W Ambasadzie Hiszpanii w Warszawie odbyła się uroczystość w związku z zakończeniem projektu, mającego na celu uczczenie przypadającego w roku przyszłym jubileuszu pięćsetlecia urodzin świętej Teresy z Ávili. W jego wyniku, miasta, związane z jej życiem i działalnością, utworzyły Związek Miast Terezjańskich, a towarzyszącą jubileuszowi propozycją kulturalną jest opracowanie szlaku turystycznego pod nazwą „Śladami Teresy od Jezusa”, obejmującego klasztory ufundowane przez nią na całym Półwyspie Iberyjskim. Jest to więc propozycja w dziedzinie szeroko pojętej kultury, mająca przybliżyć dzieło i dziedzictwo po kobiecie ogłoszonej „doktorem kościoła”.
Zaproszeni przez Ambasadora na tę uroczystość goście mieli możność zapoznać się z tym wszechstronnym przedsięwzięciem, bardzo ważnym tak pod względem religijnym jak i turystycznym nie tylko dla samej Hiszpanii, ale i dla szerokich rzesz chrześcijan z całej Europy.
Słowo wstępne otwierające imprezę wygłosił Ambasador Hiszpanii w Warszawie JE Pan Agustin Nunez Martinez. Po nim wystąpił Roque Gonzalez, Radca do spraw Turystyki w Ambasadzie Hiszpanii, przedstawiając genezę projektu oraz jego realizację. Jako trzeci z kolei wystąpił Miguel Ángel García Nieto, Prezes Fundacji Śladami Św. Teresy, sprawujący jednocześnie urząd burmistrza miasta Ávila.
Podczas prezentacji przeźroczy przedstawił znaczenie Św. Teresy dla kultury Hiszpanii i życia duchowego jej mieszkańców. Jako ostatnia głos zabrała Carmen Begoña Matilla Soloaga, radca Ambasady ds. Rolnictwa, Żywności i Środowiska, przekazując informację o kulinarnych doświadczeniach, które czekają na pielgrzymów i turystów, podążających szlakiem św. Teresy.
W spotkaniu uczestniczyli również goście, którzy przyjechali specjalnie na to wydarzenie z Hiszpanii: Héctor Palencia Rubio, koordynator w Fundacji Śladami Św. Teresy oraz radca w Urzędzie miasta Ávila, Claudia de Santos Borreguero, radca ds. Turystyki w Urzędzie miasta Segovia oraz Mercedes Herreras Fogarty, burmistrz miasta Villanueva de la Jara. Uroczystość zaszczycił też swoją obecnością nuncjusz apostolski w Warszawie, Arcybiskup Celestino Migliore.
Dlaczego do realizacji projektu przystąpiono z dużym wyprzedzeniem? Tak ogromne, pod względem logistycznym przedsięwzięcie, wymaga bowiem czasu na jego przygotowanie przed spodziewanymi licznymi rzeszami gości, jacy z tego powodu przyjadą do Hiszpanii. Jak dowiedzieliśmy się w trakcie prezentacji projektu, szlak pielgrzymkowy, prowadzący przez miejsca związane ze św. Teresą, jest gotowy już od ośmiu miesięcy.
Funkcjonuje też witryna internetowa, za pośrednictwem której będą relacjonowane wszystkie najważniejsze wydarzenia związane z jubileuszem. Na zakończenie spotkania zaproszeni goście przeszli z budynku Ambasady do prywatnej rezydencji Ambasadora na cocktail, podczas którego podano wyszukane przysmaki hiszpańskiej kuchni, w tym także z regionów leżących na szlaku św. Teresy. A także wyborne białe i czerwone wina, spośród których szczególnie podkreślić należy walory smakowe gatunku „Ribera del Duero, Crianza, Cosecha, rocznik 2011.
Święta Teresa z Ávili, nazywana również Teresą od Jezusa lub Teresą Hiszpańską przyszła na świat, jako Teresa Ali Fatim Corella Sanchez de Capeda y Ahumada, w dniu 28 marca 1515 roku w Gotarrendura k. Ávili, jako trzecie spośród dziewięciorga dzieci, a zmarła 4 października 1582 roku w Alba de Tormes.
