Muzeum Déri w Debreczynie szczyci się jedną z największych kolekcji w kraju, co czyni go obowiązkowym punktem zwiedzania, zarówno dla mieszkańców, jak i turystów. Ale od kogo pochodzi nazwa muzeum, jakie skarby można tam znaleźć i jak sprawić, aby odwiedzenie go było naprawdę niezapomnianym doświadczeniem? Oto siedem interesujących faktów i zakulisowych tajemnic z Muzeum Déri.
PATRON
Frigyes Déri, którego imię nosi muzeum, urodził się 10 grudnia 1852 roku, jako drugie dziecko w żydowskiej rodzinie. Wyemigrowała ona do Wiednia w 1873 roku, gdzie Frigyes kształcił się na kupca, a w 1882 roku założył własną firmę i wkrótce stał się jednym z najbardziej szanowanych przedsiębiorców włókienniczych w Cesarstwie Austro-Węgierskim.
Jako kolekcjoner sztuki zgromadził ogromny prywatny zbiór przedmiotów o znacznej wartości naukowej, które są zapisem rozwoju ludzkiej kultury i cywilizacji. W 1920 roku podarował Debreczynowi swoją kolekcję kilku tysięcy eksponatów.
Jego życzeniem było, aby zostały one umieszczone w węgierskim mieście, które ze względu na swoją wielkość i charakter nadawałoby się do tego, aby jego kolekcja stała się publicznym skarbem węgierskiej kultury.
Budowa budynku muzeum rozpoczęła się w 1920 roku i zostało ono otwarte 25 maja 1930 roku podczas ceremonii narodowej. Eponim, Frigyes Déri, nie doczekał otwarcia.
DAWNO TEMU W OGRODZIE ZIOŁOWYM
W miejscu, gdzie stoi obecnie Muzeum Déri, był kiedyś bagnisty obszar zwany Stawem Pap. To tam Sámuel Diószegi i Mihály Fazekas założyli w 1807 r. Füvészkert – Ogród ziołowy. Był on pod nadzorem Kolegium Reformowanego i wykorzystywano go do edukacji przyrodniczej do 1922 roku, kiedy to został rozebrany wraz z budową Muzeum Déri.
Na stałej wystawie Muzeum Déri „Ogród” można poznać Ogród Kwiatów poprzez postać i kult Mihály Csokonai Vitéz poprzez wyimaginowany ogród, miejsce do siedzenia i kontemplacji. Pamięć o czasach nazywanych „Füvészkert” zachowała się do dziś w nazwie ulicy obok placu Déri.
TRYLOGIA MALARSKA MUNKÁCSY’ EGO
Najsłynniejszą wystawą w Muzeum Déri jest Trylogia Chrystusa Mihály’ego Munkácsy’ego: obrazy „Ecce homo”, „Chrystus przed Piłatem” i „Golgota”. Pierwszy obraz w tej monumentalnej trylogii, Chrystus przed Piłatem, został namalowany w 1881 roku, a następnie Golgota w 1884 roku i Ecce Homo w 1986 roku. Obrazy były wystawiane nie tylko w Budapeszcie, ale także w miastach w całej Europie i Ameryce.
To, co w Debreczynie czyni te prace tak wyjątkowymi, to fakt, że sam Munkácsy nigdy nie widział ich razem, a trzy obrazy zostały po raz pierwszy pokazane publiczności 25 sierpnia 1995 roku właśnie w tym muzeum. Obrazy te można również oglądać podczas wycieczek z przewodnikiem, którym towarzyszą pokazy świetlne zapewniające biblijne, muzyczne i artystyczne historyczne podejście do interpretacji dzieł. MUMIA
Bezcenna kolekcja 400 dzieł sztuki ze starożytnego Egiptu Frigyesa Déri jest jedną z najpopularniejszych części Muzeum Déri. Nie bez powodu, ponieważ koncentruje się wokół dwóch kolorowych sarkofagów, z których jeden zawiera 3,400-letnią mumię. Tożsamości mumii nie udało się ustalić z całą pewnością, dlatego w 2012 roku poddano ją tomografii komputerowej w szpitalu Kenézy Gyula w Debreczynie, gdzie udowodniono, że jest mężczyzną.
