Bułgaria, bałkański kraj posiadający zarówno piękne wybrzeże czarnomorskie jak i atrakcyjne, nieźle zagospodarowane góry z ośrodkami sportów zimowych, a ponadto liczne zabytki, rezerwaty przyrody i inne atrakcje turystyczne, od początku lat 60-tych XX wieku aż do zawalenia się systemu socjalistycznego była ulubionym miejscem wypoczynku Polaków.
Później nastąpiło załamanie wyjazdów. Kraj ten przeżywał bowiem ogromne trudności gospodarcze, stan bazy turystycznej wręcz odstraszał, a równocześnie w Polsce pojawiła się ogromna oferta podróży w różne zakątki świata. Od paru jednak lat powoli, chociaż nie bez trudności, Bułgaria odzyskuje u nas dawną pozycję kraju turystycznego.
Sprzyja temu podniesienie standardu wypoczynku, jej członkostwo w Unii Europejskiej, a także wydawane po polsku przewodniki. Ukazał się właśnie i w najbliższych dniach trafi do sprzedaży nowy, wydany w popularnej ze względu na bogactwo ilustracji oraz zwięzłe, ale bardzo rzeczowe opisy ciekawych miejscowości, obiektów i miejsc, serii Wiedzy i Życia wydawnictwa Hachette Polska.
Zgodnie z jej regułami, zawiera ponad 1000 kolorowych fotografii, ilustracji, rysunków oraz przekrojów najważniejszych zabytków. Ponadto mapki opisywanych regionów, a w przypadku stołecznej Sofii także plan miasta i spis jego głównych ulic. No i jak zwykle w tej serii informacje o kraju, jego dziejach, kulturze, przyrodzie, ludziach, specyfice i atrakcjach turystycznych znajdują się w kilku rozdziałach.
Wstępny: „Wprowadzenie”, informuje „w pigułce” o tym, co w stolicy oraz poza nią jest najważniejsze i szczególnie warte poznania. W części „Panorama Bułgarii” o tradycjach ludowych, cerkwi prawosławnej, architekturze od czasów starożytnych po współczesną, krajobrazach i przyrodzie, tak ważnych tam regionach uprawy winorośli, ośrodkach narciarskich i czarnomorskim wybrzeżu.
„Rok w Bułgarii” zawiera m.in. kalendarz stałych, dorocznych imprez i wydarzeń kulturalnych w poszczególnych porach roku i miesiącach. Natomiast „Historia Bułgarii” bardzo zwięzły, ale zawierający wszystkie podstawowe fakty, zarys dziejów tego fragmentu Europy z kalendarium najważniejszych wydarzeń.
A także nieco szerzej omówione okresy: starożytnych Traków i bułgarskiego odrodzenia narodowego w XVIII-XIX wieku. Skrótowość informacji spowodowała, że historia XX wieku jest, moim zdaniem, trochę zbyt uproszczona, uwzględnia jednak chyba wszystkie naprawdę istotne momenty.
Podstawowa i najobszerniejsza część przewodnika: „Bułgaria – region po regionie” przedstawia ten kraj, jego stolicę oraz cztery regiony na które dla podzielili go autorzy: północny, środkowy, południowy oraz położone na wschodzie wybrzeże Morza Czarnego. Nie pokrywa się to co prawda z tradycyjnymi krainami geograficznymi: Wyżynami: Naddunajską i Dobrudży, regionami górskimi Srednej Gory, Pirinu, Riły i Rodopów czy Niziny Górnotrackiej, ale jest przejrzyste i ułatwia poznawanie kraju.
W Sofii, której zwiedzanie proponowane jest w układzie „Ulica po ulicy” z rysunkiem centrum z lotu ptaka, uwaga czytelników koncentrowana jest na 39 wybranych i uznanych przez autorów za najważniejsze, zabytkach i obiektach. Z ich lokalizacją na planie, fotografiami większości z nich oraz krótkimi informacjami.
Kilka obiektów bądź tematów omówiono szerzej: Sobór św. Aleksandra Newskiego, Narodowe Muzeum Historyczne, Witosza, Ikony i ikonografia oraz Społeczność żydowska w Sofii. Wyodrębniono także informacje na temat rozrywek i zakupów w stolicy.
Analogiczne zaprezentowano w przewodniku regiony kraju, wybierając w nich te miejscowości, miejsca i obiekty, które rzeczywiście zasługują na poznanie. Znając nieźle ten kraj z wielu po nim podróży, dodałbym chyba tylko jeszcze miasteczko Pazardżik w pobliżu Płowdiwu. I to głównie ze względu na piękny, rzeźbiony w drewnie orzechowym, ikonostas w tamtejszej cerkwi.
Podobnie jak w przypadku Sofii, również w regionach niektóre zabytki bądź obiekty omówiono nieco szerzej. W Bułgarii południowej drugie pod względem wielkości miasto kraju – Płowdiw, Parki Narodowe Riły i Pirynu, monastyry: Rilski i Baczkowski oraz niezwykle malowniczą trasę kolejki wąskotorowej Dobriniszte – Bansko i wycieczki po górskich wioskach.
W Bułgarii środkowej Park Narodowy Bałkanu Środkowego, Wielkie Tyrnowo, Dolinę Królów Trackich oraz jedno z najbardziej malowniczych miasteczek kraju – Kopriwszticę. Na północy miasto Ruse oraz trasy wycieczkowe po Wraczańskiej Dolinie, Przełomem rzeki Iskyr i przez wąwozy Rusenskego Łomu. Natomiast na wybrzeżu czarnomorskim oczywiście Warnę oraz wycieczki wzdłuż północnego wybrzeża i do Parku Przyrody Strandża.
Jest to więc znakomity, chociaż bardzo skrótowy przegląd tego, co w Bułgarii należy i warto poznać. Przy czym nie da się tego, oczywiście, dokonać podczas jednego pobytu urlopowego. Dwa końcowe rozdziały: Informacje turystyczne i Informacje praktyczne zawierają to, co podróżnikowi jest potrzebne lub może się przydać.
W tym obszerne na temat noclegów – z licznymi polecanymi hotelami, hotelami, kempingami, klasztorami czy kwaterami prywatnymi w układzie: stolica i poszczególne regiony kraju. Podobnie gastronomia – z informacjami o kuchni bułgarskiej, zakupy, rozrywki oraz sport i aktywny wypoczynek. Mini słowniczek polsko – bułgarski zamieszczony na końcu ma ułatwić porozumiewanie się z mieszkańcami, zaś skorowidz odszukiwanie tego, co jest w danym momencie potrzebne.
BUŁGARIA. Przewodnik Wiedzy i Życia. Autorzy: Jonathan Bousfield i Matt Willis. Przekład: Ewelina Drzewiecka i Katarzyna Tryc. Wydawnictwo Hachette Polska. Wyd. I, Warszawa 2010, str. 288.