Życie nie miała usłane różami, ale, już od dzieciństwa zafascynowana żywotami świętych, pokonywała wszystkie trudności i podążała konsekwentnie po wytyczonym przez siebie szlaku. W 1530 roku, kiedy miała 14 lat, umiera jej matka. Wtedy ojciec oddaje ją pod opiekę augustianek w Ávili. Przebywając tam Teresa podjęła decyzję, by oddać swe życie Bogu i wstąpić do zakonu.
Realizuje ten zamiar dosyć szybko, bo już 2 listopada 1535 roku potajemnie wstępuje do zakonu karmelitanek, zmieniając stopniowo sposób funkcjonowania klasztoru, a zwłaszcza sposób życia w nim. Gdy przybyła do zakonu, zaszokowała ją panująca tam atmosfera duchowej bezczynności. W klasztorze żyło 150 zakonnic, a reguły, których celem była ochrona i wzmocnienie duchowości oraz modlitwa, były przestrzegane w tak swobodny sposób, że nie spełniały swej roli.
Codzienne odwiedziny gości, spośród, których wielu było wysokiej rangi, rozpraszały i powodowały, że zakonnice zajmowały się błahostkami. Uznała to za naruszenie izolacji, niezbędnej w praktykowaniu kontemplacji i postanowiła to zmienić. Zachętą do nadania zewnętrznego, praktycznego wyrazu jej wewnętrznym przeżyciom, była inspiracja jej przewodnika duchowego i doradcy, franciszkanina, późniejszego św. Piotra z Alkantary.
Poznała go na początku 1560 roku jako założyciela zakonów franciszkańskich. Był jej spowiednikiem i przewodnikiem duchowym. Od tego momentu Teresa z Ávili postanowiła poświęcić się założeniu zreformowanej gałęzi zakonu karmelitańskiego, usuwając rozprężenie napotkane w klasztorach. Guimara de Ulloa, jej zamożna przyjaciółka, zebrała niezbędne fundusze.
Teresa przez wiele lat starała się nawracać hiszpańskich Żydów na chrześcijaństwo. Skrajne ubóstwo cechujące nowo otwarty, zreformowany klasztor pod wezwaniem św. Józefa, składający się tylko z małego domu i kaplicy, założony przez Teresę z Ávili w roku 1562, początkowo wywołał skandal wśród mieszkańców i władz miasta.
Jego władze chciały odebrać jej ten klasztor, jednak wpływowi mieszczanie z poparciem biskupa przemienili początkową niechęć władz w poparcie. W marcu 1563 roku, gdy Teresa z Ávili przenosiła się do nowego klasztoru, otrzymała papieskie poparcie głównej zasady panującej w nowych placówkach: skrajnego ubóstwa i zrzeczenia się dóbr materialnych.
Zasady te zapisała w Konstytucji zreformowanego przez siebie zgromadzenia. Staje się osobą znaną szerzej dopiero w roku 1567, gdy generał zakonu karmelitów, Juan Bautista Rubeo, przybył do klasztoru św. Józefa i poznał Teresę oraz wprowadzone przez nią zmiany w życiu zakonu. Generał zakonu zaaprobował ustanowioną przez Teresę regułę zakonną i aby można ją było szerzyć w całym kraju, wydał zgodę na zakładanie przez nią kolejnych klasztorów.
Teresa otrzymała nawet pozwolenie na utworzenie dwóch klasztorów dla mężczyzn, którzy chcieli przyjąć zreformowaną przez nią konstytucję. Przekonała św. Jana od Krzyża i Antoniego od Jezusa, by pomogli jej w tym przedsięwzięciu. W listopadzie 1568 roku założyli oni pierwszy klasztor braci karmelitów bosych w Duruello.
Od tego pozwolenia rozpoczął się okres założycielski, który w ciągu mniej więcej 20 lat objął takie miejsca jak: Ávila, Medina del Campo, Malagón, Valladolid, Toledo, Pastrana, Salamanca, Alba de Tormes, Segovia, Beas de Segura, Sevilla, Caravaca de la Cruz, Villanueva de la Jara, Palencia, Soria, Grenada i Burgos.
