Oryginalny pomysł oraz jego świetna realizacja zarówno w tekstach, jak i blisko 470 dobrych kolorowych zdjęciach, w tym wielu „z lotu ptaka” w ogromnej większości wykonanych przez autorów. Tak krótko można scharakteryzować nową książkę Bezdroży poświęconą wybranym, wartym poznania miejscom, miejscowościom i atrakcjom Polski. Napisaną przez parę autorów, których, przynajmniej część, ich wcześniejszych przewodników miałem już przyjemność czytać i recenzować na naszych łamach. „Ponad 100 wiosek i miejsc, w których można cieszyć się sielską atmosferą!” – zachęcają na tylnej okładce. I przypominają, że „Polska wieś ma wiele twarzy i jest szalenie różnorodna! Reprezentuje różne style architektury i buduje z różnych materiałów, celebruje stare zwyczaje, posiada piękne i nierzadko unikatowe zabytki, często jest otoczona urzekającą przyrodą. Może być miejscem wyciszenia albo dużej aktywności, degustacji lokalnych potraw lub poznawania mniejszości etnicznych. Jest miejscem urodzenia i życia wielu sławnych osób”. Dobrze jednak, że do tytułowych wiosek dodano również sielskie zakątki, bo przewodnik ten zachęca też do poznawania niektórych miast lub ich części.
Autorzy uwzględnili od 11 na Podkarpaciu oraz po 9 w Małopolsce i na Podlasiu, do zaledwie 3 miejscowości w województwie Zachodniopomorskim. Umieszczając ich nazwy na schematycznej mapce kraju podzielonej granicami województw na wewnętrznych stronach przedniej okładki. I powtarzając je na schematach na stronach tytułowych rozdziałów pod informacjami o przeszłości i ciekawostkach dotyczących poszczególnych województw. A w nich, w porządku alfabetycznym nazw, uwzględnione i opisywane miejscowości i miejsca. Nie są to, jak już wspomniałem, tylko wioski. Sporo jest miast, miejscowości oraz zabytków znanych i popularnych. M.in. Arkadia i Nieborów, Białowieża, Biskupin, Czarnolas, Krościenko, Kruszyniany, czy Lublin (Muzeum wsi lubelskiej) i Toruń (Muzeum etnograficzne). Ale także mnóstwo naprawdę mało szerzej znanych. Przyznam ze wstydem, że chociaż żyję już bardzo długo i sporo podróżowałem oraz podróżuję po rodzinnym kraju, o wielu z opisanych miejscowościach nigdy nawet nie słyszałem.
A po przeczytaniu co w nich można zobaczyć i poznać zostałem przekonany, że naprawdę warto tam się przy okazji wybrać. Każdej uwzględnionej miejscowości, bogato zilustrowanej, poświęcono w tej książce od trzech do czterech, a niekiedy więcej stron. Zawarto na nich krótkie informacje o ich historii i współczesności, szczególnie wartych poznania tam zabytkach architektury, także ludowej oraz przyrody. Ponadto innych atrakcjach: miejscowych zwyczajach, organizowanych imprezach np. folklorystycznych, kuchni, spływach i innych formach aktywności itp. Ponadto „Dzień w okolicy”, czyli co autorzy radzą jeszcze zobaczyć oraz poznać w pobliżu. Naprawdę warto tę książkę nie tylko przeczytać, ale korzystając z niej zwiedzać wiele opisanych miejscowości i miejsc. A nawet zastanowić się nad kilkudniowym, lub nawet dłuższym pobytem lub wypoczynku w nich. Bo i gospodarstwa agroturystyczne też można tam znaleźć. I to bez szokujących ostatnio, zwłaszcza nad Bałtykiem i w Zakopanem, cen publikowanych na „paragonów grozy”.
POLSKA Z POMYSŁEM. WIOSKI I SIELSKIE ZAKĄTKI. Autorzy: Beata i Paweł Pomykalscy. Bezdroża, wyd. I Helion, Gliwice 2023, str. 367. Cena 69,90 zł. ISBN 978-83-8322-542-5