Egipska kolekcja znajduje się w dziale Mieszkańcy Gwiaździstego Nieba, gdzie odwiedzający mogą odkrywać archeologiczne znaleziska muzeum i formy kultu śmierci oraz przejść od Drzewa Życia w centrum sali do sfery niebieskiej w galerii, gdzie znajdą się w egipskiej komorze grobowej.
MUZEALNY GPS
Niedawno wprowadzony Muzealny GPS pomaga odkrywać wystawy Muzeum Déri w bardziej znaczący i ekscytujący sposób. Aplikacja może być używana ze smartfonem i słuchawkami, aby dowiedzieć się więcej o specjalnych obiektach muzeum. Oprócz zwiedzających indywidualnych, grupy dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym mogą wziąć udział w tematycznych sesjach edukacji muzealnej, podczas których profesjonalni eksperci wykorzystują interaktywne metody, aby przybliżyć dzieciom świat muzeum.
Rodziny mogą cieszyć się przygodami z plecakiem. Z kreatywną książeczką aktywności w plecaku członkowie rodziny mogą podróżować do Kraju Kwitnącej Wiśni i dowiedzieć się więcej o japońskiej kulturze lub doświadczyć tajemnicy escape roomów w starożytnym Egipcie z egipskimi plecakami ewakuacyjnymi.
TAKŻE W INNYCH OBIEKTACH
Poza Muzeum Déri są w Debreczynie kolejne wystawy w pięknym zabytkowym budynku przy ulicy Péterfia 28. Dawny dom właściciela miasta, zbudowany w 1770 roku w stylu neoklasycystycznym z gankiem, mieści Muzeum Pamięci Ferenca Medgyessy i Dom Literatury, które można zwiedzać na podstawie biletu kupionego w Muzeum Déri. Od 1977 roku Muzeum Déri opiekuje się spuścizną Ferenca Medgyessy’ego, dwukrotnego laureata Nagrody Kossutha, którego bogaty dorobek prezentowany jest na wystawie wj połowie muzeum.
W drugiej części budynku znajduje się stała wystawa literacka Muzeum Déri, która opowiada historię 500 lat historii poprzez różnorodne przedmioty – rękopisy, książki i relikty literackie – oraz interaktywne narzędzia. Dla miłośników literackich przygód przygotowano również grę detektywistyczną Miracle on Our Street, która łączy kulturę i rozrywkę w atmosferze escape roomów, przywołując świat debreczyńskiego pisarza Sándora Tasa.
SKARBY PLACU DÉRI
Okazały neobarokowy budynek Muzeum Déri jest budowlą imponującą.. Po wędrówce po muzeum warto spędzić trochę czasu w parku, gdzie na odwiedzających go czekają doznania kulturowe i wizualne. Przed muzeum można zobaczyć cztery alegoryczne rzeźby Ferenca Medgyessy’ego, słynnego mieszkańca Debreczyna i dwukrotnego laureata Nagrody Kossutha. Każda z czterech rzeźb symbolizuje działalność muzealną, od lewej do prawej: archeologię, naukę, sztukę i etnografię. W parku znajdują się jeszcze trzy rzeźby tego artysty: dwie postacie kobiece – Tancerka i Wenus z Debreczyna – oraz siedzący posąg Zsigmonda Móricza, przyjaciela Medgyessy z dzieciństwa.
Po drugiej stronie placu znajduje się pomnik Tivadara Debreczeny’ego zatytułowany Merengő, przed którym Verskert został otwarty w 2021 roku. Instalacja, oparta na powieści Magdy Szabó Abigél, daje mieszkańcom miasta możliwość wysyłania sobie nawzajem wiadomości poprzez wiersze. Być może najbardziej spektakularny skarb parku, imponujący dąb z łodygami, stoi na środku placu Déri. Dąb ponad 20 metrowej wysokości ma prawdopodobnie ponad 120 lat, ale jego dokładny wiek nie jest znany. Pewne jest , że zdobył nagrodę specjalną w konkursie Drzewo Roku 2020. Stała wystawa historii naturalnej Muzeum Déri oferuje wgląd w przeszłość i teraźniejszość Wielkiego Lasu, gdzie dąb jest ważnym gatunkiem drzew w bogatej faunie i florze.
Zdjęcia: Visitdebrecen
