W Warszawie podczas konferencji prasowej w dniu 8 października br. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Polska Organizacja Turystyczna zaprezentowały nowy projekt promocji naszych miast i regionów: „Polska Stolica Kultury (PSK) 2026–2028” oraz podpisały związane z tym dokumenty.
Program ten ogłoszono go 25 września 2024 roku wzorując się na doświadczeniach konkursu o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029, który przypadł Lublinowi. Dodam, że podobną formę promocji stosują już niektóre inne kraje. Np. u naszego północnego sąsiada – Litwy narodową stolicą kultury 2025 jest znane i popularne uzdrowisko Druskienniki nad Niemnem, które stało się zarazem centrum obchodów w br. 150 rocznicy urodzin kompozytora i malarza Mikalojausa Konstantinasa Čiurlionisa (1875-1911) blisko związanego z Polską, w której przez dłuższy czas mieszkał i zmarł w Markach pod Warszawą.
W Polsce w okresie przygotowawczym do rozpoczęcia tego projektu stwierdzono, że jakość i wartość projektów przygotowanych przez miasta-finalistów zasługują na szczególne docenienie. Najciekawsze i najwyżej ocenione przez europejskich ekspertów propozycje polskich finalistów konkursu
o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury stały się kanwą dla idei programu PSK.
W najbliższych trzech latach będą nimi:
• Bielsko-Biała – Polska Stolica Kultury 2026
• Katowice GZM – Polska Stolica Kultury 2027
• Kołobrzeg – Polska Stolica Kultury 2028
W prezentacji oraz uroczystym podpisaniu przez prezydentów tych miast z Ministrą Kultury i Dziedzictwa Narodowego dokumentów dotyczących tej nowej inicjatywy uczestniczyli:
– Marta Cienkowska – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
– Małgorzata Wilk – Grzywna – Wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej
– Jarosław Klimaszewski – Prezydent Bielska-Białej,
– Marcin Krupa – Prezydent Katowic,
– Anna Mieczkowska – Prezydent Kołobrzegu.
Konferencję prowadził Jakub Porada.
Głównym celem projektu Polskie Stolice Kultury (PSK) 2026–2028 jest wzmocnienie roli kultury w strategiach rozwoju społeczno-gospodarczego miast i budowanie marki Bielska-Białej, Katowic i Kołobrzegu poprzez programy artystyczne oparte na lokalnym potencjale twórczym, wspierające dobrostan mieszkańców i integrację społeczności lokalnych. O niektórych związanych z tym pomysłach i planach opowiedzieli, występując na tle pełnoekranowych zdjęć tych miast oraz dziękując za wyróżnienie, ich włodarze. Zaś mocny, dźwiękowym akcentem tej inauguracji stał się dźwięk kilkumetrowej trombity, z którą przyjechali przedstawiciele Bielska-Białej.
Polska Stolica Kultury to zarówno tytuł, jak i ruch społeczny, który zmienia sposób myślenia o kulturze i roli miast w jej kształtowaniu. Chcemy, aby Polska Stolica Kultury była symbolem jakości i autentyczności w kulturze, do którego inne miasta aspirują. Chcemy, aby zostawiała trwały ślad w miastach – nie tylko w formie wydarzeń, ale także długofalowych inicjatyw społecznych, kulturowych i ekonomicznych, aby tworzyła platformę wymiany doświadczeń, inspirując miasta do dzielenia się wiedzą, modelami działania i strategiami kulturowymi, a także była projektem długofalowym, budującym trwałe fundamenty dla przyszłych pokoleń – mówiła Marta Cienkowska, Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego.
Jako pierwsze tytuł i realizację roli i obowiązków Polskiej Stolicy Kultury 2026 obejmie 1 stycznia Bielsko-Biała. Następnie, w 2027 roku, przekaże je Katowicom, a te w 2028 – Kołobrzegowi. Każde z tych miast będzie miało niepowtarzalną okazję, aby zaprezentować swoją tożsamość, potencjał twórczy oraz bogactwo kultury zakorzenione w lokalnej wspólnocie, a także inne ich walory, które, jak się oczekuje, przyciągną do nich dodatkowych turystów.
Programy Polskich Stolic Kultury 2026-2028 obejmą działania artystyczne odnoszące się do unikatowych cech miast i regionów, eksponować będą kulturowe, społeczne
i przyrodnicze atuty każdego miasta. Odniosą się także do takich wyzwań współczesności, jak zmiany klimatyczne, badając jednocześnie, w jaki sposób cele zrównoważonego rozwoju są integrowane z życiem artystycznym miasta.
PSK to nie tylko tytuł, ale ruch, który buduje kulturę otwartą, inkluzywną i zakorzenioną
w lokalności. Ma stać się symbolem jakości i autentyczności w kulturze oraz inspiracją dla innych miast. Inicjatywa ta ma w założeniu integrować mieszkańców, wzmacniać ich dumę z miejsca zamieszkania, lokalną tożsamość oraz podnosić rangę kultury jako czynnika rozwoju społecznego i gospodarczego. PSK ma inspirować, łączyć i edukować, podkreślając lokalne wartości i umożliwiając ich współtworzenie przez mieszkańców i artystów. Dąży także do utrwalenia partnerstw międzynarodowych, promowania innowacji w sektorze kultury i tworzenia platformy wymiany wiedzy.
Dr Joanna Orlik, zastępczyni dyrektora Narodowego Centrum Kultury i koordynatorka projektu powiedziała w imieniu tej instytucji: „PSK to także ważny krok w stronę tworzenia miejskich polityk kulturalnych opartych na danych i jednocześnie zakorzenionych w doświadczeniu wspólnoty lokalnej. To praktyka uczenia się od siebie nawzajem, wymiany wiedzy i współpracy, która sprawia, że kultura staje się rzeczywistym czynnikiem rozwoju społecznego i obywatelskiego.”
Projekt „Polskie Stolice Kultury 2026–2028” jest jednym z 58 priorytetów polityki rządu, które zostały przyjęte na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 9 września br.
Więcej informacji: www.polskastolicakultury.pl
Zdjęcia autora.
