Od 20 do 30 listopada br. w Warszawie odbędzie się 8. Festiwal Filmów Rosyjskich „Sputnik nad Polską”. Miejscem pokazów filmowych w jego ramach tradycyjnie Kinoteka w Pałacu Kultury i Nauki oraz kino Iluzjon na Mokotowie. 8. „Sputnik nad Polską” poświęcony będzie rosyjskiej fantastyce. Z informacji organizatorów wynika, że zapowiada się on bardzo ciekawie i powinien zainteresować szerokie grono kinomanów. Przybliżona zostanie im m.in. postać radzieckiego prekursora science-fiction Pawła Kłuszancewa, którego twórczością inspirowali się George Lucas oraz Stanley Kubrick. Zaprezentowane zostaną ekranizacje popularnych powieści Braci Strugackich oraz Władimira Sorokina. W programie znajdzie się m.in. film Aleksieja Fiedorczenki „Pierwsi na księżycu”, opowiadający o lądowaniu radzieckich kosmonautów na Księżycu, utrzymany w stylistyce pseudo dokumentalnej.
Pokazana zostanie też adaptacja powieści Stanisława Lema w reżyserii Andrieja Tarkowskiego – „Solaris”, z której nasz znakomity pisarz nie był jednak zadowolony. Film ten uważany jest jednak za jeden z najlepszych w kategorii science fiction w historii kinematografii światowej, a w 1972 stał się filmowym wydarzeniem roku, zdobywając Grand Prix Festiwalu w Cannes.
Widzowie będą mogli obejrzeć również „Stalkera” – luźną filmową adaptację powieści Braci Strugackich „Piknik u skraju drogi”, ostatnie dzieło Tarkowskiego nakręcone w ZSRR. Wielowarstwowość tego obrazu sprawia, że jest on zarówno klasyką gatunku filmu fantastycznego, jak i głębszą, krytyczną refleksją nad funkcjonowaniem jednostki w systemie totalitarnym.
Ważnym punktem Festiwalu stanie się również reżyserska i aktorska Retrospektywa filmów Fiodora Bondarczuka. Najgłośniejsze rosyjskie produkcje fabularne znajdą się w festiwalowym „Kalejdoskopie”. „The best of Sputnik” zgromadzi kultowe pozycje poprzednich edycji Festiwalu, a bajkowe atrakcje dla najmłodszych widzów tradycyjnie zaproponuje „Mały Sputnik”.
8. „Sputnik nad Polską” zaprezentuje kilkanaście najlepszych produkcji rosyjskich z ostatniego roku w sekcji konkursowej. Filmy te wraz z tytułami z „Kalejdoskopu Nowego Kina” zostaną również poddane ocenie widzów w głosowaniu publiczności. Jury Festiwalu przyzna statuetkę Grand Prix Sputnika najlepszemu tytułowi konkursowemu.
O nagrodę tę ubiegać się będzie m.in. zwycięzca tegorocznego Kinotawra, obraz bez słów Aleksandra Kotta – „Próba”. Warstwa wizualna jest w nim tak wyrazista, że staje się niemal namacalna. Reżyser powoli snuje swoją opowieść posługując się językiem absolutnego, czystego kina. Każda klatka jest literą, każdy kadr słowem, razem tworzą piękną historię o życiu, miłości i nieuchronności śmierci.
W konkursie znajdzie się również nowy obraz Jurija Bykowa – „Dureń”. Jest to film-manifest, którego nakręcenie wymagało nie tylko umiejętności i talentu, ale i odwagi. Jego bohaterem jest zwykły hydraulik, który ratując mieszkańców grożącego zawaleniem budynku, staje do walki z systemem. Ocenie widzów poddany zostanie także pełnometrażowy debiut Iwana I. Twierdowskiego „Klasa specjalna”.
Autor błyskotliwej krótkometrażówki „Pieski haj”, prezentowanej w zeszłym roku na Sputniku, tym razem podjął tematykę o najwyższym stopniu trudności – funkcjonowania niepełnosprawnych dzieci w warunkach szkolnych. Inny z filmów konkursowych, „Kombinat Nadzieja” Natalii Mieszczaninowej w sposób realistyczny, niemal dosadny, opowiada o młodych mieszkańcach Norylska – zamkniętego przemysłowego miasteczka na północy Rosji. Dynamiczna kamera, nie cenzurowane dialogi i autentyczna sceneria sprawiają, że obraz ten do złudzenia przypomina dokumentalny.
