Ten region Chorwacji, położona między pasmem górskim Welebit i tamtejszym parkiem narodowym „Sjeverni Velebit” – wpisanym na Listę UNESCO Rezerwatem Biosfery żupania (powiat) licko-seńska (Ličko-senjska županija) oraz adriatycką wyspą Pag, należy ciągle do niezbyt znanych i popularnych w Polsce jako miejsce wyjazdów i wypoczynku. A na pewno zasługuje na to.
O czym mogli przekonać się przedstawiciele polskiej branży turystycznej oraz prasy, w tym zaproszonego naszego portalu, na prezentację tamtejszych atrakcji zorganizowaną w Warszawie przez przedstawicielstwo w Polsce Chorwackiej Wspólnoty Turystycznej i stowarzyszenie Turistička zajednica Ličko-senjske županije w powiatowym mieście Gospić. Grupą chorwackich gości kierował dyrektor tego stowarzyszenia Ivan Radošević. A uczestników z oby krajów powitała dyr. ChWT w Warszawie Małgorzata Kowalska. Zanim napiszę o zaprezentowanych nam tamtejszych atrakcjach, wspomnę o najważniejszych faktach dotyczących tego regionu Chorwacji.
Broszura w języku polskim
Znakomicie ułatwia to przywieziona przez gości, bogato ilustrowana broszura w języku polskim: „Region Lika – Senj. 10+1 POWÓD aby zjechać z autostrady i zwiedzić region”. Bo przecina go autostrada ze stołecznego Zagrzebia do Zadaru i dalej na południe. Żupania położona w samym środku kraju, rozciąga się od granicy z Bośnią na linii wschód-zachód oraz mniej więcej na południe od wyspy Krk i na północ od Zadaru. Nieraz przejeżdżamy przez tę część Chorwacji, nieświadomi skarbów, jakie skrywa. Jest to największy pod względem powierzchni powiat w tym kraju, równocześnie z najmniejszą – w roku 2022 tylko 42.469 – liczbą mieszkańców.
A jego centrum administracyjne stanowi nieco ponad 11-tysięczne miasto Gospić. Drugim pod względem liczby ludności – niespełna 6 tysięcy – jest nadadriatycki Senj, najstarsze nadmorskie miasto Chorwacji założone ponad 3 tys. lat temu. Słynne zwłaszcza z wybudowanej w XVI w. i dominującej nam nim twierdzy Nehaj. Region Lika-Senj, zapewniali nas jego reprezentanci, to idealne miejsce dla miłośników przyrody i aktywnego wypoczynku. Znajduje się tam Park Narodowy Jezior Plitwickich – największy i najstarszy park narodowy w Chorwacji położony między łańcuchami górskimi Mala Kapela i Lička Plješivica.
Park Narodowy Jezior Plitwickich
Założony został w 1949 roku, a w 1979 wpisano go na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W 1997 r. obszar parku został poszerzony do dzisiejszej powierzchni 300 km². Są tam również dwa inne parki narodowe, a także czyste rzeki idealne do wędkowania. To region górzysty i zalesiony, który oferuje doskonałe warunki na wycieczki piesze i rowerowe. Główną atrakcją tego parku są jeziora – 16 nazwanych i kilka mniejszych, bezimiennych. Prezentowane na ekranie ich widoki, a także wodospady, robiły wrażenie. Dla turystów przygotowano 10 programów, które ułatwiają zwiedzanie i pomagają odnaleźć drogę wśród labiryntu szlaków i drewnianych podestów, łączących najciekawsze miejsca.
Turkusowe jeziora, wodne kaskady, strumienie i wodospady współgrają tam fantastycznie z dziką i bujną roślinnością oraz niecodziennymi formacjami skalnymi (dolomit i wapień). Jeziora dzielą się na dwa obszary – górny i dolny, pomiędzy którymi można przemieszczać się pociągiem panoramicznym. Z kolei na jeziorze Kozjak kursuje łódź z napędem elektrycznym. Przejazdy tymi środkami transportu są wliczone w cenę biletu do parku. Szlakami na terenie parku można wejść na szczyty Oštri Medvjeđak (889 m), Tupi Medvjeđak (868 m) i Turčić (801 m). Dolne jeziora wdzierają się w głęboki kanion o stromych wapiennych ścianach, w którym warto zajrzeć do jaskini Šupljara.
