Portugalska wyspa Madera na Atlantyku, położona kilkaset km od kontynentu afrykańskiego na wysokości marokańskiej stolicy – Rabatu, coraz chętniej odwiedzana jest także przez polskich turystów.
Część wydanych w języku polskim przewodników po Portugalii niestety w ogóle pomija ją, podobnie jak położony jeszcze dalej na zachód od macierzy Archipelag Wysp Azorskich.
Z tym większym zadowoleniem należy powitać wydanie przez wydawnictwo Hachette Polska w serii Przewodniki Wiedzy i Życia – TOP 10, tomiku poświęconego wyłącznie Maderze.
Jest ona bowiem bardzo atrakcyjna turystycznie.
„Madera to wyspa zadziwiających sprzeczności – pisze autor na wstępie prezentacji najważniejszych na niej miejsc. Niewielka odległość dzieli wielkomiejską stolicę Funchal od prastarych lasów, porastających urwiska i wąwozy w głębi wyspy. Urodzajne, pełne kwiatów ogrody ostro kontrastują z wyschniętymi wulkanicznymi szczytami. Z jednej strony słychać łagodny szmer kanałów, prowadzących wodę do najgłębszych dolin Madery, z drugiej – huk fal szturmujących skaliste brzegi. Wyspa bywa nazywana miejscem, gdzie spotykają się wszystkie kontynenty. Rzeczywiście, ma coś z każdego z nich – nawet śnieg”.
Podobnie jak inne przewodniki tej serii zawiera w ogromnym skrócie tylko to, co zdaniem autora jest na wyspie najciekawsze i najważniejsze. Zawsze jako tytułowe TOP 10. W rozdziale I – „10 naj… na Maderze” jest to 10 zabytków, obiektów i miejsc. Głównie w stolicy tej 100–tysięcznej wyspy, mieście Funchal. Ale również ogrodów czy wnętrza wyspy oraz jednego z jej najwyższych szczytów górskich.
I w każdym z nich kolejne 10. Tak np. w katedrze ( Sé ) są to konkretne portale, przedsionek i baptysterium, nawy, stropy, prezbiterium, ołtarz itp. W Muzeum Sztuki Sakralnej – najcenniejsze, lub z różnych względów najciekawsze eksponaty. W rozdziale tym znajdują się również „w pigułce” informacje na temat historii wyspy, znanej już, dodam, w czasach antycznych.
Jej – oczywiście też po 10 – muzeów, kościołów, budowli zabytkowych, ogrodów, plaż, obiektów sportowych lub wypoczynkowych, atrakcji dla dzieci, świąt i festiwali, ciekawych sklepów – obok nich „10” winiarskich oraz polecanych restauracji.
Rozdział II – „Wędrówki po Maderze” proponuje poznawanie po 10 zabytków, budowli i miejsc w Funchal, Środkowej, Zachodniej i Wschodniej częściach wyspy oraz na wyspie Porto Santo. Leżące obok niej małe, praktycznie bezludne wysepki de Cima, de Ferro i de Baixo autor pominął.
Rozdział III „Wskazówki dla turystów” zawiera informacje praktyczne, rady gdzie się zatrzymać oraz indeks i króciutki słowniczek polsko – portugalski z najbardziej przydatnymi słowami. W tekście znajduje się wiele kolorowych zdjęć i planów, a także włamane informacje monotematyczne na kolorowym tle.
M.in. „Madera: Światowe Dziedzictwo UNESCO. 10 dzikich roślin, które można zobaczyć na wyspie”, „Monte Palace. 10 posiadłości”, „10 sławnych przybyszów” – wśród nich Marszałek Józef Piłsudski oraz Władysław III Warneńczyk, król Polski i Węgier. Który wg legendy i niektórych przekazów nie zginął w bitwie pod Warną w 1444 r. lecz dotarł na Maderę i osiadł na niej jako – dodam od siebie, bo na ten temat nie ma już w przewodniku ani słowa – Henrique Allemão i tam zmarł oraz został pochowany.
Szkoda, że polscy redaktorzy tego przewodnika ( bo angielski autor mógł o tym nie wiedzieć ) pominęli w nim informację, że w Museo da Quinta das Cruzes w Funchal, którego 10 największych atrakcji też zostało opisanych, znajduje się granitowa płyta grobowa znaleziona pod kościołem św. Magdaleny w tym mieście, przypisywana właśnie Warneńczykowi.
Wspomniane wstawki na barwnym tle informują również m.in. o 10 najciekawszych eksponatach w muzeach wyspy; 10 świętych i błogosławionych, wśród których znajduje się ostatni cesarz Austro – Węgier Karol I Habsburg beatyfikowany w 2004 r. przez Jana Pawła II; 10 najbardziej okazałych budowli Funchal, których listę otwiera Salon Toyoty a zamyka futurystyczny budynek stacji kolejki linowej; 10 najważniejszych roślin – i podobny zwierząt – Madery, po 10 najlepszych basenów, wskazówek dla rodzin, najważniejszych świątecznych tradycji, najważniejszych pamiątek z wyspy, jej dań i pojęć związanych z Maderą.
Natomiast w rozdziale III są informacje na temat dojazdu i podróżowania po wyspie, zdrowia i bezpieczeństwa, banków i łączności, turystyki hobbystycznej, pieszej, noclegów, zakupów itd. Poręczny, kieszonkowy format tego przewodnika oraz znajdujące się na jego wewnętrznych okładkach mapa wyspy i plan Funchal, dodatkowo zwiększają jego przydatność w podróży.
MADERA TOP 10 – Przewodnik Wiedzy i Życia. Autor: Christopher Catling. Tłumaczenie: Joanna Wasilewska. Wydawnictwo Hachette Polska, wyd. I, Warszawa 2011, str. 128.
