Spała to niewielka miejscowość położona nad rzeką Pilicą pośród sosnowych lasów dawnej Puszczy Pilickiej słynącej ze wspaniałych monarszych polowań, która niedawno obchodziła pół wieku swojego istnienia. Niewielka wieś licząca ok. 450 mieszkańców ma ciekawą historię. Przez kilkadziesiąt lat Spała słynęła jako myśliwska rezydencja carów Rosji; wielokrotnie bywali tu na polowaniach Aleksander III oraz ostatni car Rosji Mikołaj II.
Podczas I wojny światowej miały tu miejsce ciężkie walki na froncie niemiecko-rosyjskim. Po odzyskaniu niepodległości maleńka Spała, stała się oficjalną rezydencją Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego i Prezydentów Rzeczpospolitej Polskiej Stanisława Wojciechowskiego i Ignacego Mościckiego.
W tej ciekawej książce znajdziemy opisy wydarzeń związanych z pobytem w Spale głowy państwa, masowych imprez takich jak tradycyjne Dożynki Prezydenckie czy zloty harcerskie, spotkania dyplomatyczne i sławne reprezentacyjne polowania z udziałem przedstawicieli polskich i zagranicznych elit. Wszystko to ilustrowane licznymi, unikalnymi fotografiami, często publikowanymi po raz pierwszy.
Rezydencją polskich prezydentów był dawny carski pałac myśliwski, który spłonął w nieznanych okolicznościach 18 stycznia 1945 r. Po II wojnie światowej Spała była centrum wypoczynku klasy robotniczej w domach FWP. W 1962 roku powstało tu Centrum Przygotowań Olimpijskich przekształcone później w Centralny Ośrodek Sportu z boiskiem, wielofunkcyjną halą sportową i pływalnią.
Od roku 2000 powrócono do tradycji przedwojennych Dożynek Spalskich. Bywali na nich jako gospodarze Prezydenci: Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński i Bronisław Komorowski. Powrócono także do tradycji Hubertusa Spalskiego. Atrakcją są też sezonowe Jarmarki Spalskie odbywające się w 2 niedzielę miesiąca. Ciekawą ideą zainicjowaną przez miejscowych działaczy turystycznych jest odbudowa dawnego pałacu myśliwskiego jako przyszłego centrum dialogu polsko-rosyjskiego.
Autorem tej ciekawej ksiażki jest dr Michał Słoniewski – prezes Lokalnej Organizacji Turystycznej w Spale i autor kilku ksiażek historycznych o tej ciekawej miejscowości zaś autorem wstępu jest znany historyk okresu międzywojennego prof. Andrzej Garlicki.
Michał Słoniewski – Prezydencka Spała. Spała 2012. 304 str.
