LITWA: LISZKÓW – W ZAKOLU NIEMNA


Nazwa Liszków (Liškiava) wspomniana jest w nie wymienionych źródłach pisanych w roku 1044. Podobno w XI w. stał w tym miejscy gród – Nowogródek, ale nie ten mickiewiczowski na Białorusi – siedziba pierwszego i jedynego króla Litwy, Mendoga (? – 1263), który w nim miał być rzekomo koronowany. Litwini sądzą, że Liszków założył książę Erdwił (Erdvilas).
Budowę murowanego zamku przypisuje się księciu Witoldowi (Vytautas Didžoji, 1352-1430), ale wiadomo, że nie została ona dokończona, gdyż po zwycięstwie grunwaldzkim i likwidacji zagrożenia ze strony krzyżaków nie było to potrzebne. Do naszych czasów dotrwało przyziemie jednej baszty, a także fundamenty najstarszego kamiennego kościoła.

Dopiero po wojnach napoleońskich Liszków znalazł się w zaborze rosyjskim. Zachowując jednak przeznaczenie nadane mu przez Prusaków: więzienia dla księży – demerytów, tj. skazanych przez sądy kościelne na odosobnienie i pokutę za wykroczenia przeciwko powołaniu kapłańskiemu. I to z całego Królestwa Polskiego.

Ten kompleks architektoniczny, do którego należy również dwukondygnacyjny spichlerz z początku XVIII w., dzwonnica oraz stojąca na placu przed kościołem kaplica słupowa św. Agaty (Šv. Agatos koplystupis) z drewnianą, ludową rzeźbą tej świętej na szczycie pod metalową kopułą. Gdy patrzę na kościół Trójcy Świętej, jej widok wydaje mi się dziwnie znajomy.

Bardzo cenne są też freski z przełomu XVIII i XIX w., a także obrazy, 14 stacji Drogi Krzyżowej oraz konfesjonały, ławki itp. Spośród tutejszych obrazów szczególnie czczony przez wiernych jest XVIII – wieczny wizerunek Budzisławskiej Matki Bożej z Dzieciątkiem uważany za „cudowny, łaskami słynący”. Równie cenny jest obraz św. Marii Magdaleny.

W reprezentacyjnych pomieszczeniach dawnego klasztoru zachowały się stare, zdobione piece kaflowe z XVIII w. Uwagę zwracają też sklepienia krzyżowe i kolebkowe z lunetami. Podobne są również w dawnym spichlerzu. Z wysokiej, 30-metrowej nadniemeńskiej skarpy w piękny, słoneczny dzień gdy tu jestem, roztaczają się urzekające widoki na dolinę historycznej rzeki trzech narodów:
Niemna – Niomana – Nemunas’a. A także na pobliski Dzukijski Park Narodowy i jeziora. Na turystów czekają w okolicach i inne atrakcje. M.in. rezerwat ichtiologiczny, a w odległości kilku kilometrów słynny skansen komunizmu – Grūto parkas, o którym już niedawno pisałem osobno. A przede wszystkim Druskienniki.
Zdjęcia autora