W Instytucie Słowackim w Warszawie tradycyjnym wernisażem otwarto wystawę obrazów słowackiego artysty malarza Mariána Čižmárika zatytułowaną „Bramy”. Potrwa ona do 20 maja, wstęp jest wolny w dniach i godzinach pracy IS przy ul. Krzywe Koło 12/14.
Z udziałem artysty otworzył ją dyrektor Instytutu Milan Novotný, a słowo wstępne wygłosił Karol Maliňák. Niestety, niewiele powiedziano o drodze twórczej Mariána Čižmárika koncentrując się tylko na jego projekcie twórczym „Bramy”. Nie znalazłem również na ten temat informacji w folderze wystawy, ani w dostępnym na niej, ładnie wydanym i bogato ilustrowanym, 87 stronicowym albumie – katalogu jego wystawy „Brány”, jaka odbyła się w kwietniu – czerwcu 2022 roku w Galerii Tatrzańskiej w Popradzie. Podobnie w Internecie, poza datą urodzenia: 12 października 1960 r.
I informacją na słowackich stronach, że pozostałe… ze względu na ochronę danych osobistych, są niedostępne. Niewiele więcej przeczytać można w Facebooku poza, m.in. informacją, iż wystawa „Bramy” zorganizowana została w roku 2023 również w Ambasadzie Słowacji w Helsinkach i z jej okazji także ukazał się album – katalog. Można też w Internecie obejrzeć sporo innych obrazów tego malarza. Trochę więcej o jego twórczości znajduje się w folderze wystawy warszawskiej, w którym Karol Maliňák napisał:
„Wystawa Bramy prezentuje wybór twórczości malarza Mariána Čižmárika, inspirowanej szerokim spektrum zewnętrznych i wewnętrznych relacji człowieka z rzeczywistością, naturą, sobą samym, historią, tradycją, śladami i odniesieniami do przeszłości. Obecne w tytule „Bramy” to przewodni motyw całej twórczości Čižmárika – bramy postrzega on jaki miejsce przenikania, spotkania nieznanych wymiarów, potężnych, nieznanych nam, a jednak wszechobecnych energii, przenikających się i wpływających na siebie, płynnie istniejących i otwartych dla każdego, kto potrafi znaleźć ich bramy, przejść przez nie i odkryć nowe światy.”
Trochę więcej ten sam autor powiedział w słowie wstępnym o wystawie i twórczości artysty na wernisażu. M.in. kontynuując fragment tekstu w folderze: „…Jest to wrażliwie wyważone połączenie rozumu, intuicji, wiedzy, fantazji oraz wyjątkowej i oryginalnej wyobraźni. Zaletą tego typu malarstwa jest głębsza refleksja nad treścią, zaakcentowany rozwój wewnętrznej dialektyki przekazu wizualnego. W malarstwie artysta może posługiwać się szerszym zakresem świadomych i nieświadomych, subiektywnych i obiektywnych motywacji w procesie kształtowania symbolicznego przeslania dzieła.
Iluzoryczny weryzm obrazów Čižmárika podkreśla fakt, że jego obrazy obiektywizują głęboko wewnętrzne dzieje człowieka i współczesnego świata w szerokim spektrum znaczeń – od nieocenzurowanej refleksji nad bardzo osobistymi odczuciami psychofizjologicznymi, po polemiczne rozważania na temat charakteru czasów, w których przypadkowo przyszło nam żyć. Wielu z nas pewnie zastanawia się, gdzie przebiega granica między abstrakcją a rzeczywistością, ale myślę, że w tym przypadku nie ma to znaczenia. Abstrakcyjna, ale jednocześnie bardzo konkretna jest tu siła życia i jej przedstawienie jako niepowstrzymanego żywiołu. Elementy rzeczywistości zastępują wskazówki dotyczące wzajemnego przenikania się historii, wieczności i teraźniejszości, ludzkich wysiłków i zjawisk poza nimi.
Niebieskie drzewa nie są jedynie ulotnym eksperymentem, ale wariacjami wnikającymi w malarskie, ideologiczne i ikonograficzne terytorium Čižmárika. W naturalny sposób rozwija on niezaprzeczalnie płynącą linię twórczą, wzbudzając zaciekawienie i oczekiwanie, w którą bramę się tym razem skieruje… Obrazy Čižmárika, w których posługuje się kolorem w taki sposób jak światłem, są odbiciem świata, który nie jest człowiekowi dany na wyciągnięcie ręki, świata, którego nie da się oglądać z jednego miejsca, określić jedną interpretacją. Są obrazem świata, który warto poznawać, badać i odkrywać. A malarstwo Čižmárika właśnie tę próbę podejmuje – znalezienia odpowiedzi na pytanie o sens życia.”
Po otwarciu artysta oprowadzał gości wernisażu po wystawie i odpowiadał na ich liczne pytania. Obejrzeć na niej można 14 prac Mariána Čižmárika dużych formatów, bez ram, malowanych farbami akrylowymi na płótnie. Niektóre, jak wynika z ich opisów, pochodzą z innych cyklów twórczości artysty, chociaż mieszczą się, oczywiście, w jej głównym nurcie „Bram”. Wszystkie reprodukuję na zrobionych na wystawie zdjęciach, ale na pewno znacznie lepiej można je obejrzeć i ocenić oglądając oryginały, do czego zachęcam.
Zdjęcia autora
