Dwie najpopularniejsze indonezyjskie wyspy, bogate w zabytki, obyczaje, krajobrazy i inne atrakcje turystyczne – Bali i Lombok, są tematem kolejnego przewodnika Bezdroży w serii travelbook. Zawiera on tysiące ciekawych i przydatnych informacji, w tym cztery bardzo obszerne, kilkustronicowe w tekście: Owoce tropikalne, Aktywny wypoczynek na – kolejno: Bali, Lomboku i w Yogyakarcie na Jawie oraz Yogyakarta – kultura i sztuka. Ponadto 54 krótkie, włamane w ramkach. 7 map i planów, w tym na wewnętrznych, rozkładanych okładkach całych tych wysp. I około 200 ciekawych kolorowych zdjęć. Jeżeli dodać do tego, że autor od 10 lat mieszka w jawajskiej stolicy kultury i wraz z miejscową żoną z Celebesu prowadzi biuro podróży, to czytelnik ma pewność, że zawarte w tym przewodniku informacje są rzetelne i kompetentne. A to, w przypadku wyjazdów, zwłaszcza organizowanych samodzielnie w egzotyczne rejony świata, ma ogromne znaczenie. Zgodnie z koncepcją tej serii travelbooków, autor wymienia i krótko informuje o najważniejszych atrakcjach obu wysp. Po pięć najciekawszych świątyń i urzekających widoków, po trzy niesamowite przeżycia i atrakcje dla dzieci – chociaż parki ptaków i motyli na pewno są interesujące również dla dorosłych. A także 4 hity okolic Yogyakarty i Komodo, a więc już poza obszarem tytułowych wysp. Bardzo ciekawe, ale i ważne, są rozdziały wstępne: Informacje praktyczne i Informacje krajoznawcze.
W pierwszym z nich czytelnik – turysta znajduje m.in. rady w jakim terminie (pora roku) wybrać się w tamte strony. A także o formalnościach granicznych z nieco skomplikowanym systemem wizowym. Obywatele RP, podobnie jak innych państw Unii Europejskiej, wizy otrzymują bezpłatnie. Ale tylko na 5 lotniskach, na okres do 30 dni. Przekroczenie tego terminu pociąga za sobą kary za każdy następny dzień, a nie ma możliwości przedłużenia wizy na miejscu. Chyba, że zgłosi się to przy przylocie i zapłaci. Ale tylko na kolejne 30 dni.
Bardzo istotne są informacje o ubezpieczeniach zdrowotnych, zabezpieczeniu medycznym oraz, niemałych, kosztach leczenia i lekarstw. Podobnie o dojeździe na te wyspy różnymi liniami lotniczymi, komunikacji lokalnej – z praktycznymi radami jak podróżować najtaniej, noclegach i wyżywieniu na miejscu oraz trudnościach z tym drugim w niektóre dni świąteczne. Równie ważne są Informacje krajoznawcze z Krajoznawczym ABC. M.in. w których bankomatach można podejmować gotówkę posługując się polskimi kartami. O kwestiach bezpieczeństwa, zwłaszcza podróżujących samotnie kobiet.
Z radą, aby dokumenty i cenne przedmioty deponować w hotelowych schowkach w recepcji. O „cenach białego człowieka” – wyższych niż dla tubylców na bazarach i w lokalnych środkach transportu oraz konieczności targowania się. O cle – czego nie wolno wywozić. Ostrzeżenie aby nie posiadać nawet minimalnych ilości narkotyków, gdyż kary za to są drakońskie, do śmierci włącznie. Podobnie przed oszustami i naciągaczami oraz lokalnym łapownictwie. Z obyczajów m.in. o unikaniu używania publicznie lewej ręki, np. przy wręczaniu paszportu, biletu czy pieniędzy, bo uważana jest ona tam za nieczystą. Konieczności odpowiedniego ubioru.
Informacjami gdzie bezpiecznie i korzystnie wymieniać pieniądze. I radzie aby zabierać ze sobą banknoty dolarowe tylko w dobrym stanie, emitowane po 2000 roku. Z uwagą, że kurs ich wymiany zależy też od nominału: im jest on niższy, tym gorszy. Bardzo ciekawe i stosunkowo obszerne są części poświęcone miejscowym obyczajom na Bali i Lomboku oraz tamtejszej kulturze, sztuce i kuchni.
Część podstawowa przewodnika to zwiedzanie Bali, następnie Lomboku. W podziale na części tych wysp, z uwzględnieniem najciekawszych regionów, miast i wsi. Z ich, w przypadku najważniejszych, historią, sugestiami co zwiedzać, opisem zabytków i atrakcji na omawianych trasach. Na końcu zaś informacjami praktycznymi gdzie nocować i jeść. Krótki rozdział poświęcony jest również wycieczkom z Bali do Yogyakarty na Jawie oraz na wyspę Komodo do tamtejszego parku narodowego. Z ich historią, opisem atrakcji, w tym kultury i sztoki oraz sławnych wielkich jaszczurek – waranów.
Jak już wspomniałem, w tekst włamano sporo ciekawych informacji w ramkach. Przykładowo: „Kalendarium historyczne Bali”. „Kalendarium historyczne Lomboku”. „Kasty” (na Bali). „Hinduizm balijski”. „Psy na Lomboku” (dzikie, gryzące się między sobą, ale przeważnie niegroźne dla ludzi). „Bransolety z Kuty” (zmora turystów nachalnie nagabywanych przez bandy młodocianych handlarzy). „Tradycje Sasaków Sade”. „Wyspa tysiąca meczetów” (Lombok). „Kuchnia Yogyakarty” i wiele innych.
Na końcu przewodnika znajduje się krótki słowniczek polsko – indonezyjski, indeks, spisy map, planów i informacji w ramkach oraz informacja o autorze. W sumie więc jest to dobry, kompetentnie i ładnie napisany przewodnik wart polecenia nie tylko osobom wybierającym się w tamte strony, ale również interesującym Indonezją.
BALI I LOMBOK. Przewodnik Bezdroży z serii travelbook. Autor: Piotr Śmieszek. Wydawnictwo Helion, wyd. I, Gliwice 2016, str. 239, cena 24,90 zł. ISBN 978-83-283-2049-9
