Rekonstrukcje historyczne, twierdze, forty, pola bitew i inne miejsca zmagań zbrojnych budzą u nas duże zainteresowanie. Nie ma wątpliwości, że przypadająca w br. setna rocznica wybuchu Wielkiej Wojny – I Światowej skieruje szczególną uwagę na ten właśnie okres. Dobrym więc pomysłem było wydanie na progu tego roku jubileuszowego współfinansowanego przez Unię Europejską przewodnika turystycznego poświęconego Szlakowi Frontu Wschodniego I Wojny Światowej na terenie Małopolski. „… wiedzie (on) do miejsc – czytam na jego tylnej okładce – które w latach 1914-1915 były areną kluczowych zmagań na froncie wschodnim…” „Wędrówkę po szlaku rozpoczynamy w Krakowie. Do dziś rozmachem założenia zadziwiają potężne forty Twierdzy Kraków, która odegrała ważną role w bitwach stoczonych pod koniec 1914 r. na północ i południe od stolicy Małopolski. W Krakowie znajduje się Muzeum Lotnictwa Polskiego z zachowanymi autentycznymi samolotami bojowymi z lat I wojny światowej. Także z Krakowa wyruszyła słynna I Kompania Kadrowa Józefa Piłsudskiego – wędrując jej śladami można dotrzeć do miejsc, w których walczyły polskie oddziały strzeleckie a później Legiony Polskie…”.
W starannie wydanym i bogato ilustrowanym zdjęciami, ilustracjami, mapkami i planami przewodniku czytelnik znajduje kompendium wiedzy nie tylko na temat zmagań zbrojnych w tamtych latach, ale również o miejscowościach i wielu obiektach. Całość zawarta została w trzech rozdziałach merytorycznych oraz krótkim poświęconym informacjom praktycznym.
Ponadto w tekst włamano strony tematyczne: „Małopolska droga do niepodległości”, „Lotnictwo”, Wojna oczami żołnierzy” i „Cmentarze wojenne”. A także sporo krótkich informacji ciekawostkowych. M.in. „Haszek pod Telegrafem” – o trzymiesięcznym pobycie Jarosława Haszka w krakowskim areszcie. „Postęp niosący śmierć” – o nowych rodzajach broni.
„Strategiczny tunel” – kolejowy na trasie Kraków – Kielce. „Skąd pochodziła kasztanka Marszałka Piłsudskiego”. „Różnorodność kulturalna Małopolski”. „Cmentarze Dušana Jurkoviča” – Słowaka, projektanta wielu z nich. „Kościółek w Sękowej” – zabytek na liście UNESCO, podczas I wojny stajnia armii austro-węgierskiej. „ Cmentarze Ziemi Tarnowskiej”.„Kąśna Dolna – Dwór Ignacego Jana Paderewskiego”.
Na końcu przewodnika znajdują się indeksy: obiektów, miejscowości oraz punktów Informacji Turystycznej. Zaś w rozdziałach podstawowych mnóstwo informacji m.in. o Małopolsce w przededniu Wielkiej Wojny, autonomii galicyjskiej, mieszkańcach regionu, życiu politycznym i kulturalnym Galicji. O Wielkiej Wojnie wraz z kalendarium jej bitew i najważniejszych wydarzeń, dowódcach legionowych, szlakach frontu wschodniego w poszczególnych częściach Małopolski z opisami wielu miejsc oraz zabytków itp.
Znakomicie ułatwi to zainteresowanym poznawanie tego okresu i zachowanych z niego pamiątek. Wadę w tym przewodniku znalazłem tylko jedną. Nie wszystkie strony są numerowane, gdyż nie zdecydowano się na to w przypadku wspomnianych stron tematycznych oraz tych, na których aż do marginesów znajdują się mapki, zdjęcia bądź ilustracje.
MAŁOPOLSKA. SZLAK FRONTU WSCHODNIEGO I WOJNY ŚWIATOWEJ. Praca zbiorowa, wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Wydawnictwo Amistad, Kraków 2013, str. 84. ISBN 978-83-64155-00-0
