Czechy są najbardziej zlaicyzowanym krajem Europy. Ale z dawnej, bogatej przeszłości tutejszego Kościoła katolickiego, zachowało się wiele wspaniałych dzieł architektury i sztuki sakralnej oraz rzemiosła artystycznego, zwłaszcza monstrancji, kielichów i innych naczyń oraz strojów liturgicznych. Obecnie można je oglądać w muzeach.
PRAGA, OŁOMUNIEC, PILZNO
Najwspanialsze, jakie tu widziałem, są w Galerii Sztuki Średniowiecznej w klasztorze klarysek św. Agnieszki z XIII w w Pradze oraz w Muzeum Archidiecezjalnym w Ołomuńcu. Ale wiele ich podziwiać można także w innych zbiorach, m.in. w MCU – Museum Cirkevniho Uměni Plzeňské Diecéze (Diecezjalne Muzeum Sztuki Kościelnej) w Pilźnie. Czynne niestety tylko od kwietnia do października.
Wybierając się po raz kolejny do tego miasta na zaproszenie Pilsen Toursim i 
Czechtourism poprosiłem z wyprzedzeniem organizatorów tego międzynarodowego dziennikarskiego wyjazdu studyjnego o umożliwienie mi zobaczenia tych zbiorów. Dyrektor MCU zdecydował się otworzyć je specjalnie na godzinę, na czym skorzystali również ci z pozostałych uczestników tego presstripu, z Litwy i Szwecji, którzy zdążyli już dojechać do Pilzna.
Muzeum to mieści się w części pomieszczeń zlikwidowanego w 1950 roku przez czeskich komunistów w ramach „Akcji K” klasztoru franciszkanów. Zwróconego diecezji w połowie lat 90-tych. W 1997 r. powstało w nim Muzeum Diecezjalne i udostępniono zwiedzającym zbiory sztuki sakralnej. Później przekształcono je w MCU, które stało się jednym z kilku oddziałów Muzeum Czech Zachodnich w Pilźnie.
W KRUŻGANKACH, REFEKTARZU, SALI KAPITUŁY…
Ekspozycja, w postaci wystawy stałej „Śladami wiary chrześcijańskiej”, prezentuje setki dzieł sztuki i rzemiosła artystycznego, a także dokumenty od czasów średniowiecza po współczesność. Mieści się w krytych krużgankach (Křířová chodba) otaczających znajdujący się w centrum klasztornego kompleksu Rajský Dvůr (klasztorny ogród) z fontanną pośrodku.
A także w dawnym refektarzu, kaplicy św. Barbary i Sali kapituły na I piętrze, gdzie znajduje się Skarbiec (Klenotnice), Galeria obrazów i Biblioteka (Knihovna). Obszerna, pełna opisów i dokumentów, jest wystawa historii pilzneńskiej diecezji. Najcenniejsze skarby tego muzeum przedstawione są w bezpłatnym muzealnym folderze. Na okładce „Poleňská Madonna” Łukasza Cranacha z roku 1520.
Wewnątrz figurki „Wskrzeszonego Chrustusa” ze Střibrska z około 1500 roku i „Madonna ze Seče” z około 1350 r. A także fresk „Widok Pilzna w XVI w.”, najstarszej, z 1506 roku, zachowanej panoramy tego miasta w Sali kapituły. Ponadto przepięknie haftowany ornat „Kazule z Rokycan z 1450 roku oraz wspaniałe dzieło jubilerskie, mszalny „Kalich ze Zvikovce” z roku 1519.
GALERIE RZEŹB I OBRAZÓW, WSPANIAŁY SKARBIEC
Ale oprócz nich oglądać można ogromną galerię średniowiecznych i barokowych rzeźb – figur Madonny, Jezusa, aniołów, apostołów i świętych. A także obrazów, wśród nich cztery wielkie płótna mistrzów baroku: Reinera, Brandla i Škréta. W Bibliotece prezentowane jest wyposażenie pierwotnej klasztornej. W szafach i na półkach znajduje się sporo starych i bardzo starych ksiąg.
A mocne wrażenie robi Skarbiec, w którym, w wielkich szklanych gablotach eksponowane są niezliczone złote, lub raczej złocone, dzieła sztuki średniowiecznych i późniejszych złotników i jubilerów. Przede wszystkim monstrancje i kielichy mszalne, ale także krzyże wysadzane drogimi kamieniami, srebrne kadzielnice i inne naczynia używane w liturgii.
Eksponowane są również, chociaż nieliczne ze względu na wymogi konserwatorskie, ornaty, stuły i inne elementy szat liturgicznych.
W kaplicy św. Barbary najcenniejsze i najciekawsze są freski stropowe i ścienne z drugiej połowy XV wieku ze scenami z życia tej świętej.
ŚLUBY I KONCERTY
Pomieszczenia muzeum dostępne są nie tylko dla zwiedzających. Można w nich organizować śluby, lub wykonywać, za opłatą 500 koron (niespełna 100 zł), zdjęcia uroczystości ślubnych, które odbyły się w innych miejscach. Natomiast kaplica św. Barbary wynajmowana jest na koncerty i inne imprezy. MCU jest jednym z obiektów i atrakcji Pilzna, którą odwiedzającym to miasto od wiosny do jesieni zalecam zobaczyć. Naprawdę warto! Więcej informacji na temat tego i innych oddziałów Muzeum Czech Zachodnich znaleźć można na: www.zcm.cz
Zdjęcia © autora
Autor uczestniczył w międzynarodowym wyjeździe prasowym do Pilzna zorganizowanym i wspieranym przez Pilsen Tourism (www.visitpilsen.eu) i Czechtourism (www.czechtourism.com)
