Wielkanoc w Czechach to czas bogaty w tradycje i zwyczaje, które nadają każdemu dniu Wielkiego Tygodnia unikatowy charakter. Czeskie domy zdobią wieńce wielkanocne na drzwiach, gałązki z wiosennymi pąkami w wazonach, kolorowe pisanki oraz figurki zajęcy i baranków, wprowadzając świąteczną atmosferę.
Niebieski Poniedziałek i Szary Wtorek: czas wiosennych porządków
Niebieski Poniedziałek swoją nazwę zawdzięcza prawdopodobnie niebieskiemu suknu używanemu do dekoracji kościołów. Szary Wtorek, zwany także Żółtym, w zależności od pogody, nawiązuje do tradycji wiosennych porządków, podczas których usuwano pajęczyny symbolizujące zimowe zaniedbania.
Brzydka Środa: dzień uśmiechu i oczyszczenia
Brzydka Środa upamiętnia zdradę Judasza. W tym dniu zalecano uśmiechać się, by uniknąć smutku w kolejne środy roku. Tradycyjnie wymiatało się sadze z kominów, co symbolizowało oczyszczenie domu z negatywnej energii. Tego dnia, wieczorem, pieczono judasze – drożdżowe bułeczki nacierane miodem. Spożywano je o świcie w Wielki Czwartek dla ochrony przed zdradą i nieszczęściem.
Zielony Czwartek: harmonia z naturą
Zielony Czwartek: harmonia z naturąZielony Czwartek to dzień sprzyjający pracom ogrodowym, mającym zapewnić obfite plony. Spożywano potrawy w zielonym kolorze, takie jak szpinak czy sałata, symbolizujące zdrowie i odrodzenie. Tego dnia dzwony kościelne milkną, zgodnie z wierzeniem, że odlatują do Rzymu, a ich rolę przejmują drewniane kołatki.
Wielki Piątek: cisza i refleksja
W Wielki Piątek wszystkich chrześcijan obowiązuje post. W Czechach tradycyjną świąteczną rybą jest karp. Popularny jest także pstrąg, a kto nie lubi ryb, wybiera prosty posiłek bezmięsny.
W wielu czeskich miejscowościach zachował się zwyczaj używania kołatek zamiast dzwonów, które milczą na znak żałoby.
Biała Sobota: przygotowania do świętowania
Biała Sobota to czas intensywnych przygotowań do Niedzieli Wielkanocnej. Tradycyjnie malowano izby na biało i sprzątano domy. W tym dniu piecze się mazance, czyli słodkie ciasta drożdżowe z rodzynkami, baranki wielkanocne i przygotowuje inne przysmaki.
Poniedziałek Wielkanocny: pomlázka
Najbardziej charakterystycznym zwyczajem Poniedziałku Wielkanocnego jest pomlázka – symboliczne smaganie kobiet wierzbowymi rózgami, mające zapewnić im zdrowie i urodę.
Do dziś niekiedy pomlázki sięgają kilku metrów. Te oczywiście służą wyłącznie do dekoracji. Zwyczaj chodzenia od domu do domu z rózgą jest nadal pielęgnowany w wielu wioskach i miasteczkach, szczególnie na Morawach. W niektórych regionach Czech w Poniedziałek Wielkanocny panuje tradycja polewania wodą.
Pomysły na wiosenne – i nie tylko – wycieczki do Czech można znaleźć na stronie visitczechia.com
Fot. Południowo czeska Centrala Ruchu Turystycznego