Stolica Czech, Złota Praga, jedno z najpiękniejszych miast Europy, doczekała się kolejnego przewodnika. Nie pierwszego zresztą polskiego, gdyż obok Paryża i Rzymu, poświęcono jej chyba dotychczas najwięcej tego rodzaju wydawnictw. Najnowszy, w serii Travelbook’ów Bezdroży, jest jednym z najlepszych w niej, przynajmniej z tych, które otrzymałem i zrecenzowałem.
Autor: Aleksander Strojny, który wydał już wcześniej, również w Bezdrożach, świetny przewodnik „Praga. Złoty hrad nad Wełtawą” (recenzja jego VI wydania w 2010 roku jest nadal do przeczytania w naszym portalu) gwarantował jego odpowiednią jakość. Co nie znaczy, że jest to przewodnik zupełnie bez wad. Ale o nich niżej.
Główne jego walory, to ogromna i dobrze zaprezentowana wiedza autora o Pradze i historii Czech, dziejach nadwełtawskiej stolicy oraz jej poszczególnych zabytków i ciekawych miejsc. Ponadto plany omawianych części miasta, dobre kolorowe zdjęcia, a także włamane w tekst informacje monotematyczne. Większe dwu – czterostronicowe oraz mniejsze w ramkach.
Na wewnętrznych stronach przedniej okładki znajduje się plan miasta, a ściślej głównych, polecanych turystom dzielnic. Z zaznaczeniem fragmentów miasta znajdujących się na bardziej szczegółowych planach w poświęconych im częściach przewodnika. Natomiast na wewnętrznych stronach tylniej okładki umieszczono plan linii praskiego metra oraz schemat połączeń z jego stacjami pięcioma liniami autobusowymi z lotniska, z czasem dojazdu do nich.
Przewodnik otwierają, podobnie jak pozostałe tej serii, „Atrakcje Pragi”. Najciekawsze budowle, Najważniejsze miejsca, Najciekawsze muzea i galerie, Miejsca przyjazne dzieciom oraz, już bez tytułu, kilka innych atrakcji: piwa, czeskiej kuchni i kulturalnych. Nad wyborem tych „naj” atrakcji można oczywiście dyskutować. Najciekawszymi, chyba nie tylko dla mnie, budowlami Pragi są jednak: Zamek, Brama Prochowa, Most Karola, Ratusz Staromiejski z zegarem Orlojem oraz Katedra św. Wita.
A nie zaproponowane (obok katedry) przez autora Dom Miejski, Dom pod Czarną Madonną, Tańczący Dom i Willa Mullera. Chociaż, oczywiście i one są także ciekawe. Ale o wymienionych wyżej przeze mnie nie zapomniał on, umieszczając je jednak w gronie najważniejszych miejsc czeskiej stolicy. Wśród najciekawszych muzeów i galerii zabrakło mi uwzględnienia wspaniałych zbiorów sztuki dawnej w b. klasztorze św. Agnieszki, omówionych jednak we właściwym miejscu przewodnika.
Bardzo ciekawe, z mnóstwem przydatnych faktów, są informacje praktyczne z wieloma radami jak, w tym tanio, korzystając z promocji, dojechać lub dolecieć do Pragi, poruszać się po niej, gdzie jeść i spać. Jest również tradycyjny Informator A-Z oraz dobre Krajoznawcze ABC. Zawierające podstawowe, ale z mnóstwem także mniej znanych faktów, ciekawostek, anegdot itp. informacje o geografii i historii miasta oraz kraju. Podobnie o jego mieszkańcach i życiu codziennym, religii, języku oraz obszernie o kulturze, sztuce, literaturze i muzyce.
W głównej części przewodnika, „Zwiedzanie Pragi”, autor proponuje poznawanie miasta według jego najważniejszych historycznych części: Stare Miasto, Mała Strana, Hradczany – oraz Zamek praski, Nowe Miasto, Wyszehrad oraz Okolice Pragi – Rotundy i ruiny a także Zielona Praga – parki i ogrody. Z planami, prezentacją historii poszczególnych dzielnic, z których cztery w przeszłości były odrębnymi miastami. A następnie propozycjami zwiedzania, chyba wszystkich najważniejszych w nich zabytków oraz innych ciekawych obiektów i miejsc.