Jak na rolę, jaką mogły pełnić kobiety w epoce Renesansu, był to niewątpliwy sukces, świadczący o wewnętrznej sile Teresy i życia zakonnego. Dzisiaj tych 17 klasztorów przybliża do osoby Teresy od Jezusa i do jej dzieła, do jej życia i nauczania. Każde z tych miejsc zaprasza do przejścia szlakiem św. Teresy i założonych przez nią klasztorów, co pozwoli poznać historię, postaci z tej epoki, a także bezcenne zabytki kultury i sztuki.
Św. Teresa wiedziała, że te miejsca staną się „fundamentem dla tych, którzy przyjdą po niej”. Osoba św. Teresy jest znana na całym świecie nie tylko ze względu na jej wpływ na historię kościoła katolickiego, ale także wkład, jaki wniosła do literatury hiszpańskiej w zakresie poezji mistycznej oraz na niezwykłą osobowość, którą fascynowała tych, co mieli okazję ją poznać.
Jako święta jest czczona przez trzy kościoły: katolicki, luterański i anglikański. Została beatyfikowana 24 kwietnia 1614 roku przez papieża Pawła V, a jej kanonizację ogłosił 12 marca 1622 roku papież Grzegorz XV. Kortezy Generalne w roku 1617 pośmiertnie ogłosiły ją patronką Hiszpanii, a Uniwersytet w Salamance przyznał jej tytuł „Doctor ecclesiae”.
W roku 1970, została uznana, wraz z Katarzyną ze Sieny, doktorem Kościoła przez papieża Pawła VI. Były pierwszymi kobietami, którym nadano ten tytuł. Jej książki, włączając jej autobiografię, „Księga Życia”, i przełomowe dzieło, „Twierdza wewnętrzna” (duchowy testament i skarb mistyki katolickiej), są integralną częścią literatury hiszpańskiego Renesansu.
Jak również chrześcijańskiego mistycyzmu i chrześcijańskiej medytacji, którą opisuje w swym ważnym dziele „Droga Doskonałości”, swoistym poradniku duchowym, napisanym pod kierunkiem swego spowiednika, Pedro Ibáñeza. Warto jeszcze wymienić takie pozycje, jak „Księga fundacji”, napisana w schyłkowym okresie życia, w którym dała opis fundacji nowych klasztorów karmelitańskich według pierwotnej reguły i towarzyszących im kontrowersji.
Dwoma mniejszymi dziełami są „Podniety miłości Bożej” i „Wołanie duszy do Boga”. Wspomnieć należy również jej korespondencję, składającą się z 342 zachowanych listów i 87 fragmentów innych zapisków. W Hiszpanii zachowało się najwięcej z rozproszonego po całym świecie dziedzictwa architektonicznego, literackiego i duchowego św. Teresy. Klasztory karmelickie i należące do nich muzea od wieków dają świadectwo jej dziełu i stanowią ważne miejsca pielgrzymkowe.
Rok 2015 ogłoszono w Hiszpanii Jubileuszowym Rokiem Terezjańskim. Decyzję Papieża Franciszka podano na zakończenie kongresu „Wiara i doświadczenie Boga”, który odbył się w Ávili. Rok Jubileuszowy z okazji 500-lecia urodzin św. Teresy od Jezusa rozpoczął się we wszystkich hiszpańskich diecezjach 15 października br. Jego bogaty program przewiduje szereg wystaw i kongresów poświęconych Teresie oraz jej duchowości, szczególnie w miejscowościach związanych z jej osobą.
Decyzja Papieża Franciszka, ogłoszona w katedrze w Ávili podczas mszy z okazji 400-lecia jej beatyfikacji, została przyjęta z wielkim zadowoleniem. Episkopat Hiszpanii ma też nadzieję, że na jubileusz przybędzie sam Papież, a władze państwowe spodziewają się licznych rzesz pielgrzymów i turystów, nie tylko z Europy, ale i z poza niej, w tym zwłaszcza z Ameryki Łacińskiej.
