Trentino dzięki swemu położeniu z jeziorem Garda od południa i Alpami na północy gdzie śródziemnomorski klimat spotyka się z alpejskim jest atrakcyjny w każdej porze roku. Doceniał go m.in. Johan Wolfgang Goethe, opisując ten kraj „gdzie cytryna dojrzewa”, jako przedsmak słonecznej Italii. Obecnie region słynie z produkcji jabłek.
Dolomity leżą w całości na ich terenie na terenie Włoch. Te wapienno-dolomitowe masywy górskie o dzikiej rzeźbie są latem świetnym miejscem na piesze wędrówki, wycieczki na rowerach górskich i wspinaczkę, zaś zimą wymarzonym miejscem dla narciarzy. Słynne są zwłaszcza narciarskie stacje narciarskie Cortina d’Ampezzo, Corvara, Selva, Moena, San Martino di Castrozza i Madonna di Campilio. Najwyższym szczytem Dolomitów jest Marmolada – 3342 m n.p.m.
Leżące pośrodku włoskich Alp Trentino stanowi przez swoje położenie geograficzny i kulturowy pomost pomiędzy Europą Północną a obszarem Morza Śródziemnego. Parki i rezerwaty stanowią znaczną część powierzchni Trentino. Gęste lasy, spokojne górskie jeziora, połoniny oraz liczne strumienie i rzeki są prawdziwym Eldorado dla roślin i zwierząt. Niesamowite wrażenie robi wieczorny spektakl „żarzących się” w promieniach zachodzącego słońca skalnych masywów Dolomitów, które w zależności od światła wydają się zabarwiać się na różowo, żółto bądź pomarańczowo świecąc na tle granatowego nieba. Do Trentino warto przyjechać o każdej pory roku; poczynając od urzekających impresji zimowych, poprzez kwitnące wiosenne łąki alpejskie, wspaniały świat gór w leci, na nastrojowych krajobrazach jesiennych kończąc.
W Dolomitach wytyczona została gęsta sieć szlaków o łącznej długości prawie pięć tysięcy kilometrów), o zróżnicowanym stopniu trudności, prowadzących przez niezwykle malownicze tereny i pozwalające na obcowanie z dziewiczą naturą. Jest tu 138 schronisk górskich umożliwiających wędrowanie etapowych z noclegiem na trasie. Przewodnicy alpejscy mogą towarzyszyć turystom, odkrywając tajemnice gór i wyjaśniając osobliwości ich naturalnego środowiska.
Trekking Legend
Kilka lat temu wytyczono pieszą trasę tematyczną, którą nazwano „Trekkingiem Legend”. Została ona pomyślana w ten sposób, aby umożliwić zejście do doliny z każdego punktu trasy i szybki powrót do punktu wyjścia dzięki środkom transportu publicznego i zorganizowanego przejazdu. W ten sposób cały szlak można przebyć etapami, nocując w wybranych hotelach czy też alpejskich schroniskach. Poza noclegiem hotele oferują niezbędną pomoc – od informacji, poprzez wcześniejsze śniadania np. już o szóstej rano i przygotowanie suchego prowiantu, po przewóz bagaży. Wędrowcy znajdą tu serdeczne przyjęcie i otrzymają niezbędne informacje i pomoc w zaplanowaniu bezpiecznej wyprawy, jak również będą mogli pobrać i wprowadzić do palmtopa mapy w wersji cyfrowej. Optymalnie proponowane są wędrówki tygodniowe, ale każdy może wybrać to, co mu najlepiej odpowiada, na przykład jednodniowe wycieczki z przewodnikiem górskim i transferem w ramach programu.
Trekking Legend jest pierwszym szlakiem wycieczkowym łączącym trzy najpiękniejsze i najciekawsze obszary Dolomitów: doliny Val di Fiemme, Val di Fassa i okolice San Martino di Castrozza – Primiero – Vanoi, charakteryzujące się przepięknymi krajobrazami i dziewiczą naturą. Wędrując można podziwiać majestatyczne szczyty uroczych grup górskich: Lagorai, Pale di San Martino, Marmolada, Piz Pordoi, Torri del Sella, Catinaccio i Latemar.