Góry, wodospady i jaskinie
W pobliżu znajduje się również imponujący wodospad Sastavci. Obok szlaków trekkingowych, w PNJP jest także kilka bardzo interesujących szlaków rowerowych. Ponadto, do zwiedzenia czego zachęcani są turyści, obiekty tradycyjnego tamtejszego rzemiosła. Napędzane siła wody młyn i tartak. Nie brak, oczywiście, dobrej infrastruktury turystycznej. W pobliży jezior 3 hotele 2-3*, a na skraju parku kolejne trzy, kemping i autokemping. No i 4 restauracje, w tym jedna regionalna oraz 5 mniejszych obiektów gastronomicznych typu bistro.
Bardzo ciekawie wypadł w prezentacji także górski region Welebit i tamtejszy Park Narodowy „Sjeverni Velebit” oraz park przyrody „Velebit”. Inną atrakcją jest znajdujący się tam tajemniczy, bajeczny świat podziemny – rezultat specyficznej budowy geologicznej i zjawisk krasowych. Najciekawsze formy skalne można ogladać w dwóch jaskiniach znajdujących się w paśmie górskim Welebit. Nieopodal Perušića znajduje się jedyny w Chorwacji Park Jaskiń Grabovača. Spośród wszystkich tamtejszych jaskiń, najbardziej znaną i atrakcyjną od wieków jest Samograd.
Słynny ale chłodny Samograd
Jej wnętrze zapiera dech w piersiach wspaniałymi sklepieniami, mostami, jaskiniowymi ozdobami i balkonami. Wejście znajduje się na wysokości 675 m n.p.m., na wschodnim stoku wzgórza Grabovača, na dnie 17-metrowego leja krasowego powstałego w wyniku zawalenia się stropu kanału jaskiniowego. Długość jaskini wynosi 345,8 metra, a składa się ona z czterech dużych sal, które przypominają katedrę, podczas gdy schody ręcznie rzeźbione ponad 150 lat temu ciągną się przez całą jaskinię. Jej zwiedzanie możliwe jest przez cały rok, ale temperatura wewnątrz wynosi tylko około 8°C, więc zalecane jest ciepłe ubranie i odpowiednie obuwie.
Jaskiń tam jest o wiele więcej, ale część z nich dostępnych tylko dla doświadczonych grotołazów. Ponadto są warte inne atrakcje warte zobaczenia. Zwłaszcza największa jodła w Europie (Car Jela – około 50 m wysokości) oraz kamienny most Kosinj z XVI w. na rzece Lika. Welebit, największe pasmo górskie w Chorwacji, liczy 145 km długości oraz 30 km szerokości i jest niesłychanie różnorodne. Dna dolin porasta gęsta śródziemnomorska roślinność, szczyty są za to w większości łyse, kamieniste i surowe. Żyje tam wiele gatunków zwierząt, niespotykanych gdzie indziej roślin i grzybów.
Gospić, Senj, rzeka Gacka, zatoka Zavratnica i Nikola Tesla
Jest w tych górach ponad 20 schronisk i schronów dla turystów, które ułatwią planowanie dłuższych i krótszych wycieczek. A propozycje ich programów są bogate. Jedną z najciekawszych opcji jest wędrówka wytyczonym w latach 1930-1933 szlakiem Premužić Trail, który łączy szczyty północnej i centralnej części pasma. Liczy on 57 km i zapewnia piękne widoki. Raz do roku turystów z całej Europy, pasjonatów trekkingu, hikingu i górołazów wszelkiej maści, przyciąga do Chorwacji ich święto – Croatian Walking Festival. Odbywa się on w miejscowościach Gospić i Otočac. W br. 6 i 7 września.
