogą być pokonywane także przez turystów rowerami lub konno. Podstawową część tego przewodnika poprzedza wstęp autora na temat wędrówek trasami długodystansowymi i jego doświadczeń w tej dziedzinie. A także obszerny rozdział poświęcony planowaniu i przygotowaniu się do takiej wyprawy. Z uwzględnieniem czasu i budżetu, umiejętności i treningu przed wyruszeniem na nią, szczegółowemu planowaniu trasy, kwestiom jedzenia i wody w drodze, niezbędnego sprzętu, odzieży, obuwia i innego wyposażenia, gotowania, apteczki itp. Jest to więc cenne źródło zarówno inspiracji, jak i informacji dla tych, którzy zdecydują się na ten rodzaj wędrowania i poznawania kraju.
SZLAKI POLSKI. 30 NAJPIĘKNIEJSZYCH TRAS DŁUGODYSTANSOWYCH. Autor: Łukasz Supergan. Wydawnictwo Bezdroża, wyd. I, Helion, Gliwice 2021, str. 381, cena 59 zł. ISBN 978-83-283-7470-6
