Kryształowe, z piernika, drewniane czy ze słomy… Na zwiedzanie oryginalnych szopek betlejemskich zapraszają Czechy. Tamtejsze szopki betlejemskie są znane na całym świecie. Tradycje ich wykonywania sięgają XVI wieku i są nadal żywe. Największa na świecie ruchoma szopka ludowa Krýzovy jesličky, monumentalne dzieło mistrza pończoszniczego Tomasza Krýzy (1838-1918), wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa, znajduje się w mieście Jindřichův Hradec (137 km na południe od Pragi). Szopka, składająca się z prawie 1400 figurek, była tworzona przez ponad 60 lat! Miasto Jindřichův Hradec i cały region południowych Czech szczyci się bogatą tradycją wykonywania szopek betlejemskich.
Pierwsze pisemne wzmianki o nich pochodzą już z roku 1579. Produkcją zajmowali się głównie miejscowi rzemieślnicy. Najczęściej szopki wykonywano z drewna, papieru i wosku. Tradycje ręcznego wyrobu szopek w tym regionie udało się utrzymać do dziś. Piękne eksponaty prezentuje wystawa „Południowoczeskie szopki”, którą można oglądać w Muzeum Ziemi Jindřichohradeckiej.
W tym samym budynku, w seminarium jezuitów, znajduje się szopka Krýzy. Raz na pięć lat w kościele Jana Chrzciciela i przyległym klasztorze minorytów odbywa się międzynarodowa wystawa konkursowa „O nożyk Tomasza Krýzy”. Prace rzeźbiarzy są następnie prezentowane w tamtejszym muzeum. (www.mjh.cz)
W Muzeum Szopek w Třebechovicach pod Orebem (39 km od Kudowy Zdroju) znajduje się ponad 400 eksponatów wykonanych z najróżniejszych materiałów, pochodzących ze wszystkich regionów Czech. Najcenniejszym z nich jest tak zwana Szopka Probošta, unikatowa ruchoma szopka wykonana przez rzeźbiarzy ludowych Josefa Probošta, Josefa Kapuciána i autora mechanizmu Josefa Frimla.
Jest to jedyna szopka w Czechach uznana za narodowy zabytek kultury. Dzieło, łącznie z mechanizmem, zostało wykonane z drewna ponad sto lat temu. Na powierzchni 7 x 3 x 2 metry znajduje się ponad 2000 drewnianych elementów. (www.trebechovice.cz, www.betlem.cz).
Ekspozycję szklanych szopek zobaczyć można w Muzeum Mostu Karola w Pradze. Tradycyjnie nie zabraknie w nim także słomianej szopki z postaciami Świętej Rodziny i zwierząt nadnaturalnej wielkości. Tę unikatową szopkę, wpisaną do Księgi Rekordów Guinnesa, specjalnie dla Muzeum Mostu Karola wykonał polski artysta Andrzej Wrzecionek.
Szopka każdego roku wzbogacana jest o nowe postacie świadków narodzin Pana. W tym roku wystawiana jest już po raz siódmy. Wystawa trwa zwykle do początku lutego. (www.muzeumkarlovamostu.cz)
Warto odwiedzić także Muzeum Szopek w Karlsztejnie (41 km od Pragi). Znajdują się w nim zabytkowe drewniane szopki, a także z wosku, cukru czy chleba. Ciekawostką jest największa w Czechach szopka kukiełkowa, Karlsztejnska Szopka Królewska. Na powierzchni 80 m² umieszczona jest makieta zamku Karlsztejn i okolicy oraz półmetrowe kukiełki w historycznych strojach.
Od początku adwentu aż do Trzech Króli muzeum zaprasza na wystawę szopek z piernika, apetycznie pachnących świeżo upieczonym ciastem. (www.muzeumbetlemu.cz) Do października 2016 roku w pałacu w Pardubicach (73 km od Kudowy Zdroju) prezentowana jest niezwykła kryształowa szopka. Monumentalną płaskorzeźbę stworzył w latach 2004-2006 znany artysta szkła Jaromír Rybák. Szopka waży trzy i pół tony, jej wysokość wynosi 245 cm, szerokość 180 cm. Jest wykonana z brązu i kryształu brazylijskiego. (www.vcm.cz).
Zdjęcia: CzechTourism, Muzeum Czech Wschodnich w Pardubicach, Archiwum Muzeum Jidrichhradska