Wspinaczka
Uprawianie wspinaczki na terenie, gdzie tworzyła się historia tej dyscypliny jest niezwykle ekscytujące. Zmierzenie się z wysokogórskimi szlakami lub skalnymi ścianami zdobywanymi przed dziesiątkami lat przez pionierów wspinaczki – Anglików, oraz przemierzanych przez sławnych alpinistów, jest niezapomnianym przeżyciem. Tylko alpinista wie, czego doświadcza się po wejściu na szczyt w Dolomitach, od grupy Brenta po masyw Marmolada, nie wspominając o łańcuchu Lagorai i innych skalnych grupach.
Gdy wspinaczka staje się sportem wyczynowym, przekształca się we free climbing , młodą, dynamicznie rozwijającą się dyscyplinę, która w Trentino znajduje doskonałe tereny treningowe ze skalnymi ścianami wspinaczkowymi, zarówno naturalnymi, jak i specjalnie skonstruowanymi. Ojczyzną wspinaczki sportowej jest z pewnością Arco, w okolicach jeziora Garda, gdzie każdego lata odbywają się fascynujące zawody wspinaczki sportowej na sztucznej ścianie – Rock Master.
Wodny raj
Woda jest charakterystycznym elementem środowiska naturalnego Trentino i umożliwia uprawianie różnorodnych sportów wodnych. Żeglarstwo przyciąga każdego roku tysiące wodniaków do miejscowości Riva del Garda i Torbole, ale również nad jeziora Molveno, Ledro i Caldonazzo. Największe włoskie jezioro – Lago di Garda dzięki łagodnemu klimatowi i wiatrowi Ora wiejącemu tu codziennie z południa na północ jest wspaniałym miejscem regat goszczących surferów z całego świata. Są tu sławne szkoły żeglarskie: Fraglia Vela Riva, Circolo Vela Arco i Circolo Vela Torbole. Najsławniejszą przystanią jest port turystyczny San Nicolò z licznymi wypożyczalniami sprzętu. Także jezioro Molveno na płaskowyżu Altopiano della Paganella z oferuje wiele możliwości uprawiania sportów wodnych
Trentino to nie tylko spokojne wody 297 jezior, ale również wzburzone i rwące nurty setek górskich rzek, idealne pole treningowe dla miłośników kajakarstwa górskiego, raftingu czy hydrospeed’u, przyprawiającego o zawrót głowy spływu w pozycji leżącej na wodnym bobsleju..
Można też spróbować canyoningu, młodej dyscypliny łączącej elementy wspinaczki ze sportami wodnymi. Doskonałym miejscem są okolice jeziora Garda, a zwłaszcza doliny Val di Ledro i Val di Sole gdzie rwące potoki spływają z gór do jeziora wzdłuż wąskich przesmyków skalnych i wąwozów. Canyoning nie wymaga specjalnego przygotowania. Wystarczy włożyć specjalny kombinezon, kask i zdać się na instrukcje doświadczonych przewodników.
Rowerem po górach
Dolomiti Brenta Bike jest rowerowym szlakiem wycieczek etapowych, wytyczonym przez cyklistów dla cyklistów. Jest on nie tylko ścieżką rowerową, ale prawdziwą przygodą na dwóch kółkach. Trasa ma długość 160 km i biegnie obrzeżami Parku Krajobrazowego Adamello Brenta po części przez tereny chronione.
Są tu dwie trasy; trudna o długości ponad 171 km, o różnicy poziomów 7700 m. obfitująca w ciężkie podjazdy i strome zjazdy, prowadzi między innymi dolinami Val d’Algone i Val Meledrio oraz po zboczach Monte Peller wymaga dobrego przygotowania kondycyjnego. Kto woli trasę łatwiejszą, może wybrać szlak „country” o długości 136 km i różnicy poziomów wynoszącej 4 600 m. Trasy są przewaznie nieutwardzone, ale bezpieczne i odpowiednio oznakowane. Można je śledzić dzięki nowoczesnym technologiom wykorzystując sygnały GPS i roadbook dostępne na stronie internetowej www.dolomitibrentabike.it
W całym regionie Trentino jest prawie 4 500 km górskich szlaków rowerowych co umożliwia lepsze poznanie tego obszaru, jego wspaniałej przyrody, walorów historycznych, kulturalnych i artystycznych oraz miejscowych specjałów kulinarnych.