W prezentacji multimedialnej znalazły się również wspomniane miasto Gospić i tamtejsze Centrum memorialne Nikoli Tesli (1856-1943), wielkiego wynalazcy serbsko – amerykańskiego, który urodził się w chorwackiej wsi Smiljan, a dorastał i kształcił właśnie w Gospicu. Ponadto m.in. Senj, Dolina rzeki Gacka, Zavratnica – najpiękniejsza zatoka północnego Adriatyku, miasto Novalija na adriatyckiej wyspie Pag, której północna część należy też do tej Żupanii. Jednym z najciekawszych miejsc prezentacji były Ljunski maslinici, czyli bardzo stary gaj oliwny. Nie zabrakło również propozycji atrakcji dla miłośników mocnych wrażeń.
Mocne wrażenia na rzekach i… przy stole
Spływów na pontonach rwącymi i wzburzonymi rzekami, lub canyoningu – ciągle jeszcze mało popularnej dyscypliny, polegającej na przemierzaniu głębokich kanionów. To świetny sposób obcowania z dziką przyrodę i sprawdzian własnych możliwości. Podczas takich wypraw trzeba wędrować, brodzić, pływać, skakać i ślizgać się wodospadami, a czasem także pokonywać zjazdy na linie i tyrolki. Oczywiście Chorwacja, to również plaże i relaks nad Adriatykiem. A i takich możliwości w tym regionie nie brakuje. Zarówno na wybrzeżu kontynentalnym, jak i wyspie Pag, której poszarpana linia brzegowa kryje w sobie niesamowite piękno: skalne klify, głębokie zatoki itp.
Inną z tamtejszych atrakcji jest regionalna kuchnia i znakomite wina. Nad wybrzeżem Adriatyku trzeba spróbować świeżych ryb i owoców morza, przyprawianych doskonałą solą, oliwą z oliwek, rozmarynem i szałwią. Na wyspie Pag słynnej jagnięciny, suszonego na wietrze prosciutto i lokalnego sera. Z kolei w głębi lądu smaki i aromaty zapewniają produkty i specjały takie jak: świeże mleko, ser skripavac, jagnięcina pieczona lub grillowana na rożnie, zapiekane ziemniaki, kapusta, kukurydza, mąka, śliwki i grzyby. Nad rzeką Gacka podniebienia ucieszy delikatny pstrąg przyrządzany według dawnej receptury. W wielu miejscach w głębi kraju można spróbować potraw pochodzących z chłopskiej tradycji.
Uczta z pokrzyw, jagnięcia i sosnowych igieł
Chorwaccy goście nie ograniczyli się do opowiadania o tym jadle, ale przywieźli ze sobą znakomitego kucharza, któremu hotel Presidential, wcześniej Marriott, pozwolił przygotować ucztę z licko-seńskich smakołyków. Podanych z winami i całym ceremoniałem przez personel hotelowej restauracji. W wydrukowanym menu znalazły się: Przystawka: gulasz z pokrzywy z tarniną, smażone ciasto wypełnione wędzonym pstrągiem i okoniem. Przekąska: krem z fasoli, korab, solone mięso z jelenia, proszek z młodych liści bukowych. Danie główne: Jagnięcina, dodam, że w dwu postaciach, koper morski i ziemniaki. A na deser lody na bazie zsiadłego mleka z octem śliwkowym i galaretką z igieł sosnowych.
Nie muszę chyba dodawać, że dania te, uzupełnione o tamtejsze znakomite wina, od powitalnego typu szampan, poprzez białe do dwu różnych czerwonych, smakowało znakomicie. W trakcie tej uczty odbyła się „loteria wizytówkowa”, w której do szczęśliwców trafiły dwie butelki wina oraz vouchery na pobyty w tamtym regionie Chorwacji. Była to więc kolejna udana, tym razem nie wyłącznie prasowa, ale przede wszystkim branżowa, prezentacja turystycznych atrakcji tego tak popularnego w Polsce kraju i kierunku wyjazdów urlopowych, zorganizowana przez przedstawicielstwo ChWT w Warszawie i jej partnerów znad Adriatyku.
Zdjęcia autora