Kolejny obraz konkursowy, „Jeszcze jeden rok”, to dzieło Oksany Byczkowej – reżyserki „Piter FM” i „Plus jeden”. Scenarzystkami są Lubow Mulmenko oraz autorka „Kombinatu Nadzieja” Natalia Mieszczaninowa. Efektem współpracy tak różnych w swojej stylistyce twórczyń stał się lekki, optymistyczny film ukazujący delikatny temat relacji międzyludzkich w rzeczywistości wielkiego miasta.
Debiutem tegorocznej sekcji konkursowej będzie też obraz Niginy Sajfułłajewej „Jak mam na imię”. Film stworzony przez kobiety i o kobietach sprawnie przedstawia ich portrety na tle burzliwych relacji międzyludzkich. Znana widzom z „Rusałki” i „Marsa” Anna Melikian w tym roku zaproponuje swój nowy film „Gwiazda”, który z niezwykłą lekkością łączy tragizm z subtelnym humorem na przykładzie zderzających się i dziwacznie przeplatających losów trojga ludzi. „Gwiazda” opowiada o niezgłębionej istocie miłości i przeznaczenia, a także o efemeryczności naszego istnienia.
O Grand Prix 8. Sputnika walczyć będzie także zwycięzca nagrody publiczności na Moskiewskim Międzynarodowym Festiwalu Filmowym, dramat Władimira Tumajewa „Biały mech”. Akcja tego filmu rozgrywa się na Dalekiej Północy – w tundrze, w której królują zasady surowej przyrody. Jest to film o miłości, wierności i cierpieniu na tle wydarzeń trzymających widza w ciągłym napięciu.
Autor „Opowieści” Michaił Segał powróci na Sputnik przedstawiając swój nowy, pełnometrażowy „Film o Aleksiejewie” – wymyśloną biografię pieśniarza i łamacza damskich serc, który u schyłku życia dostaje szansę przeżyć je jeszcze raz. Barwnym tłem, a zarazem pełnoprawnym bohaterem filmu, staje się epoka lat 60. w Rosji. Przez film ten przewijają się takie kultowe postacie, jak Tarkowski, Wysocki i Gagarin jako symbole minionej epoki, zostawiając ślad w życiu głównego bohatera, w rolę którego wcielił się znakomity Aleksandr Zbrujew. Liryczny i pełny humoru „Film o Aleksiejewie” nie tylko wzbudza sentyment i zaskakuje niebanalnym zakończeniem, ale i próbuje odpowiedzieć na pytanie czym jest prawdziwa miłość.
Tegoroczny Sputnik będzie obfitował również w różnorodne wydarzenia towarzyszące. Dopełnieniem pokazów filmów będą prelekcje na temat twórczości Pawła Kłuszancewa. Ten znany radziecki reżyser był pionierem efektów specjalnych, a tajnikami jego techniki interesował się sam Stanley Kubrick. Przewodnikiem po świecie Kłuszancewa będzie Kamil Śmiałkowski – dziennikarz, badacz popkultury, redaktor naczelny serwisu hatak.pl.
W świat fantazyjnych wizji przeniesie widzów wystawa petersburskiego artysty Aleksieja Andriejewa „Odrębna rzeczywistość”. Znajdą się na niej obrazy stworzone w technice digital art, będące zapisem sennych widzeń i dziecięcych wspomnień autora. Wśród prezentowanych prac będą również ilustracje zainspirowane opowiadaniami Stanisława Lema. Muzyczny pazur pokaże elektropunkowy zespół Barto.
Wpadający w ucho beat i wyraźnie ironiczne zabarwienie tekstów zapewniło tej grupie szerokie grono fanów, którym nieobojętne jest to, o czym śpiewa wokalistka. W Warszawie Barto zagra swoje najlepsze utwory w sposób dosadny opisujące problemy rosyjskiej rzeczywistości. Program filmowy 8. Sputnika dopełnią spotkania z twórcami, koncerty, wystawy i profesjonalne warsztaty.
