Tak zatytułowana jest wystawa obrazów o tematyce religijnej oraz koncert dzwonów cerkiewnych ze zbiorów Muzeum Starożytnej Kultury Białoruskiej Narodowej Akademii Nauk Białorusi w Mińsku.
Czynna będzie od 2 do 16 października 2016 w. Centrum Kultury Prawosławnej w Warszawie przy ul. Cyryla i Metodego 4.
Ze stolicy przewieziona zostanie ona do Białegostoku, gdzie pokazana będzie w tamtejszym Centrum Kultury Prawosławnej. Współorganizatorem wystawy jest Centrum Kulturalne Republiki Białoruś w Polsce.
WYSOKI PATRONAT
Odbywa się ona pod patronatem honorowym i z błogosławieństwem Jego Eminencji Wielce Błogosławionego Sawy, Prawosławnego Metropolity Warszawskiego i Całej Polski oraz patronatem J.E. Ambasadora Republiki Białoruś w Polsce, Pana Aleksandra Awerianowa.
Oni też dokonali jej otwarcia z udziałem Borysa Łazuko, dyrektora Muzeum Starożytnej Kultury Białoruskiej NAN Białorusi w Mińsku oraz w obecności zaproszonych gości i przedstawicieli prasy, w tym naszego portalu. J.E. Ambasador wyraził radość, że jest to już druga w tym roku wspólna wystawa oraz ważne wydarzenie kulturalne.
Można bowiem zobaczyć na niej najlepsze eksponaty ze zbiorów mińskiego muzeum. A także posłuchać – gdy to mówił, dobiegał ich dźwięk z pobliskiej cerkwi – koncertu dzwonów z mińskiej uczelni prawosławnej w wykonaniu najlepszego dzwonnika kraju.
Wielce Błogosławiony Sawa również podkreślił radość i zadowolenie, że warszawskie Centrum Kultury Prawosławnej współdziała w promocji kultury białoruskiej i rosyjskiej. Zwrócił również uwagę gości, że na wystawie tej nie ma ikon, lecz są to głównie obrazy z XVIII i XIX w. o tematyce religijnej, jakie powstały pod wpływem sztuki zachodu.
WIELE OBRAZÓW Z KOŚCIOŁÓW
W tym przypadku, dodam, głównie polskiej, gdyż ogromna większość pochodzi nie z cerkwi, lecz kościołów. Przede wszystkim z obecnych terenów zachodniej Białorusi. Chociaż są również z jej części północnej i wschodniej, m.in. z Połocka i Witebska lub ich okolic.
Przy każdym z 29 eksponowanych obrazów znajduje się informacja w językach: białoruskim i polskim zarówno o jego tytule i tematyce, jak i pochodzeniu. Zaraz po prawej stronie obok wejścia na salę wystawową, znajdują się kopie lub repliki dwu najpopularniejszych w Polsce obrazów Matki Bożej: Częstochowskiej i Ostrobramskiej.
Pierwszy z nich pochodzi ze wsi Sielec w rejonie Bereza Kartuska, po białorusku biarozowskim, w obwodzie brzeskim i namalowany został w 1938 r. Drugi jest XIX-wieczną kopią z Kobrynia, też w obwodzie brzeskim. Ciekawe są również inne miejscowości, z kościołów, cerkwi lub kaplic w których pochodzą te obrazy.
M.in. XVIII–wieczne ze wsi Samujłowicze w obwodzie grodzieńskim, i z obwodu brzeskiego. Z niego również, a ściślej z kaplicy we wsi Imienin, obraz XIX-wieczny. Inny, XVIII w., z Głębokiego w okolicach Witebska.
OD BRZEŚCIA I GRODNA PO WITEBSK
Z tej samej miejscowości pochodzi również obraz MB Budsławskiej, namalowany w 1738 roku. Zanotowałem również, że trzy inne XIX-wieczne pochodzą z: cerkwi Piotra i Pawła w mieście Rużany, w rejonie Prużańskim, obwodu brzeskiego; cerkwi Wniebowstąpienia MNP w Brasławiu w obwodzie witebskim i cerkwi Zbawienia Eufrozyny w Połocku, też w obwodzie witebskim.
Bardzo ciekawy artystycznie Archanioł Michał z XVIII w. wywodzi się ze wsi Parachońsk, w rejonie pińskim obwodu brzeskiego. A inny z tego samego wieku ze wsi Kornatowo w rejonie i obwodzie grodzieńskim. XIX w. obraz przedstawiający św. Onufrego był w cerkwi św. Symeona w mieście Kamieniec obwodu brzeskiego.
Poza już wymienionymi, także niektóre inne są dokładnie datowane. W roku 1863 namalowany został np. Aleksander Newski dla cerkwi we wsi Czerniewice obwodu witebskiego. Zaś w 1836 inny obraz do cerkwi Narodzenia NMP we wsi Lachowicze obwodu brzeskiego. Przy czym ten ostatni wyszedł spod pędzla Józefa Kamińskiego.
BIAŁORUSKI SKARB NARODOWY
To tylko wybrane przykłady, gdyż na wystawie można obejrzeć 29 obrazów. Więcej o każdym z nich opowiadał dyr. Borys Łazuko oprowadzając po wystawie gości. Podkreślił, że zbiory muzeum, którego jest dyrektorem, uznane zostały w 2003 roku za Białoruski Skarb Narodowy. W jego kolekcji znajduje się ponad tysiąc obrazów o tematyce sakralnej.
Nie tylko prawosławnej, ale również katolickiej i luterańskiej. Wszystkie – podkreślił – pochodzą z białoruskiej szkoły malarskiej. W Warszawie, a następnie w Białymstoku, pokazany jest więc tylko nieznaczny fragment zbiorów muzealnych.
Część świątyń, z których pochodzą niektóre obrazy – kontynuował – już nie istnieje, ale one ocalały i są pieczołowicie przechowywane. Gość z Mińska przywiózł nie tylko obrazy na wystawę, ale również upominki dla J.E. Ambasadora i prawosławnego Władyki, którym wręczył je uroczyście.
Po prezentacji wystawy, goście podjęci zostali obiadem w Centrum Kultury Prawosławnej. Wystawa, jak już wspomniałem, czynna będzie w stolicy do 16 października. Warto więc znaleźć chwilę aby ją zobaczyć.
Zdjęcia autora