Termy Trentino
Gorące wody zdrojowe bogate w substancje mineralne mają właściwości lecznicze, znane już od czasów starorzymskich. W dolinie Valsugana znajdują się ośrodki uzdrowiskowe Terme di Levico i Vetriolo oraz Roncegno, w zielonej dolinie Giudicarie pełnej drzew iglastych leży ośrodek zdrojowy Terme di Comano. W dolinie Val di Sole jest uzdrowisko Terme di Rabbi. Wody termalne Pejo, wypływające na wysokości 1390 m n.p.m. na obszarze Parku Narodowego Stelvio są znane już od XVII wieku. Pawilon zdrojowy Terme Val Rendena Fonte S. Antonio mieści się w zabytkowym pałacu szlacheckim Lodron-Bertelli w Caderzone. Wody zdrojowe Terme Dolomia to jedyne źródło wód siarkawych w Trentino. Należy również wspomnieć o uzdrowisku Terme di Garniga, z nowoczesnym hotelem, gdzie praktykowane są okłady z siana i ziół leczniczych rosnących na łąkach zboczy Monte Bondone. www.trentinoterme.to
Kulinarne atrakcje
Trentino to nie tylko czyste środowisko naturalne i majestatyczne krajobrazy, ale także zdrowa i smaczna kuchnia oparta na tradycyjnych przepisach i lokalnych produktach łącząca tradycje kulinarne Alp z kuchnią śródziemnomorską. Umiarkowany klimat oraz soczyste zielone łąki i pastwiska oferują idealne warunki do uprawy różnorodnych produktów gastronomicznych jak np. warzyw, owoców, miodu czy mięsa. Potrawy regionalne w Trentino mają swoje korzenie w kuchni chłopskiej, która bazuje na świeżych produktach lokalnych.
Odkrywanie walorów miejscowego rolnictwa i kuchni ułatwią Szlaki Wina i Specjałów regionu Trentino. Dzięki dokładnym mapom i odpowiedniemu oznakowaniu można łatwo zapoznać się z lokalnymi przysmakami, wybrać odpowiednią restaurację czy lokal ze znakiem Osteria Tipica Trentina oraz znaleźć obiekty noclegowe typu „bed&breakfast” lub agroturystyczne.
Wyśmienite wina, owoce i mocna grappa
Symbolem miejscowego rolnictwa są jabłka. Górski klimat i znaczne dobowe wahania temperatur sprawiają, że owoce te są tutaj wyjątkowo soczyste i słodkie. Trzy gatunki jabłek, uprawianych w dolinie Val di Non, uzyskały certyfikat Unii Europejskiej.
Na specjalne wyróżnienie zasługują wina, a w szczególności wino musujące Trentodoc wytwarzane z winogron gatunku Chardonnay, do których niektórzy producenci dodają niewielkie ilości winogron Pinot nero. Wśród lokalnych szczepów winorośli wyróżniają się trzy gatunki: Teroldego, z którego wytwarzane jest mocne czerwone wino Teroldego Rotaliano o intensywnym bukiecie; Marzemino – z którego produkuje się czerwone wytrawne wina Marzemino o delikatnym zapachu oraz Nosiola z którego otrzymuje się szlachetne Vino Santo – słodkie i wyjątkowo aromatyczne, doskonale pasujące do deserów. Z przemysłem winiarskim ściśle powiązana jest produkcja wykwintnego alkoholu – Trentino Grappa, wytwarzanego w procesie destylacji świeżych wytłoków winogron.
Pyszne sery i wędliny
Koniecznie trzeba poznać produkty typowe dla tego terenu: sery, wędliny, olej, jabłka.
Na szczególną uwagę zasługuje ser – Trentingrana, o wyjątkowym, intensywnym, ale niezbyt mocny smaku. Inne znane sery to; Spressa, Puzzone di Moena, Vezzena, Casolèt. Sery z regionu Trentino powstają z mleka około 8 tysięcy krów, wypasanych latem w wysokich górach, na łąkach, które zajmują ponad 50% obszaru regionu. Część tego mleka wykorzystywana jest na miejscu, w chatach pasterskich. Pozostała część trafia do zakładów serowarskich. Jeśli chodzi o wędliny do najbardziej charakterystycznych należą: Carne Salada, Mortandèla z Val di Non, Ciuìga z Banale oraz Lucanica trentina.
Zdjęcia: Fototeca Trentino; fot. Alexander Debiasi, Ronny Kiaulehn, Carlo Baroni i Ugo Visciani.