Z licznymi szczegółami i ciekawostkami. M.in. dziejami charakterystycznych zabytków zachowanych do naszych czasów, informacjami o słynnych budowniczych i posiadaczach pałaców itp. Czyta się to świetnie, wyobrażam też sobie, znając to miasto nieźle od ponad pół wieku, jak doskonale można zwiedzać Pragę z tym przewodnikiem w ręku. Autor zachęca bowiem również do oglądania bardzo ciekawych, a mniej znanych i przeważnie pomijanych miejsc i obiektów w pobliżu proponowanej trasy spaceru.
I ma na ich temat sporo do powiedzenia. Jak już wspomniałem, w tekście przewodnika są trzy obszerniejsze, dwu – czterostronicowe wkładki. „Piwiarnie i gospody”, „Co przywieźć z Pragi?” i „Miasto w Literaturze”. W tej ostatniej są sylwetki wybitnych pisarzy i fragmenty ich opisów miasta. Bohumila Hrabala, Milana Kundery, Franza Kafki, Jana Nerudy i Angelo M. Ripellino. Zabrakło mi w tym gronie (oprócz oczywiście Jaroslava Haška) zwłaszcza Egona Erwina Kischa. Jednego z największych światowych reporterów lat tuż przed I wojną światową i okresu międzywojennego.
Autora m.in. felietonów „Przechadzki praskie” oraz tomów reportaży „Z praskich ulic i nocy”, „Opiekun dziwek” i „Przygody w Pradze”. A miejsca które opisywał nadal istnieją i warte są poznania. Wśród kilkunastu krótkich informacji w ramkach włamanych w tekst wymienię przykładowo: „Pochodzenie nazwy miasta”; „Tajemnica Pragi – Golem”, „Praga i Kafka”; „Środkowoeuropejscy budowniczowie katedr” i „Praskie browary”. Osobne, obszerniejsze informacje w ramkach wymieniają „Najpiękniejsze parki i ogrody”, „Noclegi”, „Wyżywienie”.
W tej ostatniej polecane, z ich adresami, charakterystyką, stronami internetowymi i godzinami otwarcia: restauracje, kawiarnie i cukiernie oraz piwiarnie. Autor pomija natomiast zupełnie bary szybkiej obsługi, z których również chętnie korzystają turyści. W przypadku noclegów sugeruje różne obiekty. Od kempingów, poprzez akademiki, hostele oraz kwatery prywatne i pensjonaty, po hotele, głównie 3-4*. Nie znalazłem wśród nich jednak żadnego ze znanych i popularnych np. na Václavském námesti.
Na końcu przewodnika znajduje się krótki Słowniczek z zasadami wymowy oraz Indeks. Wspomniałem na wstępie o brakach tego travelbooka. Zaliczam do nich przede wszystkim pominięcie w nim dwu przylegających do centrum dzielnic: Vinohrady i Žižkov. A przecież w pierwszej z nich znajduje się nie tylko popularna wieża TV, ale zwłaszcza jedna z budowli wpisanych na Listę Dziedzictwa UNESCO.
Mam na myśli oczywiście neoklasycystyczny kościół p.w. Najświętszego Serca Pana na pl. Jerzego z Podiebrad, dzieło (1928-1932) Josipa Plečnka. Natomiast robotniczy Žižkov jest obecnie bardzo popularny ze względu na liczne małe i ciekawe lokale gastronomiczne, jak również pięknie odrestaurowane neorenesansowe (i w innych stylach) kamienice. Warto więc i o te dzielnice uzupełnić kolejne wydanie tego udanego przewodnika. Z niepełnych informacji jakie w nim znalazłem zwrócę uwagę na jedną.
W „Kalendarium dziejów Pragi i Czech” autor pod datą 6.07.1415 pisze: „Na stosie spalono Jana Husa, wielkiego ideologa reform kościelno – społecznych”. Mniej wyrobiony czytelnik może sądzić, że miało to miejsce w Pradze. Husa spalono jednak w Konstancji (w Niemczech, nad Jeziorem Bodeńskim) do której przybył na sobór kościelny z „listem żelaznym” króla Węgier i Niemiec Zygmunta Luksemburskiego. Warto więc i tę informację uzupełnić w kolejnym wydaniu.
PRAGA. TRAVELBOOK. Autor: Aleksander Strojny. Przewodnik Bezdroży, Wydawnictwo Helion, wyd. I, Gliwice 2014, str. 175, cena 24,90 zł. ISBN 978-83-246-8564-6
